|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
w1 – dydaktyka jako nauka (0610)
1. etymologia, geneza i znaczenie nazwy dydaktyka didaktikos – łac. pouczający didasko – uczę a. przemiany dydaktyki jako nauki - 1613 – pierwsze użycie słowa: Jung Joachim, Helwig Krzysztof – „Krótkie sprawozdanie z dydaktyki czyli sztuki nauczania Ratychiusza”; dydaktyka jako działanie praktyczne czyli sztuka wymagająca talentu; - XVII w. – Jan Amos Kodeński – „Wielka Dydaktyka przedstawiająca uniwersalną sztukę nauczania wszystkich wszystkiego”; - XIX w – Jan Fryderyk Herbart (Niemcy) – ojciec nowożytnej dydaktyki; poczęcie dydaktyki jako nauki (przedmiot, metoda, język); dydaktyka jako teoria nauczania wychowującego; zadanie dydaktyków: analiza czynności nauczyciela; - XIX/XX w. – Jon Dewey; dydaktyka jako teoria uczenia się; zadanie dydaktyków: analiza czynności w procesie uczenia się - współczesność – procesy uczenia się i nauczania są całością; dydaktyka jako teoria nauczania i uczenia się; b. dydaktyka w systemie nauk
2. struktura nauk dydaktycznych a. subdyscypliny dydaktyki ogólnej - dydaktyka szkoły wyższej (proces kształcenia na uczelni) - dydaktyka medyczna (przygotowanie do pracy z pacjentami) - dydaktyka wojskowa (specyfika pracy żołnierzy zawodowych) - dydaktyka technicznych środków nauczania – technologia dydaktyczna – inżynieria dydaktyczna (wykorzystanie technicznych środków) - neurodydaktyka (badanie reakcji struktur mózgu w procesie uczenia się) b. dydaktyki szczegółowe (przedmiotowe) – metodyki nauczania; rozumienie pojęcia dydaktyki szczegółowej: - teoria nauczania-uczenia się określonego przedmiotu na wszystkich szczeblach kształcenia; np. dydaktyka geografii, dydaktyka biologii, dydaktyka historii; - teoria nauczania-uczenia się określonego przedmiotu nan określonym szczeblu kształcenia; np. dydaktyka matematyki w klasach IV-VI; - teoria nauczania-uczenia się wszystkich przedmiotów na określonym szczeblu kształcenia; np. metodyka wychowania przedszkolnego, dydaktyka szkoły wyższej; - teoria nauczania-uczenia się wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach kształcenia; np. dydaktyka ogólna;
3. przedmiot i zadania dydaktyki – Dekalog Dydaktyka przedmiot: - proces nauczania i uczenia się, - czynniki, które ten proces wyzwalają, - warunki w których ten proces przebiega, - osoby w nim uczestniczące, - przebieg procesu, - efekty procesu
szczegółowy przedmiot dydaktyki – Dekalog Dydaktyka 1) aparatura terminologiczna i metodologiczna dydaktyki 2) cele kształcenia 3) treści kształcenia 4) proces nauczania-uczenia się 5) zasady kształcenia 6) metody kształcenia 7) formy organizacyjne 8) środki dydaktyczne 9) systemy dydaktyczne 10) osiągnięcia i niepowodzenia szkolne
4. zadania i funkcje dydaktyki zadania: - opis i analiza elementów składających się na przedmiot jej badań - wykrywanie prawidłowości rządzących procesem kształcenia - ustalanie norm postępowania w oparciu o wykryte prawidłowości
funkcje: - teoretyczna – poznawcza, w dwóch aspektach: o charakterze diagnostycznym (co jest? jak jest?) o charakterze prognostycznym (co będzie? jak będzie? jak być powinno?) - praktyczna – utylitarna (formy, środki, metody podnoszące efektywność pracy pedagogicznej)
5. literatura przedmiotu min. 5 książek do egzaminu 3 nowości (1999-2004) 1 przekład
w2 – uczenie się jako jedno z podstawowych pojęć dydaktycznych (131004)
