|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Zadania polityki gospodarczej
– po co jest polityka gospodarcza? Między „centralnym planistą” a „strażnikiem nocnym” – rola polityki gospodarczej Niesprawności wolnego rynku: 1. problemy „nieefektywności gospodarki rynkowej” naturalne dążenia przedsiębiorstw do zwiększenia przychodów ze skali ALE: kartele, tendencje monopolistyczne zagrożenie dla funkcjonowania mechanizmu cenowego i konkurencji narzędzie: polityka alokacyjna: polityka konkurencji cel: zapewnienie funkcjonowania systemu rynkowego funkcjonowanie gospodarki rynkowej oparte jest na zasadzie konkurencji główne zadanie polityki gospodarczej – zapewnienie konkurencji narzędzia: ustawy chroniące konkurencję, kary finansowe, możliwy nawet podział firmy w Komisji Europejskiej – oddzielny komisarz ds. konkurencji konkurencja to również otwieranie rynków na zagranicę: równe warunki podatkowe, zniesienie subwencji w tym przez prywatyzację globalizacja – wpływ na konkurencję na rynku wewnętrznym – efekty: pozytywne czy negatywne dla gospodarki? polityka uzupełniania rynku ( Marktergänzungspolitik ) mechanizm cenowy może dawać fałszywe sygnały: wtedy rynek musi zostać „uzupełniony” przez środki państwowe przykład: środowisko („darmowe” wykorzystywanie „wolnych dóbr” (np. wody) prowadzi do kosztów ogólnogospodarczych) 1 zadanie państwa: uzupełnienie mechanizmu rynkowego o „odpowiednią” politykę np. ochrony środowiska bez tego: w długim okresie – pogorszenie warunków życia paternalizm: zastąpienie wyborów indywidualnych decyzjami podmiotu zewnętrznego (państwa), np. pasy bezpieczeństwa, uziemione gniazdka, zakaz handlu narkotykami, normy budowlane, powszechny obowiązek szkolny uzasadnienie: chęć zmniejszenia szkód dla całej gospodarki (wypłaty ubezpieczeń, rent inwalidzkich, koszty leczenia itd.) polityka substytucji rynku dostarczanie dóbr publicznych: bezpieczeństwa (wewnętrznego i zewnętrznego), prawa, infrastruktury, powszechnej oświaty, badań podstawowych kontrowersje wokół roli państwa w gospodarce – ile go trzeba? na ile „ niewidzialna ” jest to „ręka” rynku? latarnie morskie: wg Stiglitza – dobro publiczne, ale Balcerowicz (Berlin): w Wielkiej Brytanii były prywatne latarnie; uwaga: dobra publiczne jako usprawiedliwienie dla interwencji rządowych 2. problemy „niehumanitarności gospodarki rynkowej” cel: sprawiedliwość i humanitaryzm („solidarność”) narzędzie: polityka humanizująca (Humanisierungspolitik): polityka podziałowa ( Umverteilungspolitik ) korygowanie podziału dochodów i majątku cel: osiągnąć większą „sprawiedliwość społeczną” instrumenty: progresywne opodatkowanie, polityka socjalna cel: stworzenie systemu bezpieczeństwa socjalnego instrumenty: ubezpieczenie zdrowotne, składki emerytalne, ubezpieczenie od bezrobocia, pomoc społeczna 2 humanizowanie i demokratyzowanie świata pracy instrumenty: ochrona przed hałasem, przepisy bezpieczeństwa, przerwy w czasie pracy itp. ponownie: kontrowersje wokół roli państwa w gospodarce konflikty między humanizowaniem pracy a wydajnością ekonomiczną 3. problemy „niestabilności gospodarki rynkowej” „niewidzialna ręka” rynku prowadzi do równowagi rynkowej ale: niektóre kryzysy były tak głębokie i długie (wysokie bezrobocie), że w warunkach systemów demokratycznych, były „nie do wytrzymania” przez społeczeństwo (oraz rządzących) Keynes: „w długim okresie wszyscy umrzemy” obszary: ogólnogospodarcza polityka stabilizacyjna (polityka koniunkturalna) niwelowanie krótkookresowych wahań produkcji (koniunktury) korekta niesprawności makroekonomicznych poprzez: zarządzanie popytem, politykę podażową polityka wzrostowa tworzenie korzystnego klimatu dla długookresowego wzrostu konkurencja, ale też infrastruktura, wspieranie przedsiębiorczości szereg narzędzi dostarcza endogeniczna teoria wzrostu polityka strukturalna wspieranie zmian strukturalnych (unowocześniania gospodarki, zwiększenia jej efektywności), ale jednocześnie ochrona „przegranych”, np. branż, regionów, zawodów, grup płci i grup wiekowych (w sensie: „Hilfe zur Selbsthilfe”) narzędzie: polityka przemysłowa, ale kontrowersje, czy jest potrzebna? 3 |
Menu
|