wet. sądowa, weterynaria, 5 rok semestr 1, weterynaria sądowa

wada fizyczna – wada danej rzeczy, która uniemożliwia używanie danej rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem

wada prawna – ktoś sprzedaje rzecz, której nie jest prawowitym właścicielem

Ustawa Zasadnicza (konstytucja)

Ä ustawy zgodne z nią

Ä rozporządzenia (szczególny przepis wykonawczy danej ustawy)

dekrety – moc ustawowa, wydawane przez prezydenta

- muszą być zatwierdzone na najbliższym posiedzeniu sejmu

Te przepisy obowiązują dopiero po ich zamieszczeniu w Dzienniku Ustaw.

vacatio legis – czas od ukazania się ustawy w Dzienniku Ustaw do jej obowiązywania (zwykle ok.14 dni)

uchwały – wydawane przez sejm, prezydenta i ministrów

zarządzenia – wydawane przez poszczególnych ministrów na podstawie ustaw, rozporządzeń, uchwał i in. aktów prawnych

- zwykle regulują sposób funkcjonowania poszczególnych sfer ministerstw

centralne instrukcje – okólniki, wytyczne i pisma ogólne; wydawane także przez ministrów i dyrektorów ogólnych

terenowe akty normatywne – np. decyzje wydawane przez powiatowych lekarzy weterynarii związane ze zwalczaniem chorób zakaźnych

Ustawa z dn. 27 lipca 2001r. „Prawo o ustroju sądów powszechnych”    !!! umieć na egz.

Sądy:

Rejonowe – I instancja

Okręgowe – II instancja lub czasem I

Apelacyjne – II lub czasem I instancja

sprawy → karne – wymagają obecności adwokata

→ cywilne – adwokat lub radca prawny

Proces – postępowanie przygotowawcze + śledztwo prowadzone przez policję

Rozprawa główna odbywa się przed sądem. Potem jest postępowanie końcowe (wykonawcze).

Podejrzany po przedstawieniu zarzutów przez prokuratora staje się oskarżonym.

Oskarżony zawsze jako ostatni ma głos na rozprawie.

Ława przysięgłych ma w Polsce mniejszą rolę.

Można mieć 3 adwokatów na raz (max).

Rodzaje procedury prawnej (postępowanie prawne):

cywilne

karne

administracyjne

2 pierwsze odbywają się przed sądami – orzekają tu sądy powszechne, które dzieli się na 3 kategorie (rejonowe, okręgowe, apelacyjne).

„Prawo o ustroju sądów powszechnych”

Ten podział nie pokrywa się z podziałem administracyjnym kraju.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie, który nie dotyczy sądów administracyjnych, wojskowych i sądu najwyższego.

Sądy dzielą się na wydziały:

cywilny

karny

rodzinny (dla nieletnich)

sąd pracy

wydział ksiąg wieczystych

W sądzie rejonowym mogą być tworzone sądy grodzkie. Są one tworzone albo w siedzibie sądu rejonowego albo poza nią. Jest to wydział sądu rejonowego albo wydział zamiejscowy tego sądu. Mogą one rozpatrywać sprawy o wykroczenia I instancji, o wykroczenia i przestępstwa skarbowe do kwoty nie wyższej niż 360 działek dziennych oraz o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego i o przestępstwa, które podlegają postępowaniu uproszczonemu (bez świadków).

Sąd okręgowy rozpatruje sprawy II instancji i jest upoważniony do rozpatrzenia niektórych spraw I instancji (sprawy cywilne, karne, gospodarcze).

Sąd najwyższy zajmuje się nadzorem nad sądownictwem orzekającym.

Sądy apelacyjne obejmują kilka najbliższych okręgów. Sąd apelacyjny w Warszawie ma też wydział lustracyjny.

Aby sąd mógł rozpatrywać jakąś sprawę muszą zajść pewne okoliczności – tzw. właściwości sądu:

rzeczowa (przedmiotowa) – określa, do której kategorii sądów należy dana sprawa w I instancji

miejscowa (podmiotowa) – rozstrzyga, do którego spośród właściwych rzeczowo sądów lecz terytorialnie różnie położonych należy dana sprawa

czynnościowa (funkcjonalna) – decyduje o podziale czynności między sądami, które biorą udział w danym procesie (rzadko występuje)

Sądy rejonowe rozpatrują wszystkie sprawy z wyj. spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych, np. sprawy o rozwód rozpatrują sądy rejonowe właściwe dla miasta, które jest siedzibą sądów okręgowych. Minister Sprawiedliwości może to zlecić innym sądom.

