w.5-8, STUDIA UE Katowice, semestr I mgr, od Agaty, FiR, polityka pieniężna

w. 5                                           Cele polityki pieniężnej (do rysunku z poprzedniego wykładu)

Cele finalne (charakterystyka):

Nie da się wpraktyce realizować i inflacji i realnego PKB, dlatego bank centralny musi ustalić (w przepisach), do którego z nich będzie dążył.

Cele strategiczne:

- mają charakter celów finalnych (formułowane na okres 3-4 lat),

- ich zadanie – stworzenie warunków długofalowej stabilności finansowej i przewidywalności warunków gospodarowania,

- kształtują ogólnoekonomiczną sytuację kraju.

- Bank centralny musi wybrać: dążenie do utrzymania niskiego poziomu cen lub potrzebę utrzymania wyoskiej koniunktury zatrudnienia (zwykle wybierany jest niski poziom inflacji -> bo wtedy są w miare stabilne warunki do prowadzenei działaln gosp, osiągane w sposób permanentny. Osiąganie PKB z kolei mogłoby wymagać działań restrykcyjnych, gwałtownych, które mogą skasować wszystkie osiągnięte wzrosty)

- utrzymanie stabilnego poziomu cen jest jednym z najtrudniejszych zadań banku centralnego,

- określenie celu strategicznego wymaga dokonania wyboru między utrzymaniem stabilnego poziomu PKB oraz ograniczeniem bezrobocia, a utrzymaniem stabilnego poziomu cen,

- przyjmuję się, że nie jest możliwe łączenie osiągania 2 celów startegicznych, tj. stabilnego poziomu cen i osiąganie ‘przyzwoitych’ stóp wzrosu gosp,

- w długich okresach zrównoważony wzrost gosp. Nie jest możliwy w warunkah inflacji,

- ciąg zjawisk ekonomicznych będących rezultatem wprowadzenie impulsów pieniężnych jest bardzo długi. Stąd trudność znalezienia bezpośrednich związków przyczynowo-skutkowych między instrumentami operacyjnymi, a celami strategicznymi.

- istnieje zatem potrzeba wytyczania celu pośredniego reagującego dokładnie na impulsy płynące z  wprowadzonych instrumentów operacyjnych, który jest bankowi centralnemu łatwiej kontrolować,

Argumentem na rzecz stosowania celu pośredniego jest zatem niedoskonałość informacji i opóźnienia w ich napływie.

Cele pośrednie powinny:

- znajdować się w zakresie problematyki pieniężnej, na którą ma wpływ bank centralny,

- być tak sformułowane, żeby można było ocenić efektywność polityki pieniężnej,

- być tak określane, żeby mogły być sygnałem pojawiających się trudności w realizacji polityki pieniężnej,

- być mierzalne i sprzyjać ocenie stopnia wykonania zadań polityki pieniężnej,

- są łatwiejsze go korygownaia i kontrolowania, a zalicza się do nich:

·         Kształtowanie poziomu stopy %,

·         Oddziaływanie na podaż pieniądza (liczoną agregatami pieniężnymi)

·         Nominalny dochód narodowy

·         Limity kredytowe (wpływanie na wielkość kredytów udzilonych przedsiębiorstwom oraz gospodarstwom domowym, a także na wielkość kredytów ogółem)

·         Pożądana struktura stóp % (np. struktura stóp % w ramach kredytów międzybankowych?)

Stopa % jako cel polityki pieniężnej

- wiąże się z kształtowaniem rynkowej stopy % operacji depozytowo-lokacyjnych rynku międzybankowego, (jaką stopą %, paramentem mierzyć poziom tej stopy %, bo vibor euroibor? to średnia arytmetyczna obliczana w danym czasie, nie ma pewności, że transakcje realne zostaną zawarte wg tych stawek. Nie do końca to odzwierciedla poziom stopy % rynku.Banki centralne zaczęły liczyć średnią ważoną dla depozytów overnight -> onia, polonia,eunia itd., które z kolei nie są wpisywane do umów kredytowych, powstaje pytanie jak zmienić sposób tego liczenia i czym zastąpić te stawki.)

