|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154 ze zm.)
Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: - wypełniając zobowiązania określone w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, - kierując się zasadami przyjętymi w Karcie Narodów Zjednoczonych, w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Akcie Końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Deklaracji o wyeliminowaniu wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych lub przekonań, - mając na celu dobro osoby ludzkiej oraz potrzebę współdziałania wszystkich obywateli dla rozwoju kraju, dla bezpieczeństwa narodu i państwa polskiego stanowi, co następuje:
DZIAŁ I Kościół Katolicki w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Kościół Katolicki, zwany dalej „Kościołem”, działa w Rzeczypospolitej Polskiej we wszystkich swoich obrządkach. Art. 2. Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami. Art. 3. 1. Ustawa niniejsza określa zasady stosunku Państwa do Kościoła, w tym jego sytuację prawną i majątkową. 2. W sprawach odnoszących się do Kościoła, nie uregulowanych niniejszą ustawą, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa, o ile nie są sprzeczne z wynikającymi z niej zasadami. Art. 4. 1. Komisja Wspólna przedstawicieli Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Konferencji Episkopatu Polski, składająca się z ich upoważnionych przedstawicieli, w uzgodnionej liczbie na zasadzie parytetu, zwana dalej „Komisją Wspólną”, rozpatruje problemy związane z rozwojem stosunków między Państwem i Kościołem oraz sprawy interpretacji niniejszej ustawy i jej wykonywania. 2. Przepis ust. 1 nie narusza właściwości organów państwowych ani organów Kościoła, jak również kompetencji Stolicy Apostolskiej.
Rozdział 2 Osoby prawne Kościoła i ich organy Art. 5. 1. W skład struktury organizacyjnej Kościoła wchodzą osoby prawne wymienione w art. 6-10. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o władzy kościelnej, rozumie się przez to organ właściwej kościelnej osoby prawnej. Art. 6. 1. Osobą prawną Kościoła o zasięgu ogólnopolskim jest Konferencja Episkopatu Polski. 2. Organami Konferencji Episkopatu Polski są: 1) Prezydium Konferencji Episkopatu Polski, 2) Rada Główna Konferencji Episkopatu Polski, 3) Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski. 3. W sprawach majątkowych Konferencję Episkopatu Polski reprezentuje jej Prezydium. Do składania oświadczeń woli jest uprawniony każdy z jego członków. Art. 7. 1. Osobami prawnymi są następujące terytorialne jednostki organizacyjne Kościoła: 1) metropolie, 2) archidiecezje, 3) diecezje, 4) administratury apostolskie, 5) parafie. 2. Osobami prawnymi są również: 1) kościoły rektoralne (rektoraty), 2) Caritas Polska, 3) Caritas diecezji, 4) Papieskie Dzieła Misyjne. 3. Organami osób prawnych wymienionych w ust. 1 i 2 są: 1) dla metropolii gnieźnieńskiej - metropolita gnieźnieński, Prymas Polski, dla innych metropolii - metropolita, 2) dla archidiecezji - arcybiskup archidiecezjalny lub administrator archidiecezji, 3) dla diecezji - biskup diecezjalny lub administrator diecezji, 4) dla administratury apostolskiej - administrator apostolski, 5) dla parafii - proboszcz lub administrator parafii, 6) dla kościoła rektoralnego - rektor, 7) dla Caritas Polskiej - dyrektor, 8) dla Caritas diecezji - dyrektor, 9) dla Papieskich Dzieł Misyjnych - dyrektor krajowy. 4. Ilekroć w ustawie używa się określenia „biskup diecezjalny”, rozumie się przez to organy osób prawnych wymienione w ust. 3 pkt 2-4. Art. 8. 1. Osobami prawnymi są następujące personalne jednostki organizacyjne Kościoła: 1) Ordynariat Polowy, 2) kapituły, 3) parafie personalne, 4) Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonnych Męskich, 5) Konferencja Wyższych Przełożonych Zakonnych Żeńskich, 6) instytuty życia konsekrowanego (instytuty zakonne i instytuty świeckie) oraz stowarzyszenia życia apostolskiego; te instytuty i stowarzyszenia zwane są dalej „zakonami”, 7) prowincje zakonów, 8) opactwa, klasztory niezależne, domy zakonne, 9) wyższe i niższe seminaria duchowne diecezjalne, 10) wyższe i niższe seminaria duchowne zakonne, jeżeli, w myśl przepisów danego zakonu, mają charakter samoistny. 2. Organami osób prawnych wymienionych w ust. 1 są: 1) dla Ordynariatu Polowego - ordynariusz polowy, 2) dla kapituły - prepozyt albo dziekan, 3) dla parafii personalnej - proboszcz lub administrator parafii, 4) dla Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonnych - przewodniczący (przewodnicząca) Konsulty Wyższych Przełożonych Zakonnych, 5) dla zakonów - wyższy przełożony (przełożona), 6) dla prowincji zakonnej - przełożony (przełożona) prowincji, 7) dla opactwa - opat (przełożona), 8) dla klasztoru niezależnego i domu zakonnego - przełożony (przełożona), 9) dla wyższego seminarium duchownego - rektor, 10) dla niższego seminarium duchownego - dyrektor. 3. Organy osób prawnych zakonnych mogą używać innych nazw, stosownie do tradycji danej osoby prawnej. Art. 9. 1. Osobami prawnymi są: 1) Katolicki Uniwersytet Lubelski, 2) Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, 3) Papieski Wydział Teologiczny w Poznaniu, 4) Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 5) Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie oraz jego dwie sekcje: św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Boboli „Bobolanum”, 6) Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, 7) kościelne instytuty naukowe i dydaktyczno-naukowe kanonicznie erygowane. 