|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Pytania egzaminacyjne z Roślin Ozdobnych
1. Zastosowanie fotoperiodu w regulacji kwitnienia Przejście roślin zielnych z fazy wegetatywnej w generatywną jest uwarunkowane wielomaczynnikami endo- i egzogennymi. Jednym z nich jest czynnik fotoperiodyczny. Dobowe zmiany długości dnia i nocy, czyli światła i ciemności, zwane warunkami fotoperiodycznymi, u wielu roślin determinuje ich zakwitanie(indukcja fotoperiodyczna kwitnienia)Termin ten oznacza,że wystarczy traktowanie roślin specyficznym dla niej fotoperiodem przez odpowiednią dla gatunku liczbą kolejnych dni,aby nastąpiła indukcja,warunkująca w nastepnym okresie różnicowanie wierzchołka wzrostu i wytworzenie zawiązków kwiatów.Krótki fotoperiod sprzyja torzeniu pędów spichrzowych buraka, mieczyka, dalii, powstawaniu pyłku, wczesne wchodzenie w stan spoczynku, opadanie lisci,zmiany wielkości bulw. Podział roślin ze względu na reakcję na czynnik fotoperiodyczny. Rośliny krótkiego dnia RKD. Rośliny te kwitną gdy przebywają pod działaniem dnia krótszego od wartości krytycznej. Są to rośliny kwitnące jesienią np.Aster,Dendranthema,2Rośliny Długiego dnia RDD.Rośliny te kwitną gdy długość dnia przekracza wartość krytyczną. Są to rośliny kwitnące latem np.Lilium,Papaver,Tulipa,Althea3Rośliny fotoperiodycznie obojętne RN np. Helianthus Krytyczna długość dnia-minimala długość dnia, wyrażona w godzinach, warunkująca indukcję kwitnienia. Krytyczna ta jest różna dla gatunków a nawet dla odmian w obrebie danego gatunku. Mniej liczne gatunki wymagaja podwójnej indukcji fotoperiodycznej: RDKD-najpierw indukcji długim dniem a nastepnie krótkim.Kwitną jesienią np.Kalanchoe daigremontiana,Aster novi-belgii. RKDD-najpierw indukcji krótkim dniem a następnie długim.Kwitną późną wiosna lub latem np.Campanula medium,Dactylis glomerata. Jeśli nie zapewni się roślinom odpowiednich warunków fotoperiodycznej indukcji,reagują w dwojaki sposób; reakcja jakościowa-wszystkie pozostaną w stadium wegetatywnym(0% kwitnienia) reakcja ilościowa-tylko część roślin zakwita i to często w opóźnionym terminie Zastosowanie w ogrodnictwie Manipulacja warunkami fotoperiodycznymi stwarza możliwości regulacji regulacji pory zakwitania roslin.Przedłużając lub skracając długość dnia i odpowiednio zmieniając długość nocy(poprzez czynności zaciemniania lub doświetlania),przy zachowaniu 24-godzinnych cykli,uzyskuje się kwitnące chryzantemy w środku lata lub kwiaty typowych roslin długiego dnia-na jesieni. Pozwala na kierowanie wzrostem RKD: przyspiesza zakwitanie przez skracanie dnia do 8-10 godzin na dobę -opóznia zakwitanie przez wydłużanie dnia doświetlaniem do 16-18 godzin na dobę
2. Rodzaje spoczynku roślin i sposoby jego przerywania 2 rodz spocz-1.bezwzględny-autonomiczny,spowodow wewn właść rośl 2.względny-wywołany niesprzyjaj war zewn-za > lub za< temp,niedobór wody,zbyt<natęż św lub niwłaść fotoperiod. W praktyce ogr dla określ stopnia zaawansow s.bezwzgl przyjęto określenia-wstępny,środkowy,końcowy. Przerwanie spocz wzgl lub skrócenie s bezwzgl-pędzenie. Metody przeryw spocz-1.preparow r ceb-przetrzymanie ceb po zb w ściśle określ temp i jak najwcześn osiągnięcie stadium G(powst słupka) co pozwala na przysp kw o 3-5tyg np.tulipan 34C-7-10dni i 20C 3-4tyg, frezja-28-31C 8-14tyg 2.schładzanie ceb w temp 5C,traktowanie wykopan ceb przez 7dni temp 34C,a nast. do wytw st G-temp 20C.Po osiągn st G przetrzymuje się ceb w 17C przez 2 tyg,potem 9 tyg w 5C 3.za pomocą eteru lub cyjanowodoru-poddaje się dział par całe r lub cięte pędy w temp 14-21C.Czas eteryzacji i wlk dawek zależy od odm,gat i okresu i temp przeprow przeryw spocz.Gazowanie cyjanoH-wsypujemy cyjanek wapniowy do skrzyni z r,który w wilg atm rozłada się do HCN i Ca(OH)2-trwa 16 godzinąą. 4.metoda ciepłych kąpieli i pary wodnej-umieszczenie na 12h w wodzie o temp 30-40C 5.zamrażanie lub schładzanie r-r przeznaczone do pędzenia o nizakańcz sp bezwzgl umieszcza się na 2-10tyg w chłodni w 2-5C, w miarę przemijania spocz okres schładz należy odpowiednio skracać. 6.zastosos horm rośl-gibereliny(gibreskol),Ethrel-po zastosow uwalnia się etylen. Pozytywne wyniki także z IBA,NAA;2,4D
