W01, Naika, stomatologia, Profilaktyka Stomatologiczna, Profilaktyka Stomatologiczna - ściągi

W1

HIGIENA JAMY USTNEJ

1.    Szczotkowanie zębów – metody:

•     obrotowa (roll, wymiatająca)

•     szorowania

•     okrężna Fonesa

•     wibracyjne (Chartersa, Stillmanna, Bassa)

2.    Szczotkowanie ręczne, elektryczne, soniczne

3.    Szczotkowanie międzyzębowe

4.    Nici dentystyczne

5.    Wykałaczki

6.    Irygatory wodne (hydrapulsatory)

              GT TOOTH Mouse RECALDENT

              Pasta do miejscowego stosowania zawierająca bioaktywny wapń i fosforany.

              Zawiera CPP-ACP (fosfopeptydy kazeiny – amorficzny fosforan wapnia). CPP-ACP wprowadzony do jamy ustnej gromadzi się na błonie nabytej, płytce nazębnej, komórkach bakteryjnych, hydroksyapatytach i tkance miękkiej dostarczając bioaktywny wapń i fosforany.

              Wskazania:

–     wzmocnieni przed i po wybielaniu

–     zapobieganie nadwrażliwości

–     ochrona po profesjonalnym oczyszczaniu zębów

–     ochrona podczas leczenia ortodontycznego

–     stymulacje wydzielania śliny

CHLORHEKSYDYNA

              Preparat z grupy biguanidów o szerokim spektrum działania przeciwko bakteriom Gram (+), Gram (-), wirusom, grzybom i drożdżakom stosowanym do chemicznej kontroli płytki bakteryjnej w postaci:

–     płukanek o stężeniu 0,1-0,2% (Corsodyl, Eludril, Paroplak triactif, Kin gingival, Ondrohex, Gluconit)

–     lakieru (Cervitec)

–     tabletek (Sebidin, Septolete, Septofervex)

–     sprayu (Perio-Kin Spray)

–     past do zębów (Elgydium, Lacalut-Activ, Perio-Kin)

–     żeli do okładów i szczotkowania (Elgydium, Perio-Kin Gel) oraz jako roztwór do odkażania ubytków próchnicowych (Consepsis)

Działania niepożądane:

•     przebarwienia zębów, wypełnień akrylu

•     suchość w jamie ustnej – zwiększone odkładanie kamienia nazębnego

•     podrażnienie i złuszczenie błony śluzowej jamy ustnej

•     zaburzenia smaku

•     język czarny włochaty

Nasilenie działań ubocznych koreluje ze stężeniem CHLX oraz z czasem jej stosowania (ponad 2-4 tygodnie)

TRIKLOSAN

ü    związek fenolowy o podobnym do CHLX spektrum i mechanizmie działania

ü    minimalne stężenie triclosanu hamujące wzrost bakterii to 10ppm

ü    jest nieco słabszy od CHLX, ale nie daje działań niepożądanych

ü    możliwe jest jego jednoczesne stosowanie za związkami fluoru, co wzmacnia jego działanie przeciwbakteryjne

ü    preparaty: pasty do zębów w stężeniach 0,2-0,3 % (Periodentyl, Colgate Total), płukanki w stężeniach 0,03-0, 045% (Periodentyl), lakiery (Seal&Protect)

ü    w odróżnieniu od CHLX nie jest inaktywowany przez substancje powierzchniowo czynne zawarte w pastach do zębów

SANGWINARYNA

•     jej właściwości antyseptyczne wynikają z zawartości chemicznie czynnego jonu NH4+

•     ma nieco słabsze działanie niż CHLX, le nie wywołuje działań niepożądanych

•     pasty do zębów są mniej skuteczne niż płukanki w hamowaniu rozwoju płytki bakteryjnej

•     alkohol benzofenantrydynowy uzyskiwany z alkoholowego wyciągu sproszkowanych kłączy krwiaka kanadyjskiego (Sanguinaria canadiensis) lub z chińskiej rośliny Macley’a cordata