Sądy okręgowe:

sprawy o prawa niemajątkowe i roszczenia majątkowe (z wyj. ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwu)

sprawy o ochronę praw autorskich i praw wynikających z opatentowanych wynalazków

sprawy o roszczenia wynikające z prawa prasowego

sprawy o prawa majątkowe, których wartość sporna przekracza 15 tyś. zł

sprawy o świadczeniach na rzecz państwa

Sąd rejonowy może przekazać sprawę (przed pierwszą rozprawą) do sądu okręgowego jeśli są jakieś wątpliwości prawne. Sąd okręgowy może ją jednak zwrócić jeśli uzna powód za mało ważny i wtedy sąd rejonowy musi ją rozpatrzyć.

osoba fizyczna – każdy człowiek od chwili urodzenia do chwili śmierci

osoba prawna – jednostka organizacyjna powołana do określonych celów, którą przepis prawny uznaje za samodzielny podmiot prawa cywilnego

Postępowanie cywilne:

- wszczyna je strona:

→ której prawo zostało naruszone

→ która chce zapobiec naruszeniu swego prawa i w tym celu żąda wydawania przez sąd odpowiedniego orzeczenia

- może być bezpośrednio wszczęte przez stronę, która posiada:

→ zdolność do czynności prawnych czyli zdolność do nabywania praw i zdolność zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych

→ zdolność prawna – możność:

występowania w roli podmiotu stosunków cywilno-prawych

posiadania praw i obowiązków wynikających z prawa cywilnego

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Pozwala ona w określonych przypadkach wynikających ze stosunków międzyludzkich na wystąpienie na drodze procesowej do określonej osoby z roszczeniem.

roszczenie – uprawnienie do żądania od określonej osoby określonego zachowania się

zdolność procesowa – jest to możność do występowania w procesie, co wyraża się możnością osobistego uczestnictwa w nim

Pełną zdolność do czynności prawnych maja osoby fizyczne z chwilą ukończenia 18 lat.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają:

- osoby fizyczne w wieku 13-18 lat (małoletni)

- osoby ubezwłasnowolnione częściowo (musi mieć przedstawiciela w sądzie)

Brak zdolności do czynności prawnych mają:

- osoby do lat 13

- osoby powyżej 13 lat ubezwłasnowolnione całkowicie (nie są w stanie kierować swoim postępowaniem, np. alkoholicy, narkomani)

Osoba cywilna może podejmować zdolność prawną ale musi mieć swojego przedstawiciela który jest do tego uprawniony.

Odpowiedzialność karna – uzależniona jest od ukończenia 17 roku życia (chcą obniżyć do 16)

- trzeba ją odróżnić od zdolności procesowej

- w niektórych przypadkach może być obniżony wymagany wiek

Skład sądów:

I instancja – najczęściej 1 sędzia (przewodniczący) i 2 ławników

       - czasami prezes sądu może powołać 3 sędziów zawodowych, gdy występuje szczególna zawiłość lub sprawa precedensowa

II instancja – zawsze w składzie 3 sędziów

Czasami sędzia może być wyłączony ze sprawy:

- gdy jest stroną lub pozostaje z jedną z tych stron w takich stosunku prawnym, który oddziaływuje na jego prawa i obowiązki

- w sprawach dotyczących małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, powinowatych bocznych do czwartego stopnia

- w sprawach, które dotyczą osób związanych z nim przez kuratelę lub opiekę

- w sprawach, w których był lub jest radcą prawnym jednej ze stron

- w sprawach, w których w niższej instancji brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia

Jest to tzw. „wyłączenie sędziego”. Wniosek o to może złożyć pisemnie lub ustnie strona sprawy jeżeli ma ku temu uzasadnione powody.

Wszczęcie sporu – jeśli zachodzą okoliczności skłaniające do wniesienia sprawy na drogę sądową to wnosi on (musi mieć zdolność procesową) (lub jego przedstawiciel) pozew do sądu (pismo procesowe) skierowane przeciwko stronie z żądaniem wydania wyroku

proces – postępowanie, w którym oprócz sadu występują uczestnicy w charakterze dwóch przeciwstawnych stron

powód / powódka – strona inicjująca postępowanie cywilne

pozwany – strona, przeciwko której skierowane jest roszczenie powoda (z reguły zajmuje postawę obronną)

pozew – pismo procesowe skierowane do sądu z żądaniem wydania orzeczenia o określonej treści

Wszczęcie sporu – jeżeli zajdą okoliczności, które skłaniają kogoś do wystąpienia na drogę procesową to wnosi on do sądu pozew

