|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Rynek walutowy
Rynkiem walutowym nazywamy wymianę walut jaka następuje między podmiotami na całym świecie, zazwyczaj za pośrednictwem banków Rynek walutowy obejmuje: - Rynek bieżący, kasowy (spot market) o Obejmuje on wszystkie natychmiastowe transakcje walutowe (tj. takie które skutkują dostarczeniem waluty za 2 dni robocze) - Rynek terminowy (forward market) o Obejmuje on wszystkie (rzeczywiste) transakcji terminowe tj. transakcje prowadzące do dostarczenia określonej ilości waluty w określonym terminie w przyszłości (nie wcześniej niż za 3 dni robocze)
Zakres pojęcia rynku walutowego obejmuje takie transakcje jak: - depozyty bankowe w obcych walutach, - udzielanie kredytów w obcych walutach, - finansowanie handlu zagranicznego, - obrót walutowymi kontraktami typu futures, opcje i swapy Rynek walutowy jest rynkiem międzynarodowym - Główny udział w obrotach na rynku mają kraje cechujące się rozwiniętym rynkiem bankowym i finansowym (Wlk.Brytania, USA, Singapur) oraz dużym udziałem w handlu międzynarodowym (np. Japonia)
Rozwój rynku walutowego - w latach 1980-1995 obroty tego rynku wzrosły ponad trzykrotnie do 1,3 biliona USD dziennie (!) - od czasu wprowadzenia euro na początku 1999 roku obroty na tym rynku spadły jednak o 21%, co wynika z wprowadzeniu euro, które eliminuje konieczność przeprowadzania transakcji walutowych między krajami, które przystąpiły do EUM (Europejskiej Unii Monetarnej) oraz konsolidacji wśród banków - w 2001 roku wyniosły przeciętnie 1,2 biliona USD dziennie Czas funkcjonowania Rynek walutowy funkcjonuje codziennie przez 24h na dobę w związku z tym, że jeśli nawet w pewnych dniach czy godzinach rynek nie działa w określonym kraju to działa w innych państwach. Szczyt aktywności rynku walutowego (określany wg czasu Greenwich czyli czasu brytyjskiego) przypada na godziny - 7-10 kiedy aktywne są jeszcze rynki w Azji a zaczynają działalność rynki europejskie, oraz - 13-16 kiedy to aktywne są jeszcze rynki europejskie a zaczyna już swą działalność rynek amerykański ‘Miejsce’Rynek ma charakter OTC (over-the-counter) czyli nie jest rynkiem giełdowym ale rozproszonym - Transakcje zawierane są z reguły przy użyciu ‘systemów transakcyjnych’ tj. systemów elektronicznych które łączą uczestników rynku ze sobą i pozwalają zawierać transakcje w czasie rzeczywistym (50-70% transakcji między głównymi walutami) o System ten od strony użytkownika przypomina ‘chat’ ale jest oczywiście odpowiednio bezpieczniejszy i dostępny tylko za odpłatnością o Najbardziej powszechnie używany system to Reuters - Reszta transakcji zawierana jest za pośrednictwem brokerów, Uczestnicy rynkuNa rynku hurtowym (apexowym) działają głównie - banki uniwersalne - dealerzy nie-bankowi np. reprezentujący banki inwestycyjne, ewentualnie duże fundusze inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe - banki centralne - brokerzy walutowi Ponieważ na rynku tym dominują banki dlatego też ten rynek nazywany jest zazwyczaj po prostu rynkiem międzybankowym Dzięki uczestnikom rynku hurtowego mają miejsce market making i arbitraż Market making (tworzenie rynku) - jest to stała gotowość do zakupu sprzedaży walut - market maker zawsze poda ceny zarówno kupna jak i sprzedaży waluty Arbitraż - polega na wykorzystywaniu różnic między kursami walut oferowanymi przez różnych uczestników rynku w celu osiągnięcia bezpiecznego zysku na równoczesnym zakupie i sprzedaży walut - jest praktykowany przez praktycznie wszystkich aktywnych dealerów; w związku z tym rynek działa efektywnie, a kursy na rynku są bardzo zbliżone