3. Temperatury w pędzeniu tulipanów Pierwszym etapem przygotowywania cebul do pędzenia na grudzień i początek stycznia jest preparowanie. 7 - 10 dni – 34 ºC 5 - 6 tygodnie - 20 ºC Aż do wytworzenia się wewnątrz cebul zawiązków kwiatów (stadium G).( gdy całkowicie wytworzą się płatki okwiatu, pręciki i znamię słupka) – wówczas obniża się temperaturę do 17 ºC. W celu przygotowania roślin do szybkiego wzlotu w szklarni cebule wymagają chłodzenia w temperaturze +9 lub +5 ºC przy czym długość stosowania niskich temperatur zależy od odmiany i terminu pędzenia. Tulipany pędzone metodą standardową wymagają 14-20 (22) tygodni chłodzenia. (wymagają chłodzenia już od sierpnia najpierw na sucho – w chodni, potem, po umieszczeniu w skrzykach, w dołownikach lub w miejscach do ukorzeniania. Zaletą tych miejsc jest możliwość kontroli temperatury, zdrowotności roślin a także uniknięcie pracochłonnego dołowania) Tulipany +5 ºC wymagają 10-14 tygodniowego okresu chłodzenia. Tulipki przeznaczone na późniejszy okres nie są już preparowane, ale tylko chłodzone. Na sucho i w dołowniku, bądź tylko w dołowniku. Tulipany pędzone metodą +5 ºC, traktowane są niską temperaturą wyłazie w chłodni, a następnie sadzone wyprostna zagony w szklarni. Sposób przygotowania cebul na poszczególne terminy jest różny i zależy od odmiany. Temperatura w szklarni i ogrzewanym tunelu podczas pędzenia w bardzo wczesnym terminie powinna wynosić 18 - 20 ºC, a od połowy stycznia 16 - 18 ºC Tulipany pędzone metodą +5 ºC wymagają temperatury 14 - 16 ºC Przyspieszenie wynosi 2-3 tygodnie w porównaniu do odmian gruntowych. Sadzenie pod koniec października. Różnice: metoda standardowa(+9 ºC) polega na sadzeniu cebul do doniczek lub skrzynek ukorzenianiu w dołowniku, lub specjalnym pomieszczeniu i pędzeniu w szklarni przez 3-4 tygodnie. (do szklarni przenosi się skrzynki dopiero wtedy kiedy cebule są dobrze ukorzenione, a pierwszy liść ma około 6-8 cm długości. Metoda (+5ºC) jest uproszczona bo po odpowiednim przygotowaniu cebule sadzi się wprost na zagony, gdzie się ukorzeniają, kwitnące rośliny otrzymuje się po 5-7 tygodniach. Tulipany zajmują pierwsze miejsce wśród pędzonych roślin cebulowych, zarówno w produkcji na kwiat cięty jak i do sprzedaży w doniczkach. Normalny sezon ich pędzenia rozpoczyna się w pierwszych dniach grudnia i trwa do końca kwietnia. Dzieli się go zwykle na pięć okresów: 1. bardzo wczesny - grudzień, 2. wczesny - styczeń, 3. średnio wczesny - luty, 4. późny - marzec, lbardzo późny - kwiecień.lJednakże rośliny te mogą być pędzone przez cały rok dzięki metodzie zamrażania cebul. W tym celu cebule sadzi się do skrzynek w końcu października, następnie wstawia je do chłodni, gdzie w temperaturze 9°C ukorzeniają się w ciągu 8 tygodni, potem zostają zamrożone w temperaturze od -2 do 0°C na okres 5-8 miesięcy, dzięki czemu mogą być pędzone od maja do listopada. Odmiany pędzone tą metodą - np. 'Paul Richter', 'Golden Milady' - noszą nazwę tulipanów ESKIMO. Powyższa metoda jest jednak kosztowna, dlatego dotychczas stosowana jest na małą skalę. Wzrost i rozwój tulipanów jest kształtowany przez działanie na ich cebule układu temperatur: wysokich - niskich - umiarkowanych. 