|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
ZBIÓR Do zbioru ziemniaków należy przystępować wówczas, gdy na bulwach wytworzy się korek, który nie schodzi pod naciskiem palca, a nać zasycha, albo jest zeschnięta. Tylko bardzo wczesne i wczesne odmiany jadalne zbieramy przy niepełnej dojrzałości bulw do bezpośredniej konsumpcji. Zbiór wczesnych odmian jadalnych można rozpocząć gdy średnica bulw wynosi 2,5 cm, a polon pod krzakiem wynosi 25 dekagramów. Ziemniaki po każdym zbiorze powinny być koniecznie obsuszone, gdyż zapobiega to poważnym stratom podczas przechowywania. Etapy po zbiorze : I etap- osuszanie powinno trwać 1-3 dni najlepiej powietrzem o niskiej wilgotności i temperaturze niższej niż temperatura bulw. II etap- to dojrzewanie, zabliźnianie uszkodzeń oraz korkowacenie skórki. Okres trwa 2 tygodnie w temperaturze 12-18°C przy wilgotności powietrza 95%. Wietrzenie ograniczone do minimum. III etap- schładzanie trwa ok. 3 tygodnie powinno być intensywne, temperatura dziennie powinna być obniżana o ok. 1°C, schładzać można za pomocą powietrza atmosferycznego. IV etap- długotrwałe przechowywanie polega na utrzymaniu bulw w niskiej temperaturze 2-5°C, aż do końca sezonu przechowalniczego. V etap- przygotowanie ziemniaków przed ich użytkowaniem. Ziemniaki jadalne i do przetwórstwa wymagają podwyższonej temperatury w okresie 10 dni w celu zwiększenia odporności bulwy. Sadzeniaki podkiełkujemy na świetle przez okres 3-5 tygodni w temperaturze 10-15°C. Zabiegi uprawowe jesienne Jesienne zabiegi uprawowe pod ziemniaki są tradycyjne jak u innych roślin. Ziemniaki najczęściej uprawia się po zbożach. Pierwszym zabiegiem powinna być płytka podorywka lekko przebronowana. Zabieg ten przyczynia się do pobudzania i wzrostu chwastów. Chwasty te niszczymy najczęściej za pomocą bronowania. Na jesieni powinno się zastosować jeszcze obornik i ewentualnie nawożenie fosforowo-potasowe jeżeli nie jest to gleba lekka. Wszystko to przeorujemy orką zimową. Wiosenne zabiegi uprawowe Wiosenne uprawę zawsze gdy tylko można wejść w pole zaczynamy od bronowania. Bronowanie wiosenne powoduje zatrzymanie wody w glebie i wyrównuje wierzchnią powierzchnię roli. Przed sadzeniem rola powinna być doprawiona. Sadzenie ziemniaków rozpoczyna się w II dekadzie kwietnia. Zabieg ten często się łączy z nawożeniem azotem. Przed wzejściem roślin w razie pojawienia się chwastów lub skorupy glebowej stosujemy bronowanie broną chwastownik krótszymi zębami. Gdy stosowaliśmy herbicydy bronowania się nie zaleca. Gdy ziemniak ma wysokość 7-10cm bronujemy drugi raz broną chwastownik tym razem długimi zębami. Możemy użyć też wieloraka. Gdy rośliny mają 10-20 cm ziemniak obsypujemy. Po 7-14 dniach robimy pielenie lub opryskiwanie herbicydami. Po zakryciu rzędów ziemniak jeszcze raz obsypujemy. Ostatnie obsypywanie wykonujemy przed kwitnieniem ziemniaków. Gdy chwastów jest mało zabiegi pielęgnacyjne na plantacjach ograniczamy. Podobne zabiegi pielęgnacyjne przeprowadzamy w ziemniakach jadalnych wczesnych, późnych, skrobiowych i nasiennych. Sadzenie ziemniaków Jakość materiału sadzeniakowego ma bardzo duże znaczenie w produkcji ziemniaka. Tylko zdrowe i nie porażone bulwy mogą wydać zadowalający plon o pożądanych cechach jakościowych. Wprowadzony ma być obowiązek stosowania sadzeniaków posortowanych (2 frakcje) o odpowiedniej średnicy poprzecznej w zależności od kształtu bulw charakterystycznych dla danej odmiany. Bulwy okrągłe i owalne I frakcja 28-45 mm, II- 45-60 mm, dla bulw podłużnych I frakcja 25-45, II- 45-55 mm. Aby uzyskać wysoki plon bulwy po zimie należy oczyścić, posortować, pobudzić i zaprawić. Pobudzanie wykonujemy 2-3 tygodnie przed sadzeniem w temperaturze 10-12°C. Światło nie musi mieć dostępu. W wyniku prawidłowego pobudzania bulwy wytwarzają białe kiełki 1-2 mm. Podkiełkowywanie trwa 3-5 tygodni w temperaturze 10-15 °C. Nawożenie ziemniaków azotem Azot z nawozów mineralnych wykorzystywany jest przez ziemniaki w około 50-70%. Polskie odmiany ziemniaka w zależności na reakcje na azot możemy podzielić na: -azotolubne jak: jadane Bartek, Aruba, Lord, Gracja, Finezja, Ibis, Wiking, Cekin -skrobiowe: Dorota, Alicja, Neptun, Ślęza, Jasia, Bzura, Pasa, Gabi
Na odmiany azotolubne możemy stosować dawki azotu (140-170 kg N/ha). Stosunkowo małe potrzeby azotowe maja odmiany jadalne: Bila, Bard, Triada, Niagara, Oman i Medea, oraz skrobiowe: Gadawa, Adam i Skawa. Wystarczają im dawki ok. 100kg N/ha. Ze względu na niskie zapotrzebowanie na azot odmiany te predysponowane są do upraw ekologicznych. Pozostałe odmiany nawozimy azotem w granicach 100-150 kg na ha. Odmiany zagraniczne ziemniaka zazwyczaj potrzebują lepszych gleb i lepszego nawożenia. Tylko odmiany jadalne o płytkich oczkach i bardzo smaczne: Colette, Jelly, Bellarossa, Nicola, Vitara i Rosalind mają mniejsze potrzeby azotowe. Nawożenie N w zależności od kierunku użytkowania dawki powinny wynosić:
-dla odmian bardzo wczesnych i wczesnych 40-80kg/ha. -dla odmian przeznaczonych na sadzeniaki około 100 kg/ha, a przy uprawie elitarnej na dobrych stanowiskach 50-90 kg/ha. -dla pozostałych kierunków użytkowania 100-170 kg/ha.
