|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Kontakty społeczne
Zachowanie jednostki może wynikać z podporządkowania się oczekiwaniom innych osób, może być efektem potraktowania zachowania innych w kategorii użytecznej informacji, co ujawnia istotę informacyjnego wpływu społecznego . W tym przypadku dostosowanie się wynika z przekonania, że inni bardziej poprawnie interpretują zaistniałą sytuację, np. jeśli znajomy spożywa codziennie w pracy jogurt i ma dobre samopoczucie, to może to być powodem powielania tego zachowania pod wpływem uzyskanej informacji „codzienne spożywanie jogurtu – dobre samopoczucie”. Często wybór określonego postępowania jest taki, jaki jest oczekiwany przez grupę, daje to bowiem pewność bycia akceptowanym w grupie. Normatywny wpływ społeczny ujawnia się wówczas, kiedy jednostka podporządkowuje się normom społecznym , czyli ukrytym albo jasno sprecyzowanym regułom grupy dotyczącym akceptowanych zachowań, wartości, przekonań jej członków. Przykładem obrazującym normatywny wpływ społeczny w sferze żywieniowej jest spożywanie postnej wieczerzy wigilijnej przez osoby deklarujące brak przynależności do grupy wyznawców religii rzymsko-katolickiej. Celebrowanie postnej wieczerzy wigilijnej wyraża akceptację obyczajów, a nie normy religijnej. W myśl teorii wpływu społecznego dostosowanie się do wpływu społecznego zależy od siły, bezpośredniości i liczby innych osób w grupie. Im grupa jest dla jednostki bardziej ważna i im częściej się z nią spotyka tym bardziej prawdopodobne jest, że jednostka będzie podporządkowywać się oddziaływaniom tej grupy. Jako przykład można wskazać wpływ grupy rówieśniczej na kształtowanie zachowań jednostki, czego konsekwencją są różne mody w środowisku szkolnym. Kontakty z innymi ludźmi mogą być przyczyną modyfikowania dotychczasowych zachowań żywieniowych. Udokumentowano, między innymi, wpływ kontaktów społecznych podczas spożywania posiłku na ilość spożywanego pokarmu. W tego rodzaju badaniach wykorzystywano głównie bieżące jadłospisy i na ich podstawie poszukiwano czynników, które wpływają pobudzająco lub hamująco na konsumpcję żywności. Konsumpcja żywności zwiększa się w obecności innych osób, niezależnie od tego czy są to przyjaciele, członkowie rodziny czy nieznajomi (Clendennen i wsp. 1994). Obecność innych osób zwiększa ilość pokarmu spożywanego w ramach przekąsek, śniadań, obiadów czy kolacji, jak również posiłków spożywanych w domu, czy poza domem, a także posiłków weekendowych i spożywanych w powszednie dni tygodnia (Redd i de Castro, 1992). W swoich badaniach de Castro (1988, 1990, 1991, 1995) potwierdził istnienie bezpośredniej dodatniej zależności między liczbą osób biorących udział w posiłku i wielkością spożywanego posiłku. Dowiódł ponadto, że na zachowania żywieniowe przy stole wpływa raczej liczba osób, niż ich obecność lub jej brak. W liczniejszym towarzystwie i przyjaznej atmosferze pojawia się tendencja do spożywania większej ilości pożywienia, chyba że występuje sytuacja nacisku społecznego ze strony osób biorących udział we wspólnym posiłku lub duże różnice w masie ciała. Na ilość spożywanego pożywienia wpływa również pozytywny nastrój (poczucie komfortu, przyjemność czerpana z jedzenia), czy aktywności konkurencyjne, takie jak rozmowy przy stole. W innych badaniach wykazano, iż obecność innych osób silniej wpływa na zachowania żywieniowe niż nastrój, w jakim znajduje się jednostka (Patel i Schlundt 2001). Posiłki spożywane w towarzystwie innych osób były bardziej obfite niż posiłki spożywane w samotności. Ponadto posiłki spożywane pod wpływem pozytywnego nastroju miały większą objętość i były bardziej kaloryczne niż posiłki spożywane pod wpływem nastroju neutralnego. Jeśli chodzi o strukturę racji pokarmowej spożywanej pod wpływem pozytywnego nastroju, to procent energii z tłuszczu i białka był wyższy, zaś procent energii z węglowodanów był niższy w posiłkach spożywanych w towarzystwie w porównaniu do posiłków spożywanych w samotności. Ogólnie można stwierdzić, że posiłki spożywane w obecności innych osób były bardziej kaloryczne niż posiłki spożywane w samotności, niezależnie od nastroju jednostki. Ponadto posiłki spożywane w sytuacjach społecznych różniły się strukturą od tych spożywanych w samotności. W obecności innych osób jednostka może być bardziej podatna na spożywanie potraw i deserów o dużej zawartości tłuszczu, ponieważ tłuszcz poprawia smak. Kontakty społeczne mogą wpływać na zachowania żywieniowe również poprzez wyznaczanie pór posiłków, jak na przykład stała pora obiadowa w rodzinie, czy spotkania towarzyskie przy obiadokolacji. |
Menu
|