•     pasty do zębów (Multident, Santoin), płukanki (Periogrand)

CHLOREK CETYLOPIRYDYNY

•     jest IV-rzędowym związkiem amonowym redukującym rozwój płytki bakteryjnej w granicach 25%

•     stosowana w formie płukanek w stężeniach 0,05-0,1%

•     długotrwałe stosowanie powoduje działania niepożądane

•     np.. płukanka Adventage Gum Oral B

KORONY STALOWE - WSKAZANIA

•    rozległe zniszczenia korony zęba mlecznego – ubytek próchnicowy obejmujący co najmniej 2 ściany zęba mlecznego

•    wysoka aktywność próchnicy (próchnica kwitnąca)

•    stan po pulpopatii / pulpektomii

•    patologiczne starcie zębów mlecznych np. chorobie Capdeponta

•    jako filar dla utrzymywacza przestrzeni czy protezy dziecięcej

•    pourazowe uszkodzenia zębów siecznych (korony okienkowe)

•    odtworzenie wysokości zwarcia obniżonej w następstwie niedokształcenia tkanek zębów (enamelopatie) czy ich starcia

•    jako tymczasowa odbudowa rozległego ubytku na powierzchni mezjalnej zęba stałego z niezakończonym rozwojem korzenia

KORONY STALOWE - PRZECIWSKAZANIA

•     brak akceptacji ze strony pacjenta

•     zęby mleczne, których termin fizjologicznej wymiany jest bliski

•     stłoczenia zębów

•     próchnica poniżej brzegu kostnego wyrostka zębodołowego

•     jako ostateczna odbudowa zębów stałych

KOTRONY STALOWE:

•     Zalety

–     metoda jednoseansowa

–     utrudnia adhezję płytki bakteryjnej (gładka powierzchnia)

–     znaczna część pracy wykonywana jest poza jamą ustną

–     przywraca funkcję zęba

–     chroni zdrowe powierzchnie zęba przed próchnicą

–     nie zaburza resorpcji fizjologicznej korzeni zęba mlecznego

•     Wady:

–     trudności w dostosowaniu korony w zgryzie

–     częsty brak akceptacji metody przez rodziców (estetyka)

–     stosunkowo wysoki koszt leczenia

•     każdy ząb mleczny posiada swój odpowiednik w uzębieniu stałym

•     ząb stały wyrzyna się wkrótce po fizjologicznej utracie zęba mlecznego

•     w przypadku przedwczesnej utraty zęba mlecznego zęby sąsiednie mają tendencję do przesuwania się w powstałą w łuku lukę

•     w następstwie ząb stały nie ma wystarczającego miejsca w łuku zębowym

TESTY AKTYWNOŚCI PRÓCHNICY

Biochemiczne metody określające zawartość bakterii Streptococcus mutans i Lactobacillus w ślinie oraz pojemność buforową śliny, co pozwala na określenie ryzyka choroby próchnicowej.

–     próchnica jest jedną z najczęstszych chorób jamy ustnej

–     czynnikami sprzyjającymi rozwojowi próchnicy jest wzrost liczby drobnoustrojów silnie zakwaszających środowisko jamy ustnej, a tym samym obniżających pH śliny

–     obecność w 1ml śliny powyżej 105 bakterii Streptococcus mutans oraz Lactobacillus wskazuje na wysokie ryzyko próchnicy

–     niskie pH śliny zmniejsza zdolności buforowe śliny a zarazem jej funkcję obronną

SEDACJA

Podtlenek azotu – N2O / O2

§     gaz używany w anestezjologii do sedacji wziewnej

§     obniża poziom lęku i niepokój pacjenta

§     podwyższa próg bólowy

§     zwiększa komfort pacjenta i lekarza

§     zwiększa tolerancję długotrwałych zabiegów

Sedacja płytka (conscious sedation) została zdefiniowana przez AAP (American Academy  of Pediatrics, Committee on Drugs – Amerykańska Akademia Pediatrii, Komitet Leków) jako medycznie kontrolowany stan ograniczenia świadomości.

