unaczynienie, Pielęgniarstwo, moje, anatomia

Na układ krążenia składają się:

·                      układ krwionośny - rozprowadzający krew w naczyniach krwionośnych do wszystkich tkanek organizmu;

·                      układ chłonny - transportujący limfę z tkanek do układu krwionośnego.

Serce

Jest głównym narządem układu krążenia, który dzięki swojej pracy zapewnia przepływ krwi. Położone jest w klatce piersiowej, otoczone workiem osierdziowym.

Osierdzie (łac. pericardium) budują dwie łącznotkankowe błony tworzące odpowiednio:

·                      włóknistą blaszkę zewnętrzna (łac. pericardium fibrosum) inaczej blaszkę ścienną (łac. lamina parietalis)

·                      surowiczą blaszkę wewnętrzną (łac. pericardium serosum)

Blaszka surowicza przylega bezpośrednio do powierzchni mięśnia sercowego, gdzie w sposób ciągły przechodzi w nasierdzie (łac. epicardium), zwane inaczej blaszką trzewną (łac. lamina visceralis). Przestrzeń zawarta między oboma blaszkami osierdzia, która w warunkach fizjologicznych zawiera niewielką ilość płynu, określana jest mianem jamy osierdzia (łac. cavum pericardii).

Serce ma budowę warstwową i jest zbudowane z:

·                      nasierdzia (łac. epicardium) - warstwa położona najbardziej zewnętrznie

·                      sierdzia inaczej mięśnia sercowego (łac. myocardium) - główna warstwa środkowa

·                      wsierdzia (łac. endocardium) - warstwa wyścielająca wnętrze jam serca.

Serce osoby dorosłej ma budowę czterojamową . Funkcjonalnie wyróżnia się tzw. serce prawe zbudowane z prawego przedsionka (łac. atrium dexter) i prawej komory (łac. ventriculus dexter) , które tłoczy krew żylną do krążenia małego oraz tzw. serce lewe zbudowane z lewego przedsionka (łac. atrium sinister) i lewej komory (łac. ventriculus sinister), które tłoczy krew tętniczą do krążenia dużego. Pomiędzy przedsionkiem i komorą znajduje się ujście przedsionkowo-komorowe (łac.ostium atrioventriculare), zwane inaczej ujściem żylnym, w którym znajduje się zastawka przedsionkowo-komorowa (łac. valva atrioventricularis). Prawe ujście żylne zaopatrzone jest w zastawkę trójdzielną (łac. valva tricuspidalis), a lewe w zastawkę dwudzielną, zwaną inaczej mitralną (łac. valva bicuspidalis vel. valva mitralis).

Do prawego przedsionka uchodzą:

·                      żyła główna górna (łac. vena cava superior) dwie żyły prowadzące do serca krew żylną

·                      żyła główna dolna (łac. vena cava inferior) z całego organizmu

·                      żylna zatoka wieńcowa (łac. sinus coronarius) - zbierająca krew żylną ze ściany serca

Głównym naczyniem wychodzącym z prawej komory jest pień płucny (łac. truncus pulmonalis), którego ujście zaopatrzone jest w zastawkę półksiężycowatą pnia płucnego (łac. valva trunci pulmonalis).

Do lewego przedsionka uchodzą żyły płucne (łac. venae pulmonales) prowadzące krew tętniczą z płuc. Głównym naczyniem wychodzącym z lewej komory jest tętnica główna, czyli aorta (łac. aorta), której ujście zaopatrzone jest w półksiężycowatą zastawkę aortalną (łac. valva aortae).

Funkcją zastawek sercowych jest zapewnienie odpowiedniego kierunku przepływu krwi: z przedsionków do komór i z komór do naczyń wyprowadzający danej komory.

Naczynia krwionośne

W organizmie krew krąży w zamkniętym systemie naczyń krwionośnych (łac. vasa sanguinae). Ze względu na kierunek przepływu krwi w naczyniach wyróżnia się:

·                      tętnice (łac. arteriae) prowadzące krew z serca,

·                      żyły (łac. venae) prowadzące krew do serca.