- w jednej sprawie może występować kilka osób w roli pozwanych lub powodów

- czasami mogą występować też osoby trzecie – interwencja główna, poboczna i przypozwanie

interwencja główna – jeżeli w procesie biorą udział osoby trzecie (osoby, które występują z roszczeniem o rzecz lub prawo o które toczy się rozprawa między danymi osobami), mogą one wytoczyć powództwo przeciw dwóm stronom głównym (tylko w I instancji) (art. 75 kodeksu Cywilnego)

interwencja poboczna – każdy kto jest zainteresowany aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron (interient uboczny) może się wypowiadać w I i II instancji

przypozwanie – gdy jedna ze stron w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia dla niej sprawy zrzuca winę na osobę trzecią i wzywa ją do zeznawania i stawienia się przed sądem

przedstawiciele ustawowi – dla nieletnich

- osobiście lub przez pełnomocnika (adwokata)

- w przedsiębiorstwie funkcje taką pełni pracownik z pełnomocnictwem np. radca prawny

koszty procesu – strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi i sądowi wszelkie koszty

- zwolnienie od kosztów sądowych:

- strona, która dochodzi ustalenia ojcostwa

- roszczenia alimentacyjne

- prokurator

- kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub opiekuńczy dla danej sprawy

pozew – pismo procesowe, zawiera:

- miejscowość i datę

- imię nazwisko i adres powoda lub jego pełnomocnika

- nazwa sądu, do którego jest skierowany

- imię, nazwisko i adres powoda i pozwanego

- oznaczenie wartości przedmiotu sporu

- oznaczenie rodzaju pisma

- osnowa wniosku

- uzasadnienie wraz z dowodami na poparcie przytoczonych okoliczności

- podpis powoda lub jego pełnomocnika

- wymienienie załączników (art. 178 Kodeksu Cywilnego)

Osnowa wniosku w pozwie powinna zawierać dokładne określenie roszczenia oraz różne wnioski np. o:

- nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności

- przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda

- wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych

- dokonanie oględzin

- polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich

Rozprawa sądowa

Skutki wniesienia pozwu do sądu:

- przesłanie odpisu pozwu stronie pozwanej

- niemożność wytoczenia powództwa o to samo roszczenie

- można wnieść pozew o inne roszczenia (powództwo wzajemne)

- odpowiedź na pozew musi udzielić j.g.u.

- osoba fizyczna nie ma takiego obowiązku, lecz może udzielić odpowiedzi

Wyznaczony przewodniczący sądu wyznacza termin rozprawy i sędziego. Rozprawa ma charakter jawny. Jawność może być zniesiona gdy zagraża porządkowi społecznemu.

Po wywołaniu strony odczytują swe roszczenia ustnie, przedstawiają dowody i podstawy prawne a prokurator może zabrać głos w każdym momencie sprawy. Każda ze stron składa pisemne oświadczenie odnośnie sprawy. Sąd wydaje wyrok, który jest nieprawomocny. Sprawy cywilne mogą być uregulowane drogą ugody zanim zostaną wniesione do sądu.

Postępowanie pomocnicze jest działaniem mającym charakter pomocniczy w stosunku do innych poczynań sądu, np.:

- sąd w trosce o zabezpieczenie wykonalności orzeczenia wydaje zarządzenie tymczasowe

- przedsięwzięcie sądu podejmowane w przypadku zaginięcia lub zniszczeń akt sprawy

Orzeczenie:

→ kończy sądowe postępowanie cywilne

→ wskazuje na skutki prawne ustalonego stanu faktycznego w stosunku do stron

Postępowanie egzekucyjne:

- jest przymusową realizacją obowiązującej w konkretnym przypadku normy prawnej

- ma miejsce w przypadku, gdy osoba zobowiązana nie chce dobrowolnie wykonać swego obowiązku

- czynności związane z jego wykonaniem reprezentuje komornik

Ugoda (postępowanie pojednawcze):

- przez ugodę powód i pozwany czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego, w tym celu aby zlikwidować spór istniejący między nimi

- ugodę mogą zawierać strony w każdym stadium postępowania cywilnego

- ugoda zawarta przed sądem stanowi podstawę przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego

- skład sądu jest jednoosobowy (jest to w sądzie rejonowym)

- sędzia na pierwszym posiedzeniu może skłaniać strony do zawarcia ugody

Zawieszenie postępowania:

- gdy zajdą okoliczności zawarte w art. 173 i 174

- z mocy prawa (art. 173): zaprzestanie czynności przez sąd wskutek zadziałania siły wyższej (np. ewakuacja sądu)

- z urzędu (art. 174):

- w razie śmierci strony lub przedstawiciela

- w razie utraty zdolności procesowych

- w razie utraty charakteru przedstawiciela

- gdy w składzie organów prawnych zachodzą braki, które uniemożliwiają ich działanie

- gdy strona lub ich przedstawiciele są w miejscu pozbawionym komunikacji i nie mogą stawić się na rozprawę na czas

- jeżeli w stosunku do strony wszczęto postępowanie upadłościowe (dotyczy rzeczy o ...