Na poziomie detalicznym działają - osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą wymagającą kupowania i sprzedawania walut obcych - pozostałe osoby fizyczne i prawne, wśród nich spekulanci grający na walutach dla zysku
Tabela kursów średnich NBP - w okresie kiedy w Polsce obowiązywał system kursu pełzającego z przedziałami wahań kurs średni NBP był (urzędowym) kursem centralny wobec którego liczono dopuszczalne przedziały wahań kursu na rynku - obecnie kurs średni NBP jest stosowany o do wypełniania dokumentów celnych SAD (zgodnie z Rozp. Ministra Finansów kurs z określonego wtorku obowiązuje przez dwa tygodnie od najbliższej środy począwszy) o do określania w księgach rachunkowych wartości aktywów i pasywów walutowych na dzień bilansowy
Tabela kursowa banku Bank przygotowuje tabele kursowe dla - transakcji gotówkowych w ‘okienku’, które zawierane są na datę waluty dziś tzn. transakcja i rozliczenie następują tego samego dnia - transakcji kupna sprzedaży walut obcych nie przekraczających ustalonej przez bank wielkości np. 20-50 tys. USD (lub ekwiwalent u w innych walutach), zawieranych na datę waluty spot tzn. dla których rozliczenie transakcji następuje na drugi dzień roboczy Dla transakcji przekraczających granicę stosowania tabeli kursowej kurs może być negocjowany z bankiem. Różnice między kursem z tabeli kursowej i kursem negocjowanym mogą być dość duże Przykład
Klient eksportuje towar na kwotę 1 miliona dolarów rocznie Na eksport firmy składa się 50 transakcji, każda w wysokości 20.000 USD
Średni kurs wg. tabeli kursowej za ten okres wyniósłby np. USD/PLN 3,7865 3,8145 W ciągu roku klient sprzedając bankowi 1 milion dolarów otrzymałby więc 3.786.500 złotych
Jeśli klient mógłby negocjować kurs kupna z departamentem gospodarki pieniężnej to średni kurs kupna banku w ciągu roku wyniósłby np. USD/PLN 3,7950 W takim wypadku przychód złotowy firmy wyniósłby w ciągu roku 3.795.000
Różnica w przychodach złotówkowych firmy w zależności od tego z jakiego kursu walutowego korzystałaby ona wyniesie: 3.795.00-3.786.500=8.500 złotych
Aby poprawić swoje przychody w złotych firma może więc - wynegocjować możliwość negocjowania kursu z bankiem - jeśli bank uznałby kwoty transakcji za zbyt małe firma może trzymać przez jakiś czas walutę obcą i sprzedawać jednocześnie wpływy z dwóch transakcji eksportowych (naraża się jednak na ryzyko wzrostu kursu waluty krajowej) Pozycja walutowa – transakcje kupna i sprzedaży walut prowadzą do zajmowania przez podmioty tzw. (otwartej) pozycji walutowej - pozycja długa oznacza sytuację w której jakiś podmiot wszedł w posiadanie jakiejś waluty, o podmiot ma pozycję długą w określonej walucie jeśli posiada jakieś aktywa denominowane w tej walucie, np. depozyt na rachunku bankowym, bon skarbowy itp. - pozycja krótka oznacza sytuację w której jakiś podmiot posiada zobowiązanie w określonej walucie, np. zaciągnął pożyczkę, kupił towar za granicą w kredycie kupieckim albo (w przypadku banku) przyjął lokatę w walucie Zarządzanie pozycją walutową oznacza świadome podejmowanie decyzji w jakiej walucie i w jakiej ilości zaciągać pasywa a w jakiej walucie i w jakiej proporcji inwestuje się środki o zarządzanie pozycja walutową jest standardowym działaniem we wszystkich bankach i instytucjach finansowych działających w więcej niż 1 walucie o powinno być też praktykowane w mniejszych firmach o ile tylko operują one walutami - zamykanie pozycji walutowej polega na zawarciu transakcji, która spowoduje zneutralizowanie pozycji otwartej (w przypadku pozycji krótkiej będzie to odkupienie waluty w której mamy tę pozycję a w przypadku pozycji długiej sprzedaż waluty w której mamy tę pozycję) Wpływ transakcji walutowych na pozycję walutową może być on różny w zależności