Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Bogdanowicz M. (1991): Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
Rozdział 4.1 Upośledzenie umysłowe
Oligos – mały, phren – dusza, umysł, z języka greckiego
„Upośledzenie umysłowe jest to stan charakteryzujący się istotnie niższym od przeciętnego ogólnym poziomem funkcjonowania intelektualnego i zaburzeniami z zakresie przystosowania się. Zaburzenia w przystosowaniu przejawiają się w postaci zaburzeń w zakresie dojrzewania, uczenia się i (lub) przystosowania społecznego”.
Rozpoznajemy, więc upośledzenie umysłowe dziecka w przypadku, gdy: a) poziom funkcjonowania procesów orientacyjno-poznawczych, intelektualnych i wykonawczych jest istotnie niższy od przeciętnego b) poziom dojrzałości społecznej, tempo nabywania wiadomości i umiejętności są niższe niż u większości jego rówieśników wychowujących się w tym środowisku. (to ostatnie określenie jest szczególnie użyteczne dla psychologa klinicznego, bo pozwala na odróżnienie niedorozwoju umysłowego od zaniedbania pedagogicznego.)
Upośledzenie umysłowe: – rozpoznawane od urodzenia, mimo prawidłowych warunków wychowawczych, określane jest terminem „niedorozwój umysłowy” – powstałe po 3 roku życia, którego istotą jest postępujące obniżanie się zarówno ilorazu, jak i wieku inteligencji, tj. „postępujące obniżanie się poziomu funkcjonowania intelektualnego, regresja w poziomie funkcjonowania” określane jest terminem „otępienie”
J. Kostrzewski i I.Wald, piszą o: - okresowym zahamowaniu rozwoju intelektualnego (takie przypadki, w których rozwój intelektualny dziecka przebiegał do pewnego okresu prawidłowo, tzn. że jego wiek inteligencji wzrastał systematycznie, lecz wskutek określonego czynnika patogennego nastąpiło zatrzymanie wzrostu wieku inteligencji – w kolejnych latach pozostawał na tym samym poziomie. Potem jednak zanotowano ponowny wzrost wieku inteligencji) - obniżeniu sprawności intelektualnych (takie przypadki, w których poziom intelektualny jest niższy niż poprzednio (o jedno lub dwa odchylenia standardowe) - opóźnieniu rozwoju intelektualnego (przypadki, gdy aktualny rozwój umysłowy nie odpowiada wiekowi życia, ale nie można ustalić czy na pewno jest to przypadek upośledzenia czy tez nie, bo: - dziecko wymaga dalszej obserwacji, - jest bardzo zaniedbane środowisko, - jest w złym stanie fizycznym lub przebyło niedawno chorobę uszkadzającą c.u.n. J. Kostrzewski i I.Wald – „w upośledzeniu umysłowym stwierdza się nie tylko istotnie niższy niż przeciętny poziom funkcjonowania procesów orientacyjno – poznawczych, intelektualnych i wykonawczych, ale również (…) procesów emocjonalno – motywacyjnych. Upośledzenie wszystkich sprawności intelektualnych wywiera wpływ na kształtowanie się całej osobowości dziecka”
Klasyfikacja stopni rozwoju umysłowego
Odchylenie nie standardowe (S) Ilorazy inteligencji Stopień rozwoju umysłowego Pozycja w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób Nomenklatura psychiatryczna Klasyfikacja kliniczna L.Terman, M.Merrill D.Wechsler Powyżej +3S Powyżej 148 Powyżej 146 Bardzo wysoka inteligencja -
-
-
-
Norma
Prawidłowy rozwój umysłowy Od +28 Do +38 132-147 131-145 Wysoka inteligencja Od +18 Do +28 117-131 116-130 Inteligencja powyżej przeciętnej Od -18 Do +18 84-116 85-115 Przeciętna inteligencja Od -28 Do -18 68-83 70-84 Inteligencja niższa niż przeciętna 310 Stupiditasphysiologica Pogranicze normy Od -38 Do -28 52-67 55-69 Upośledzenie w stopniu lekkim 311 Debilitiasmentalis Lżejsze upośledzenie Od -48 Do -38 36-51 40-54 Upośledzenie w stopniu umiarkowanym 312 Imbecilitas Głębsze upośledzenie Od -58 Do -48 20-35 -39 Upośledzenie w stopniu znacznym 313 Poniżej 58 0-19 - Upośledzenie w stopniu głębokim 314 idiota Osoby umysłowo upośledzone stanowią ok. 3% całej populacji. W grupie tych osób 89% to przypadki upośledzenia w stopniu lekkim, 6% w stopniu umiarkowanym, 3,5% w stopniu znacznym i 1,5% w stopniu głębokim. Etiologia Upośledzenie umysłowe nie jest traktowane jako choroba, lecz jako skutek działania różnych czynników patogennych. Jest to stan nieodwracalny, który ma charakter kalectwa trwającego całe życie. Uwarunkowany jest polietiologiczne – różne mogą być przyczyny zaburzeń i odmienna ich patogeneza (zmiany morfologiczne, biochemiczne i patofizjologiczne powstałe na wskutek działania czynników patogennych).
Diagnostyka upośledzenia umysłowego W badaniu diagnostycznym należy ustalić, od jak dawna obserwuje się wolne tempo rozwoju. czy dziecko przejawia postęp w rozwoju czy stwierdza się cofane w rozwoju? czy dotyczy tio wybiórczo niektórych funkcji (opóźnienie parcjalne), czy wszystkich funkcji intelektualnych (opóźnienie globalne)? Istotne jest określenie rozmiarów tego opóźnienia: czy dotyczy tylko procesów intelektualnych czy także dojrzałości społecznej i zdolności uczenia się. Dlatego tez do 3 r.ż. raczej nie formułuje się rozpoznania upośledzenia w stopniu lekkim, lecz mówi się o opóźnieniu rozwoju umysłowego i zachowuje wielka ostrożność przy stawianiu diagnozy.
Diagnoza upośledzenia umysłowego powinna być rezultatem wszechstronnego badania prowadzonego przez zespół specjalistów: psychologa, pedagoga, logopedę i lekarzy innych specjalności.
J. Kostrzewski i I.Wald wymieniają kryteria stosowane w diagnozowaniu upośledzeni umysłowego: 1) kryterium psychologiczne – ocena całej osobowości badanego i odróżnienia ogólnego upośledzenia umysłowego od parcjalnych deficytów 2) kryterium ewolucyjne – to porównywanie poziomu rozwoju powyższych procesów, określenie ich wieku rozwoju, ilorazu, np. percepcji wzrokowej, słuchowej, pamięci świeżej, rozumienia mowy itd. ... |
Menu
|