1kształtowanie się w cebulach zawiązków liści najlepiej przebiega w temperaturach 34-17°C 2inicjacja i rozwój kwiatów 23-17°C 3temperatury niskie, od +9 do -2°C pobudzają wszystkie elementy przyszłej rośliny, utworzone niż w cebuli, do okresu intensywnego wzrostu. 4po okresie działania niskimi temperaturami utrzymuje się 13-18°C. Tulipany można pędzić dwoma sposobami: rozróżnia się pędzenie standardowe i pędzenie specjalne. Oba te sposoby oparte są na utrzymywaniu określonych, ściśle kontrolowanych temperatur w ciągu całego cyklu rozwojowego cebul. Mają one wspólny punkt wyjścia, ponieważ inicjacja i formowanie się zawiązków kwiatów przebiega w wysokiej temperaturze. Różnice między nimi występują jedynie w długości czasu działania niskiej temperatury (liczba tygodni) w okresie przechowywania i ukorzeniania się cebul. pędzenie standardowe: cebule (często chłodzone przez 6-9 tygodni) po posadzeniu poddaje się działaniu niskiej temperatury (od +9°C do +2°C), w której ukorzeniają się przed wstawieniem ich do szklarni. pędzenie specjalne: jest stosunkowo łatwym sposobem uprawy tulipanów w szklarni na kwiaty cięte w okresie od grudnia do marca. Cebule preparowane i chłodzone, albo tylko chłodzone, są bezpośrednio wysadzane na zagony lub parapety w szklarni. Zależnie od terminu kwitnienia tulipanów, cebule przed posadzeniem na zagony lub parapety są chłodzone na sucho w temperaturze 9°, 5° i 2°C. Długość okresu chłodzenia cebul w temperaturze 5° i 2°C, zależy od uprawianej odmiany i waha się od 10 do 14 tygodni. Natomiast cebule chłodzone na sucho w 9°C są po 10-12 tygodniach sadzone w szklarni i ukorzeniane przez 5-10 tygodni, zależnie od terminu kwitnienia. Oba sposoby pędzenia są stosowane na skalę produkcyjną, z tym jednak, że pędzenie standardowe jest mniej zawodne i stosowane przede wszystkim wtedy, kiedy oczekuje się uzyskania tulipanów kwitnących w listopadzie i grudniu lub w ciągu całego roku w przypadku zastosowania do pędzenia technologii Eskimo. Pędzenie standardowe: na kwiaty cięte i doniczkowe od 3 dekady XI do końca III. Pędzenie specjalne: na cięte od XII do III
4. Jakie kryteria (okoliczności) decydują o wegetatywnym/generatywnym rozmnażaniu roślin ozdobnych Rozmnażanie generatywne jest najpowszechniejsze, bo: 1jest najprostsze 2najtańsze, 3rośliny rozmnażane tą metoda są bardziej żywotne i zdrowsze od rozmnażanych wegetatywnie. 4do rozmnażania wegetatywnego potrzebne jest specjalne zaplecze np. szklarnie, tunele foliowe, inspekty, chłodnie, mateczniki.5zazwyczaj rozmnażanie wegetatywne jest trudniejsze i potrzebna jest do niego duża wiedza teoretyczna i praktyka Wegetatywnie rozmnażamy rośliny: 1heterozygotyczne (czyli zmienne):wiele roślin uprawnych jest wysoce heterozygotyczna, a rośliny rozmnażane wegetatywnie odtwarzają genetyczną informację rośliny matecznej, dzięki czemu możliwe jest zachowanie unikalnych cech indywidualnych 2odmiany powstałe z krzyżowania : rośliny potomne u tych roślin często nie powtarzają cech rośliny matecznej, ponadto występują u nich często zaburzenia w procesie wytwarzania pyłku, wykształcania woreczka zalążkowego, degeneracja zarodka lub zygoty, co powoduje brak zdolności wiązania nasion lub opóźnione kiełkowanie. Istnieje taka zasada że im dalsze pokrewieństwo rodziców, tym trudniejsze rozmnażanie generatywne mieszańca.3nie wytwarzające żywotnych nasion dzięki rozmnażaniu wegetatywnemu możliwe jest rozmnażanie roślin nie wytwarzających żywotnych nasion np. begonie z grupy Gloire de Lorraine, banany, figi, pomarańcze 