od tego czy jest to transakcja arbitrażowa czy spekulacyjna - w przypadku transakcji arbitrażowej z założenia pozycja walutowa powinna pozostać neutralna, dzięki czemu dokonujący arbitrażu może osiągnąć zysk nie narażając się na ryzyko niekorzystnej zmiany kursów walutowych - w przypadku transakcji spekulacyjnej natomiast celowo przyjmuje się otwartą pozycję walutową długą lub krótką przewidując, że pozwoli to zarobić na przyszłych zmianach kursu walutowego o bank może np. przyjąć na rynku międzybankowym lokatę w Euro a następnie sprzedać uzyskane w ten sposób środki za dolary o w ten sposób bank będzie miał pozycję krótką w Euro i długą w dolarach o oznacza to, że bank oczekując osłabienia euro względem dolara spekuluje licząc, że gdy euro się osłabi to odkupi je po niższej cenie za dolary i w ten sposób pozostanie z nadwyżką dolarów o bank będzie musiał zamknąć tę pozycję w terminie zwrotu lokaty międzybankowej aby oddać Euro bankowi który je w nim ulokował o jeśli zmienią się oczekiwania banku względem przyszłego kursu euro/dolar to może zamknąć tę pozycję walutową we wcześniejszym terminie Obliczanie pozycji walutowej bankuPrzykład
Bank kupuje 1.000.000 USD po 3,7500 a więc sprzedaje 3.750.000 PLN Bank sprzedaje 2.000.000 USD po 3,7450 a więc kupuje 7.490.000 PLN Bank kupuje 1.500.000 USD po3,7430 a więc sprzedaje 5.614.500 PLN
Bank ma pozycję długą w USD na kwotę 500.000 i krótką w PLN na 1.874.500 Średni kurs dla tej pozycji wynosi 1.874.500/500.000 = 3,7490 To znaczy, że bank zarobi na tej pozycji jeśli sprzedałby 500.000 powyżej 3,7490 A straci jeśli sprzedałby dolary poniżej tej ceny
Jeśli bank kupi dolary za 3,7350 to wynik na pozycji wyniesie (3,7350-3,7490)*500.000= - 7.000 PLN (strata)
Jeśli bank sprzeda dolary za 3,7530 to wynik na te pozycji wyniesie (3,7530-3,7490)*500.000= 2.000 PLN (zysk) Pozycja walutowa banku
- Bank ma długą pozycję w USD na kwotę - Średni kurs dla tej pozycji wynosi 3,7490 - Jeśli Bank ustalałby swój wynik w złotych to słabszy dolar oznaczałby stratę a mocniejszy zysk
Strata przy kursie 3,7400: 500.000USD*(3,7400-3,7490)= - 4500PLN
Zysk przy kursie 3,7600: 500.000USD*(3,7600-3,7490)= 5500PLN
Limity handlowe w transakcjach walutowych służą ograniczeniu ryzyka transakcyjnego tj. ryzyka nierozliczenia transakcji walutowej - limity rynkowe o limity wielkości otwartej pozycji określają wielkość pozycji walutowej trzymanej przez poszczególnych dealerów które mogą się różnic w zależności od doświadczenia i pozycji dealera oraz limity ogólne dla całej pozycji walutowej banku w danej walucie o limity maksymalnej straty (stop loss) – jeśli utrzymywanie pozycji walutowej przynosi stratę określonej wysokości to natychmiast powinno nastąpić zamknięcie pozycji o limity otwartej pozycji nocnej – określają wielkość otwartej pozycji walutowej jaką bank może utrzymywać od zakończenia handlu tj. ok. godz. 17 do rozpoczęcia handlu o 8 dnia następnego - limity dla klientów instytucjonalnych (firm) większość banków ustala limity kwot transakcji walutowych jakie mogą zawierać z nimi poszczególni klienci; limity te mogą być o ustalane niezależnie dla transakcji natychmiastowych (spot) i transakcji terminowych (forward) o limit może być ustalony jako maksymalna wielkość transakcji zawartych jednego dnia lub jako maksymalna wielkość sumy transakcji nierozliczonych - limity z pokryciem w niektórych przypadkach, np. dla małych firm podstawą do zawarcia transakcji walutowej jest zastaw w wysokości 8-20% wielkości transakcji na rachunku bieżącym, papierach wartościowych lub uzyskana wcześniej linia kredytowa na zabezpieczenie transakcji System rozliczeń międzynarodowych transakcji walutowych... |
Menu
|