- stopy % banku centralnego są wyznaczeniem pozostałych stóp funkcjonujących w gospodarce,

- celem pośrednim jest zatem ogół stóp % w kraju (chodzi głównie o krzywą dochodowości)

Argumenty za wyborem stopy % jako celu pośredniego:

- łatwy w obserwacji z dnia na dzień,

- łatwo go więc kontrolować,

- duży wpływ banku centralnego na wysokość rynkowych stóp %,

- pelni funkcję regulujacyjną pod warunkiem, że zmiany stopy % powodują istotne zmiany wolumenu udzielanych pożyczek,

- stabilizowanie poziomu stopy % co ogranicza wahania realnego popytu na pieniądz,więc w konsekwencji ogranicza inflację,

(na ile w obecnych warunkach rynkowych banki mogą kontrolować stopy % w dłuższym okeresie?)

Wady stopy % jako celu pośredniego:

- praktyczna trudność utrzymywania niezmiennych stóp % w długich okresach,

- polityka stałej stopy % nie jest do końca celowa z punktu widzenia kształtowania oczekiwań inflacyjnych (utrzymywanie inflacji na danym poziomie spowoduje przyzwyczajenie społeczeństwa, co nie jest dobre)

Podaż pieniądza jako pośredni cel polityki monetarnej:

- podaż pieniądza jako cel oznacza mniejsze wahania dochodu realnego i produkcji w porównaniu ze stopą % jako celem pośrednim,

- powinien być celem banku centralnego w przypadku wahań popytu finalnego na pieniądź spowodowanego czynnikami autonomicznymi (pozapieniężnymi) -> monetaryści głoszą, że jedynym efektem pobudzania podaży pieniądzą jest wzrost inflacji, Bank of Japan jako eksperyment -> zwiększanie podaży pieniądza w celu wykupywania papierów wartościowych państw, które podupadają.

Nominalny produkt narodowy jako cel pośredni polityki pieniężnej:

- może być stodowany w sytuacji wahań czynników podażowych w gospodarce (a nie popytowych)

- pozwala przystosowanć gospodarkę do zmian czynników realnych,

- nominalny produkt narodowy (Y) wyznaczany jest przez poziom cen (p) i produkcję realną (y)

Y=P x y

CELE OPERACYJNE

- ich realizacja pozwala spełniać cele pośrednie,

- realizowane są poprzez codzinne transakcje finansowe zawierane przez bank centralny na rynku pieniężnym,

- celami operacyjnumi, które stanowią uszczegółowienie celów pośrednich moga być:

·         Pożądana wysokośc bazy monetarnej lub

·         Pożądany poziom stopy % rynku pieniężnego

Czyli takie parametry, na które bank centralny ma codzienny wpływ – to pozwala mu skutecznie kontrolować wielkość podaży pieniądza w gospodarce,

AGREGATY PIENIĘŻNE (monetarne)

(poziom podaży pieniądza trzeba jakoś wyrazić -> wzrost/spadek, stąd agregaty p.)

Definicje ilościowe, powstałe po II wojnie św., utożsamiają pieniądz z zasobami pozostającymi do dyspozycji podmiotów niefinansowych (podmiotów gospodarczych i gosp. domowych ->podmiotów sfery realnej),

Podstawą tych definicji są agregaty pieniężne obejmujące różny zakres zasobów pieniężnych

Agregaty pieniężne są wielkościami  makroekonomicznymi wyrażającymi sumarycznie podaż pieniądza. Sa one niezbędne do sporządzania analizy sytuacji pienężnej kraju i formułowania zadań polityki pieniężnej.

Agregaty pieniężne (monetarne) -> ujęcie klasyczne

Miary pieniądza (agregaty monetarne)

- M0 (baza monetarna, pieniądz banku centralnego lub pieniądz wielkiej mocy):  gotówka w obiegu ( z kasami banków) + rezerwy obowiązkowe + rezerwy dobrowolne.

- M1: gotówka (bez kas banków) + depozyty na żądanie

- M2: M1 + depozyty z terminem pierwotnym do 2 lat

- M3: M2 + dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym do 2 lat (zmiany w podaży pieniądza na stronie NBP podawana jest w M3, bo taki jest europejski standard, dawniej podawano w M2)

- Divisia: ważony agregat monetarny

emisja własna papierów wartościowych krajowych MIF

sprzedana rezydentom i nierezydentom (pasywa)

minus

Papiery wartościowe w portfelu krajowym MIF (aktywa)

=

Dłużne papiery wartościowe w obiegu

Monetarne instytucje finansowe (czy np SKOK jest?) od 2012 są kontrolowane, np. Zachowanie standardów rachunkowowści