4odmiany o kwiatach pełnych : u odmian tych pręciki i słupki przekształcone zostały w płatki korony, zatem nie ma możliwości rozmnażania generatywnego Rozmnażanie wegetatywne stosuje się też: 1gdy jest brak dostatecznej ilości nasion 2w celu przyspieszenia cyklu produkcyjnego 3ze względu na szybkość, łatwość: rozmnażanie wegetatywne jest często szybsze i łatwiejsze, gdyż siewki mogą rosnąć wolno, nasiona mają długi okres spoczynku a niektóre rośliny mają długą fazę juwenilną np. magnolia, zimowit R. gener. jest poprzedzone zapyleniem i zapłodnieniem oraz wytworzeniem nasion. Rozmnażanie takie stosujemy u roślin które łatwo wytwarzają nasiona, wytwarzają dużą ilość nasion, nasiona ich są żywotne oraz u których występuje powtarzalność cech (r. homozygotyczne). Rozmnażanie generatywne stosuje się również w wypadku hodowli, gdy chcemy uzyskać organizm o zupełnie nowych cechach. R. weget. to sposób powstawania nowego organizmu nie poprzedzony aktem płciowym. Polega ono na reprodukcji roślin z różnych ich części i jest możliwe dzięki temu, że odcięte organy mają zdolność regeneracji. Rośliny rozmnażane weget. odtwarzają genetyczną informację rośliny matecznej- zachowanie unikalnych cech indywidualnych. Rozmnażanie to stosuje się u roślin heterozygotycznych i u takich które nie wytwarzają żywotnych nasion (banany, figi, pomarańcze, niektóre begonie). Rośliny rozmnażane weget. to klony- genetycznie identyczny materiał z pojedynczego osobnika (w naturze powstają za pomocą: cebul, bulw, kłączy i rozłogów). Cechy osobników klonu nie są jednakowe – mogą różnić się fenotypem. Rozmnażanie wegetatywne jest sposobem o wiele szybszym i łatwiejszym od r. generatywnego.
5. Zasady systematyki i pisowni nazw roślin ozdobnych Obecnie obowiązująca systematyka jest klasyfikacją hierarchiczną. Wyróżnia się 12 głównych rang taksonomicznych w hierarchii: królestwo, gromada, klasa, rząd, rodzina, plemię, rodzaj, sekcja, seria, gatunek, odmiana, forma. Podstawowym taksonomem jest gatunek. Nazwy gatunkowe roślin są podwójne ( binarne) i składają się z nazwy rodzajowej i epitetu gatunkowego i określa się je jako binomeny lub nazwy binominalne.Gatunek jest to grupa naturalnych, krzyżujących się ze sobą populacji, izolowanych rozrodczo od innych takich grup, odznaczających się właściwą im zmiennością oraz zasięgiem występowania, tzw. specjacji, czyli procesu powstania gatunków.Pierwszy człon jest zawsze rzeczownikiem, drugi zaś przymiotnikiem. Po łacińskiej nazwie naukowej zazwyczaj umieszcza się nazwisko badacza, który jako pierwszy opisał ten gatunek. Nazwy rodzajów lub taksonów wyższych od rodzaju są jednowyrazowe i pisze się je bez nazwisk autorów.Nazwy rodzaju powstają zwykle od nazwy jednego z gatunków. Dla rozróżnienia rangi taksonów wyższych od rodzaju, np. rodziny, tworzy się je od nazwy jednego z rodzajów należących do danej rodziny poprzez dodanie do niej odpowiedniej końcówki: - nazwę rodziny tworzy się przez dodanie końcówki –aceae(-owate) Aster – Asteraceae(astrowate) nazwę rzędu – dodaje się końcówkę –ales(-owce) - nazwę klasy – dodaje się końcówkę –opsida - nazwę gromady – dodagronie końcówki – phyta. Wprowadzono także niższe rangi taksonomiczne w obrębie samego gatunku: podgatunek, odmiana i forma. Podgatunkiem (łac.subspecies, skrót ssp.) – określa się „grupę osobników tworzącą mniej lub bardziej regionalny wariant gatunku”, czyli stanowi on jakby „ odmianę” geograficzną czy ekotyp. Odmianą botaniczną ( odmiana naturalna) – łac. Varietes – określa się „grupę osobników tworzącą mniej lub bardziej wyraźny wariant lokalny gatunku”. Odmiana uprawna – gdy w obrębie określonego gatunku