              Pacjent w sedacji płytkiej:

•     nie odczuwa lęku

•     współpracuje z wykonującym zabieg

•     ma zachowane odruchy obronne

•     jest wydolny krążeniowo i oddechowo

•     bardzo szybko powraca do pełnej świadomości

•     nie pamięta okresu zabiegu

PODTLENEK AZOTU

              Zalety:

•     szybkie działanie

•     łatwe dozowanie

•     łatwa kontrola

•     szybka eliminacja, głównie przez płuca

•     bezpieczny

              Wady:

•     słaba siła działania

•     wymaga współpracy pacjenta

•     potęguje działanie leków działających depresyjnie na ośrodek oddechowy (Dormicum)

              Przeciwskazania

•     przewlekła rozedma płuc

•     gruźlica

•     stwardnienie rozsiane

•     niedrożność trąbki Eustachiusza

•     pacjenci nawykowo oddychający przez usta

CARISOLV

              Składowe systemu:

1.    czerwony żel o pH 11 – zawiera 3 aminokwasy (Glu, Liz, Leu), wodorotlenek sodu, NaCl, barwnik (erytrozyna)

2.    przezroczysty żel – 5% podchloryn sodu

              Zalety:

§     oszczędność tkanek zęba

§     precyzja w usuwaniu tylko tkanek zainfekowanych – metoda jest praktycznie bezbolesna, co redukuje potrzebę stosowania znieczulenia

§     brak wibracji, nieprzyjaznych doznań węchowych i akustycznych

§     prostota, efektywność, niski koszt

§     mniejsze ryzyko komplikacji pozabiegowych

§     atraumatyczna dla miazgi (dłuższa żywotność zęba)

LECZNICZE SZLIFOWANIE SZKLIWA – DISCING, STRIPPING

•     polega na redukcji określonej warstwy szkliwa na powierzchniach stycznych jako metoda leczenia

–     wczesnych zmian próchnicowych e zębach mlecznych

–     łagodnego niedoboru miejsca (stłoczenia) w uzębieniu mlecznym i stałym

•     W celu zapobiegania skutkom ubocznym zabiegów redukcji szkliwa (nadwrażliwości zębów na bodźce termiczne i chemiczne, zwiększonej akumulacji płytki bakteryjnej) wykonuje się polerowanie oszlifowanych powierzchni oraz aplikację preparatów fluorkowych.

HEAL OZONE

•     bezkontaktowa metoda leczenia próchnicy wykorzystująca bakteriobójcze działanie ozonu

•     W metodzie tej istotne są 2 elementy:

•     eliminacja niszy bakteryjnej poprzez działanie ozonu na ząb

•     remineralizacja stymulowana preparatem fluorkowym

ABRAZJA POWIETRZNA

alternatywna technika opracowywana ubytków próchnicowych wykorzystująca tnące właściwości strumienia sprężonego powietrza zawierającego drobno sproszkowany tlenek glinu o średnicy ziaren 27-50 μm

              Zalety:

–     szybka i mniej traumatyczna metoda, alternatywna dla wiertarki turbinowej

–     metoda bezbolesna – brak wibracji, brak bodźców termicznych, zapachowych i słuchowych, nie wymaga znieczulenia

–     brak typowej warstwy mazistej w zębinie – większa skuteczność bondingu i adhezji materiału

–     bezkonkurencyjna w mikrozachowawczym opracowywaniu wąskich ubytków

–     blokuje kanaliki zębinowe – brak parowania płynu kanalikowego i przesuszenia zębiny

–     nie ma konieczności otwierania ubytku wiertłem

              Wskazania:

•     profesjonalne oczyszczanie zębów, usuwanie  przebarwień (nie zalecane)

•     opracowywanie ubytków próchnicowych wszystkich klas i ubytków niepróchnicowego powodzenia

•     wycinanie tkanek zęba (fissurotomia)

•     usuwanie wypełnień, biżuterii nazębnej, koron protetycznych

...