1. Analiza definicji pojęcia uczenia się · według teoretyków: - B. Nawroczyński – proces aktywnego nabywania wiadomości i sprawności; - S. Baley – proces, którego produktem jest wiedza i umiejętności; - K. Sośnicki – proces poznawania rzeczywistości, składający się z trzech ogniw: spostrzegania, myślenia i działania; - L. Bandura – proces, który dokonuje się przez przekazywanie doświadczenia społecznego; - W. Okoń – proces, w którym na podstawie poznania, doświadczenia i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania i działania lub zmieniają się stare; - Cz. Kupisiewicz – proces aktywnego nabywania wiadomości, umiejętności i nawyków dokonujący się w toku bezpośredniego poznawania rzeczywistości; · komponenty definicyjne uczenia się: - charakter - przedmiot - drogi - efekt · definicja grupowa (utworzona przez nas): uczenie się – proces aktywnego nabywania wiadomości umiejętności i nawyków w drodze bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości, ćwiczenia, gromadzenia indywidualnych i społecznych doświadczeń, myślenia i spostrzegania; proces ten prowadzi do poznania otaczającej rzeczywistości (wiedzy), zdobycia umiejętności jej przekształcania (sprawności) oraz modyfikacji zachowań i działań uczącego się podmiotu;
2. cechy uczenia się: · procesualny charakter – ciągłość, wewnętrzna spoistość poszczególnych czynności, świadoma organizacja, planowość; · aktywność osoby uczącej się; · ukierunkowanie na wynik, celowość;
3. współczesne teorie uczenia się (analiza procesu uczenia się w świetle wybranych dyscyplin naukowych): · filozoficzne (teorie poznania); uczenie się: - to przechodzenie od nieznanego do znanego, poznawanie rzeczywistości przez coraz dokładniejsze odzwierciedlenie jej w świadomości człowieka; - przebiega w dwu płaszczyznach: zmysłowej (spostrzeganie), umysłowej (myślenie), praktycznej (działanie); · psychologiczne: I. teorie asocjacyjne: - apercepcjonizm (Herbart) – uczenie się to uwolnienie wiedzy z masy apercepcyjnej przez skojarzenie bodźca zewnętrznego z reakcją; każde uczenie się powinno być rozpoczynane od przypomnienia tego, co już się wie; - teoria odruchów warunkowych (Pawłow) – uczenie się to tworzenie odruchów warunkowych na bazie reakcji na bodźce; - koneksjonizm (Thorndik) – uczenie się przez tworzenie koneksji; prawa uczenia się: prawo gotowości – motywacja, prawo ćwiczenia – powtarzanie, prawo efektu – wynik jest wymagany dla pozytywnego uczenia się; II. teorie strukturalne - teorie pola – słowo klucz „wgląd” – uczenie się przez ukazywanie informacji jako części jakiejś całości, w szerszym kontekście; III. teorie funkcjonalne – słowo klucz „czynności” – uczenie się oparte na wielostronnej aktywności; oparte na czynnościach uporządkowanych, zorganizowanych, zmierzających do wyniku; Z -> W
w3 – uczenie się jako jedno z podstawowych pojęć dydaktycznych c.d. (201004)
· socjologiczne – uczenie się jako proces społeczny, zachodzący dzięki: - interakcjom, - interkomunikacjom, - związkom interpersonalnym; · cybernetyczne (nauka o sterowaniu, układach – kompleksach elementów wzajemnie sprzężonych, systemach) - uczenie się – przyjmowanie, przetwarzanie i regulacja informacji (ocena, kontrola); - podstawowy układ uczenia się – szkoła; - podstawowe elementy układu – nauczyciel i uczeń; - rodzaje układów: ü sprzężenie proste, układ otwarty;
ü sprzężenie zwrotne, układ zamknięty;
4. prawidłowości procesu uczenia się: · uczenie się jest procesem wielostronnej aktywności (źródło – teorie funkcjonalne): - werbalnej, - recepcyjnej, - manualnej – motorycznej, - sensorycznej, - intelektualnej, - emocjonalnej; · uczenie się jest procesem celowym (źródło – teorie funkcjonalne) i regulowanym (źródło – teorie cybernetyczne); · uczenie się jest procesem etapowym (źródło teorie strukturalne, teoria poznania, teorie cybernetyczne) i zintegrowanym (źródło – teorie strukturalne, teorie asocjacyjne, teorie socjologiczne); · uczenie się jest procesem indywidualnym (źródło – teorie psychologiczne) i społecznym (źródło – teorie socjologiczne); 5. rodzaje uczenia się · W. Okoń; uczenie się przez: - przyswajanie, - odkrywanie, - przeżywanie, - działanie; · Dolores; uczyć się aby: - wiedzieć, - działać, - żyć wspólnie, - być;
1 www.members.lycos.co.uk/nonameuwb |
Menu
|