powstały nowe kreacje, ale wyłącznie wskutek celowej i świadomej działalności człowieka (hodowcy). Zawsze zapisuje się je pismem prostym i dużą pierwszą literą i z górnymi pojedynczymi apostrofami. Forma – „grupa osobników sporadycznie występująca w populacjach gatunku różniące się jedną lub kilkoma cechami”. Przy zapisie polskich ( krajowych) nazw gatunkowych zawsze pisze się je mała litera np. Hedera helix - bluszcz pospolity. Gdy nazwa gatunku i odmiany pochodzi od nazwiska, to w polskim tłumaczeniu należy napisac je z dużej litery np. Selaginella kraussiana var.brownii – widliczka Crausa Browna. Mieszaniec międzygatunkowy – składa się z nazw obu form rodzicielskich połączonych znakiem x, przy czym najpierw pisze się nazwę rośliny matecznej, a na drugim miejscu nazwę rodziny ojcowskiej. Hippeastrum hybridum x H.pratense Nazwa botaniczna takiego mieszańca zawiera znak x między nazwą rodzajową Hipeastrum a epitetem gatunkowym nadanym nazwie nowego mieszańca jako Hippeastrum x chmielii. Przy zapisie formuły mieszańca międzyrodzajowego nazwę form rodzicielskich łączy się znakiem x np. Fatsia japonica x Hedera helix, a nazwę botaniczną mieszańca tworzy się z kombinacji części nazwy obu rodzajów rodzicielskich, poprzedzonej znakiem x oraz epitetu gatunkowego np. x Fatschedera lizei . Przy zapisie nazwy mieszańca wegetatywnego utworzonego przez szczepienie stawia się przed nazwą botaniczną utworzoną z połączenia fragmentów nazw komponentów znak (+). ZASAD SYSTEM NAZEWNICTWA I PISOWNI ROS. Zasady nazewnictwa roslin zawiera Miedzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej który zostal pierwszy raz uchwalony w Paryzu w roku 1867. Reguluje on przede wszystkim rangi taksonow, sa nimi: Krolestwo -( Regnum ), Typ -( Phyllum ), Gromada - ( Divisio ), Klasa - ( Classis ), Rzad -( Ordo ), Rodzina -( Familia ), Rodzaj -( Genus ),Gatunek -( Species ), Dodatkowe rangi mogą być tworzone w razie potrzeby w pierwszym rzedzie przez dodanie do nazwy rangi przedrostka pod- ( sub- ) np. podgatunek to subspecies, podrzad ( subordo ) lub nad- ( super- ), np. nadrzad ( superordo ). Szczególnie często zachodzi potrzeba uzywania dodatkowych rang w obrebie bardzo zmiennych gatunkow, wówczas obok wspomnianego podgatunku wprowadza się rangi odmian ( varietas ) i forma ( forma ). Naukowe nazwy roslin sa nazwami lacinskimi. Jeśli nawet utowrzone sa od slow nielacinskich to musza mieć lacinska koncowke. Nazwa kazdej rosliny sklada się z dwoch wyrazow, pierwszy z nich to nazwa rodzaju np. Pinus, drugi to nazwa gatunku np. silvestris. Do nazwy gatunkowej dodaje się jeszcze skrot nazwiska badacza który pierwszy opisal i nazwal dana rosline. Nazwy taksonow wyzszych od rodzaju sa zawsze jednowyrazowe i nie towarzysza im zwykle sktory nazwisk autorow. Nazwy jednostek wyzszej rangi tworzone sa przez dodanie odpowiedniej koncowki do tematu nazwy rodzaju *nazwy rodzin – owate ( - aceae ) Pinaceae *nazwy rzedu – owce ( - ales ) rodzaj: Papaver rzad: Papaverales *nazwa klasy – ( - opsida ) u roslin telomowych i ( -mycetes ) u grzybow. *nazwa gromady – ( - phyta ) Gatunek – jest najnizsza jednostka systematyczna i stanowi zbior osobnikow zajmujacych okreslony obszar, wykazujacych podobienstwa w budowie morfologicznej, cech fizjologicznych i rozmnazaniu, osobniki nalezace do tego samego gatunku maja te same wymagania w stosunku do srodowiska naturalnego. Osobniki tego samego gatunku mogą krzyzowac się miedzy soba wydajac plodne potomstwo ale nie mogą krzyzowac się z roslinami pochodzacymi z innych gatunkow. Zasada ta obowiazuje dosc scisle zwierzeta, u roslin natomiast wystepuje duzo wyjatkow.