Przy uprawie odmian wczesnych stosujemy nawozy szybko działające saletrzak lub saletra amonowa. Przy uprawach na późniejszy zbiór to stosujemy mocznik lub nawozy wieloskładnikowe. Na plantacjach sadzeniaka musimy uważać żeby nie przenawozić azotem. Przenawożenie N powoduje pogorszenie zdrowotności i degradacje bądź dyskwalifikacje plantacji. Ponadto mamy zbyt duży udział bulw dużych o średnicy powyżej 60mm, który w nasiennictwie jest niepożądany. Ogólna zasada jest taka, że im bardziej elitarna plantacja nasienna ziemniaka, tym mniejsze nawożenie azotem. Na przenawożonej plantacji azotem zwiększają się straty na uszkodzenia mechaniczne przy zbiorze, sortowaniu i w okresie przechowywania. Nawożenie ziemniaków fosforowo-potasowe Nowocześnie gospodarujący rolnik poziom nawożenia fosforem i potasem powinien dostosować do aktualnej zasobności gleby. Pozwoliłoby mu to zracjonalizować nawożenie i obniżyć koszty. Nawożenie fosforowo-potasowe dostosowujemy w odpowiednich proporcjach do nawożenia N. Gdy nie znamy zasobności gleby proporcje składników N:P:K powinny wynosić: - dla ziemniaków jadalnych i nasiennych 1:0,5 N do 1,0 P2 O5 do 1,5:2,0 K2 O. - dla ziemniaków skrobiowych i do przetwórstwa 1:0,5 N do 1,0 P2 O5 do 1,5 K2 O.
Fosfor przyśpiesza dojrzewanie roślin, pomniejsza uszkodzenia mechaniczne przy zbiorze, zwiększa odporność na choroby i trwałość przechowalniczą. Potas zwiększa efektywność fotosyntezy i oddychania, przyczynia się do wzrostu ilości bulw dużych w plonie. Zmniejsza straty powodowane przez choroby i ma korzystny wpływ w okresie przechowywania. Najlepszą formą do nawożenia ziemniaków K?O jest siarczan potasowy i kalimagnezja. Potasem nawozimy przed zima na glebach ciężkich i średnich. Na lekkich nawozimy wiosną. Sól potasowa ze względu na szkodliwy chlor powinna być dawana tylko na jesieni. Fosfor najczęściej jest uzupełniany w formie superfosfatu. Ziemniak dość dobrze znosi kwaśny odczyn gleby, dlatego zazwyczaj nawożenia wapniowego pod ziemniaki nie stosujemy. Nawożenie ziemniaków Nawożenie ziemniaka jest jednym z najważniejszych czynników nowoczesnej technologii produkcji ziemniaka. Decyduje o wysokości i jakości plonu, a tym samym o opłacalności wybranego kierunku produkcji. Ustalając dawki nawozów pod ziemniaki należy uwzględnić: -wartość przedplonu -dawkę i termin przeorania obornika lub przedplonów zielonych -dokładność pielęgnacji -ochronę chemiczną ziemniaka oraz -uprawiane odmiany
Ziemniaki do uzyskania plonu 40 ton z ha potrzebują pobrać z gleby lub dolistnie: około 200 kg N 60 kg P?O? 300 kg K?O 45 kg CaO 25 kg MgO oraz niewielkie ilości innych mikroelementów
Z obornika przyoranego jesienią w dawce 300 ton/ha i przedplonów zielonych z rodziny motylkowych ziemniak w pierwszym roku wykorzystuje ok. 50 kg N/ha, a obornika przyoranego wiosną tylko 15-20 kgN/ha. Obornik oprócz wartości nawozowej przyczynia się do zwiększenia próchnicy w glebie, zatrzymuje wodę w glebie, poprawia wartości smakowe i przechowalnicze ziemniaka.
|
Menu
|