Agregaty Divisia

- autor – Francois Divisia, który opublikował koncepcję ich wyznaczania we Francji w 1925r. W Revue d’Economie Politique,

- zostały po raz pierwszy wyliczone i spisane przez NBP w 1998r. jako dodatkowe miary pieniądza o charakterze analitycznym,

- w metodyce tej uwzględnia się fakt, że różne zespoły aktywów charakteryzują się różna płynnościa i nie mogą być identycznym stopniu postrzegane jako pieniądz. Dlatego też komponenty agregatu pieniężnego waży się zależnie od ich dochodowości, która jets uznawana za miarę płynności

Im bardziej określony zespół aktywów jest dochodowy, tym jest mniej płynny i tym mniejszą przypisuje się mu wagę.

- rezultatem jest relatywny, względem np. M2, wzrost znaczenia gotówki i środków na rachunkach bieżących kosztem depozytów długoterminowych,

- miary Divisia mają postać indeksów, dla których okresem bazowym jest styczeń 1992r. (indeks równy 100),

- indeksy Div1 (wąski) i Div 2 (szeroki) są odpowiednikami miar M1 i M2, tzn. zostały one policzone na niemalże dokładnie tych samych składowych. Ponadto, w agregacie Div2, depozyty terminowe zostały podzielone na te o czasie trwania od 1,3,6,12, 24 miesięcy oraz powyżej 2 lat.

w.6

Strategie polityki pieniężnej

1.       Strategia monetarna (kontrola bazy monetarnej)

2.       Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego (kontrola stóp % i oczekiwań inflacyjnych)

3.       Strategia kursowa (kontrola kursu walutowego)

Strategia monetarna:

·         Cel finalny: stabilność cen

·         Cel pośredni: podaż pieniądza

·         Cel operacyjny: baza monetarna

Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego:

·         Cel finalny: stabilność cen

·         Cel pośredni: bark

·         Cel operacyjny: stopy %, baza monetarna

Strategia kursowa:

·         Cel finalny: stabilnośc cen

·         Cel pośredni: stabilnośc kursu walutowego

·         Cel operacyjny: wpływanie na wielkość rezerw dewizowych przez interwencje

STRATEGIA MONETARNA

·         To tradycyjny sposób patrzenia na sposób prowadzenia polityki pieniężnej przez bank centralny

·         Logika strategii kontroli podaży pieniądza wynika bezpośrednio z teorii ilościowej: bank centralny kształtuje obieg pieniądza tak, aby stabilizować ogólny poziom cen

·         Koncepcja ta wynika z długookresowego związku pomiędzy podażą pieiądza,a  inflacją

Strategia monetarna bazuje na koncepcji triady celów polityki pieniężnej:

·         Kontrolę nad podażą pieniądza można próbować osiągnąć sterując rozmiarami bazy monetarnej, czyli wielkością, którą bank centralny może bezpośrednio kontrolować – cel operacyjny,

·         Cel pośredni – określone rozmiary podaży pieniądza,

·         Cel ostateczny – osiągnięcie założonej stopy inflacji

Triada celów polityki pieniżnej:

Zazwyczaj celem operacyjnym jest jednak stopa % rynku pieniężnego – jej kształtowanie się w praktyce jest bardziej powiązane w sposób bezpośredni z działalnością kredytową banków komercyjnych oraz wydatkami konsumpcyjnymi i inwestycyjnymi

Strategia monetarna:

1.       Bank centralny steruje bazą monetarną w ramach operacji otwartego rynku

2.       Baza monetarna pozwala bankom komercyjnym kreować podaż pieniądza (kształtowanie potencjału kredytowego bank komercyjnego)

3.       Podmioty gosp. zgłaszają popyt na pieniądz

4.       Podaż pieniądza w zetknięciu z popytem na pieniądz wyznacza poziom cen

Podaż pieniądza wyznacza poziom cen w zetknięciu z popytem na pieniądz!

Problemy ze strategią monetarną:

·         Problemy ze stabilnością mnożnika

·         Problemy ze stabilnością szybkości obiegu pieniądza (który się przekładał na popyt na pieniądz

·         Trudności w empirycznym uchwyceniu zależności między zmianami podaży pieniądza i cenami

·         Szacowane funkcje popytu na pieniądz były coraz mniej stabilne – programowanie przyrostu podaży pieniądza niezbędnego do osiągnięcia założonego celu inflacyjnego stało się niemożliwe

...