6. Wyjaśnij pojęcie „hodowla roślin” Hodowla jest to działanie człowieka w celu wytworzenia nowych odmian o określonych cechach estetycznych i gospodarczych. Hodowcy wykorzystują konwencjonalne, takie jak krzyżowanie, selekcja, a także niekonwencjonalne np. indukowanie mutacji przy użyciu środków chemicznych i fizycznych. Nowa wyhodowana odmiana powinna różnić się od istniejących morfologicznie, odpornością na choroby i szkodniki, zwiększoną bujnością lub innymi cechami. Hodowla zachowawcza umożliwia utrzymanie czystości w obrębie odmiany. Jest to działanie człowieka w celu wytworzenia nowych odmian o określonych cechach estetycznych i gospodarczych. Hodowla nowych odm obejmuje szeroki program badawczy. Hodowca wykorzystuje konwencjonalne metody takie jak krzyżowanie, selekcje, indukowanie mutacji przy użyciu środków chemicznych i fizycznych tj. temperatura, promieniowanie L, B, gamma, szybkie neutrony. Sukcesem jest otrzymanie odmiany różniącej się od istniejących morfologicznie (pokrój, budowa liści, wygląd kwiatu) odpornością na choroby i szkodniki (hodowla odporność), zwiększoną bujnością (hodowla heterozyjna) lub innymi cechami np. obfitym kwitnieniem, wczesnością. Ważna jest hodowla zachowawcza, czyli utrzymanie czystości w obrębie odmiany, zachowanie i utrzymanie pełności kwiatówPostęp w hodowli pozwala na uzyskiwanie tzw mieszańców oddalonych między gatunkowych i między rodzajowych. Mieszaniec między gatunkowy składa się z nazwy obu form rodzicielskich połączonych znakiem x wg zasady najpierw roślina mateczna potem ojcowska. Przy zapisie mieszańca między rodzajowego nazwy form rodzicielskich łączy się znakiem x np. Fatsia japonica x Hedera helix à x Fatshedera lizei. Gdy w powstaniu mieszańca między rodzajowego bierze udział więcej niż 3 rodzaje to nazwę botaniczną nowego mieszańca tworzy się od nazwiska twórcy z dodaniem końcówki ‘ora’ np. Postimora. Przy zapisie mieszańca weg utworzonego przez szczepienie stawia się nazwę botaniczną utworzoną z połączenia fragmentów nazw komponentów znak
7. Temperatura w procesie rozmnażania roślin Temperatura jest jednym z ważniejszych czynników ekologicznych modyfikujących niemal wszystkie procesy życiowe. U niektórych roślin (głównie RDD) istotny wpływ na zakwitanie ma okresowe obniżenie temp. czyli chłód, powodujący wernalizację. Jest to niezbędny proces prowadzący do wytworzenia nasion i szczególnie ważny u roślin rozmnażanych głównie z siewu. Wernalizacja u niektórych gat. jest to warunek zakwitania- reakcja jakościowa np. u Delphinium ajacis, a u innych to tylko czynnik przyśpieszający przejście w fazę generatywną- reakcja ilościowa np. u Primula vulgaris. Te niskie temperatury w czasie wernalizacji mieszczą się granicach 0-15° C, a czas ich trwania to kilkanaście dni do kilkunastu tygodni. Mechanizm wernalizacji jest związany z ekspresją genów warunkujących zakwitanie, nazywanych genami kwitnienia. Mechanizm wernalizacji ściśle współdziała z fotoperiodyzmem w realizacji indukcji kwitnienia.