Naczynia włosowate (łac. vasa capillaria) stanowią połączenie między naczyniami tętniczymi i żylnymi. Najwyższe ciśnienie panuje w naczyniach tętniczych.

W układzie krwionośnym wyróżnia się dwa zamknięte obiegi krwi:

·                      układ krążenia małego, zwany inaczej krążeniem płucnym,

·                      układ krążenia dużego, zwany inaczej krążeniem systemowym.

Krążenie systemowe ma swój początek w lewej komorze, kończy się natomiast w prawym przedsionku. Aorta uchodząc z lewej komory, oddaje liczne rozgałęzienia zaopatrujące w krew tętniczą wszystkie tkanki i narządy wewnętrzne całego organizmu. Z narządów docelowych krew spływa z sieci naczyń włosowatych do systemu żył, które ostatecznie łączą się w dwie żyły główne: dolną i górną, które zbierają krew żylną z całego organizmu. Te ostatnie uchodzą ostatecznie do prawego przedsionka.

Krążenie systemowe jest układem wysokociśnieniowym. Ciśnienie skurczowe panujące w aorcie wynosi ok. 120mmHg (16kPa), a ciśnienie rozkurczowe obniża się do wartości ok. 80mmHg (10,7kPa). Wraz z coraz mniejszymi odgałęzieniami naczyń tętniczych ciśnienie krwi ulega obniżeniu. Największy spadek ciśnienia zachodzi na poziomie naczyń włosowatych, które pełnią rolę regulatorową, zwalniając przepływ krwi przez tkanki w celu zapewnienia optymalnych warunków wymiany gazowej w narządach docelowych. Pole przekroju wszystkich naczyń włosowatych jest wielokrotnie większe od pola przekroju naczyń tętniczych, co stwarza możliwość precyzyjnej kontroli przepływu krwi przez tkanki. Ciśnienie panujące w żyłach krążenia systemowego jest już zupełnie niskie, a w odcinkach żył głównych uchodzących bezpośrednio do serca, przyjmuje wartości ujemne.

Krążenie płucne ma swój początek w prawej komorze, kończy się natomiast w lewym przedsionku. Pień płucny uchodząc z prawej komory, ulega podziałowi na dwie tętnice płucne (łac. arteriae pulmonale) tworzące sieć naczyń oplatających pęcherzyki płucne. W obrębie naczyń włosowatych płuc zachodzi wymiana gazowa, której efektem jest utlenowanie krwi żylnej dopływającej do płuc. Z kapilar płucnych krew spływa do systemu naczyń żylnych, które łączą się w najczęściej cztery duże żyły płucne. Te ostatnie uchodzą ostatecznie do lewego przedsionka.

Budowa ściany naczyniowej różni się w zależności od funkcji pełnionej przez naczynie. Ze względu na podwyższone ciśnienie panujące w naczyniach tętniczych ich ściana jest bardziej wytrzymała niż ściana niskociśnieniowych naczyń żylnych. Z kolei budowa ściany naczyń włosowatych umożliwia zachodzenie w ich obrębie wymiany gazowej.

Ściana naczyniowa ma budowę wartstwową i jest zbudowana z:

·                      błony wewnętrznej zwanej intimą (łac. tunica intima) -zbudowanej z komórek nabłonkowych tworzących tzw. śródbłonek wyściełający wnętrze naczyń idealnie gładką powierzchnią, która zapobiega wykrzepianiu się krwi w naczyniach i pełni liczne funkcje regulatorowe,

·                      błony środkowej zwanej medią (łac. tunica media)- zbudowanej z komórek mięśniowych gładkich, umożliwiających zmianę średnicy naczynia oraz włókien sprężystych, których proporcje różnią się w zależności od typu naczynia; jest to warstwa oporowa naczynia,

·                      błony zewnętrznej (łac. tunica externa vel. ...