8. Potrzeby nawozowe roślin, sposoby określania i zasady nawożenia podstawowego i pogłównego Rośliny pobierają składniki pokarmowe z roztworu glebowego. Składniki te muszą być dostępne w odpowiednich ilościach aby r. mogły się normalnie rozwijać. Ilość składników jaką trzeba dostarczyć roślinie do podłoża aby zapewnić ich optymalny wzrost i rozwój nazywamy potrzebami nawozowymi. Rośliny mają różną wrażliwość na stężenie soli w podłożu: mało wrażliwe: Pelargonium x hortorum, Euphorbia pulcherina, Hydrangea macrophylla średnio wrażliwe: Aechmea fasciata, Cyclamen persicum bardzo wrażliwe: Erica gracilis, Cattleya, Phalenopsis Nawożenie podstawowe , stosowane przed siewem czy sadzeniem jak i nawożenie pogłówne (w czasie wzrostu roślin)powinno być oparte na wynikach analizy gleby. Stosowane są różne met. do oznaczania przyswajalnych dla r. składników mineralnych. W Polsce stosuje się głównie met. uniwersalną, w której do ekstrakcji używa się 0,03-molowy kwas octowy. W wyciągu oznacza się: N-NO3, N-NH4, P, K, Ca, Na i Cl. Oznaczyć można też pH gleby oraz ogólne stężenie soli. Próbki gleby do analizy możemy pobierać za pomocą laski Egnera lub łopatą. W uprawie roślin ozdobnych na polu pobiera się 15-20 próbek pojedynczych, równomiernie rozmieszczonych, z powierzchni 0,25 ha i dokładnie miesza się, a w uprawie szklarniowej z powierzchni nie większej niż 300-400 m2. Zalecane zakresy składników mineralnych dla poszczególnych gat. są umieszczone w tabelach. Niższe wartości z tabel odnoszą się do uprawy roślin na glebach lżejszych i dla roślin młodszych, a wyższe wartości z tabel dla gleb cięższych i roślin starszych. Dawki nawozowe powinny być obliczane na podstawie analizy gleby i uzupełniane do zalecanego poziomu dla danego gat. rośliny. W nawożeniu pogłównym problem z równomiernym rozprowadzeniem składnika- może to prowadzić do stężeń szkodliwych dla roślin. Gdy zawartość składnika przekracza granicę szkodliwości to należy glebę przemyć wodą 200-300 dm3 na 1 m2- jeśli podłoże jest przepuszczalne i nadmiar wody może przesiąknąć do głębszych warstw gleby. Można również dodać torfu wysokiego i wymieszać z glebą. N i K są szybko pobierane przez rośliny, szczególnie w okresie ich intensywnego wzrostu- tu nawożenie jest konieczne. Dawki zalecane najlepiej podzielić na 2, 3, 4 porcje i podać razem z podlewaniem w formnie roztworu. Nawożenie w okresie zimowym nie powinno być tak częste jak w lecie czy na wiosnę- tu przyrost masy roślin jest b. mały i ilość pobieranych składników też mniejsza, bo gorsze warunki świetlne.Do nawożenia można stosować obornik oraz nawozy mineralne (takie w których zarówno anion jak i kation są łatwo pobierane przez r., które są łatwo rozpuszczalne w wodzie i można je stosować w postaci płynnej- wtedy bardziej równomierne rozmieszczenie składników w podłożu). Mikroelementami należy nawozić tylko w przypadku uprawy na torfie wysokim lub w mieszankach z jego udziałem. Gdy podłoże ma za wysokie pH to często występują niedobory Fe na roślinach w postaci chlorozy na najmłodszych liściach. Tu można stosować Fe w formie schelatowanej. Dawki nawozów Ca określamy na podstawie krzywej neutralizacji gleb. Ilość pobranych składników z gleby przez roślinę jest zależna nie tylko od zawartości w podłożu, ale także od: temperatury wilgotności podłoża zawartość O2 i CO2 w powietrzu glebowym ... |
Menu
|