2. Status prawny Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie określa ustawa o szkolnictwie wyższym. Statut tej Akademii zatwierdza minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wyznań religijnych i właściwa władza kościelna. Art. 10. Inne jednostki organizacyjne Kościoła mogą uzyskać osobowość prawną w drodze rozporządzenia Ministra-Kierownika Urzędu do Spraw Wyznań. Art. 11. Kościelna osoba prawna nie odpowiada za zobowiązania innej kościelnej osoby prawnej. Art. 12. Kościelne wydawnictwa, zakłady wytwórcze, usługowe i handlowe, zakłady charytatywno-opiekuńcze, szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze, nie posiadające osobowości prawnej, działają w ramach kościelnych osób prawnych, które je powołały. Art. 13. 1. Kościelne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 7 i 8 oraz art. 9 ust. 1 pkt 7, nabywają osobowość prawną z chwilą powiadomienia właściwego organu administracji państwowej o ich utworzeniu przez władzę kościelną, jeżeli ratyfikowane umowy nie stanowią inaczej. 2. Jeżeli przepis prawa lub ratyfikowane umowy nie stanowią inaczej, właściwym organem administracji państwowej jest: 1) odnośnie do osób prawnych wymienionych w art. 7 ust. 1 pkt 1-4, art. 7 ust. 2 pkt 2 i 3, art. 8 ust. 1 pkt 1, 6 i 7 oraz art. 9 ust. 1 pkt 7 - minister właściwy do spraw wyznań religijnych, 2) w pozostałych przypadkach - wojewoda, 3. Powiadomienie powinno zawierać: 1) nazwę kościelnej osoby prawnej, 2) jej siedzibę, 3) określenie granic terenu jej działania - w odniesieniu do osób o zasięgu terytorialnym. 4. Właściwa władza kościelna powiadamia niezwłocznie organ administracji państwowej wymieniony w ust. 2 o: 1) zmianach dotyczących nazwy i siedziby kościelnej osoby prawnej oraz o zmianie jej granic, 2) połączeniu, podziale i zniesieniu kościelnej osoby prawnej. 5. Odpis powiadomienia, o którym mowa w ust. 3 i 4, z umieszczonym na nim potwierdzeniem odbioru, jest dowodem uzyskania osobowości prawnej. 6. Utworzenie jednostki organizacyjnej zakonu, który istnieje za granicą, a dotąd nie działał w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wymaga konsultacji między Sekretariatem Konferencji Episkopatu Polski a ministrem właściwym do spraw wyznań religijnych. Art. 14. O powołaniu i odwołaniu osoby sprawującej funkcje organu osoby prawnej władza kościelna powiadamia właściwy organ administracji państwowej, jeżeli ratyfikowane umowy nie stanowią inaczej. Powiadomienie obejmuje imię i nazwisko, obywatelstwo oraz miejsce zamieszkania danej osoby.
DZIAŁ II Działalność Kościoła Rozdział 1 Kult publiczny Art. 15. 1. Organizowanie kultu publicznego i jego sprawowanie podlega władzy kościelnej. 2. Publiczne sprawowanie kultu nie wymaga zawiadomienia, jeżeli odbywa się: 1) w kościołach, kaplicach, budynkach kościelnych i na gruntach kościelnych oraz w innych pomieszczeniach służących katechizacji lub organizacjom kościelnym, 2) w innych miejscach, z wyłączeniem dróg i placów publicznych oraz pomieszczeń użyteczności publicznej; publiczne sprawowanie kultu na drogach, placach publicznych oraz w pomieszczeniach użyteczności publicznej podlega uzgodnieniu z właściwym organem sprawującym zarząd lub upoważnionym do dysponowania nimi. 3. Religijne uroczystości pogrzebowe i nabożeństwa za zmarłych mogą być sprawowane na cmentarzach komunalnych przy zachowaniu obowiązujących przepisów porządkowych. Art. 15a. 1. Małżeństwo zawarte w formie przewidzianej przez prawo kanoniczne wywiera takie skutki, jak małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, jeżeli spełnione zostały wymagania określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. 2. Osobę duchowną, przed którą składa się oświadczenia o zawarciu małżeństwa, określa prawo kanoniczne. Art. 16. 1. Organizowanie procesji, pielgrzymek lub innych imprez o charakterze religijnym na drogach publicznych wymaga uzgodnienia, w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, z właściwymi organami administracji rządowej lub samorządowej. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadkach konduktów pogrzebowych odbywających się stosownie do miejscowego zwyczaju. Art. 17. 1. Niedziele i następujące święta katolickie, zwane dalej „świętami”, są dniami wolnymi od pracy: 1) 1 stycznia - uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (dzień Nowego Roku), 2) drugi dzień Wielkiej Nocy, 3) dzień Bożego Ciała, 4) 15 sierpnia - uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 5) 1 listopada - dzień Wszystkich Świętych, 6) 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia, 7) 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia. 2. Zmiana uregulowań, o których mowa w ust. 1, wymaga uprzedniego uzgodnienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Konferencją Episkopatu Polski.
Rozdział 2 Katecheza i szkolnictwo Art. 18. 1. Państwo uznaje prawo Kościoła do nauczania religii oraz religijnego wychowania dzieci i młodzieży, zgodnie z wyborem dokonanym przez rodziców lub prawnych opiekunów. 2. Dzieci i młodzież szkolna, młodzież pracująca i osoby dorosłe korzystają z nauczania religii - zgodnie z programem ustalonym przez władzę kościelną. 3. Nauczanie religii, jako wewnętrzna sprawa Kościoła, jest organizowane przez parafie i domy zakonne pod zwierzchnictwem biskupa diecezjalnego. Art. 19. 1. Nauczanie religii dzieci i młodzieży odbywa się w punktach katechetycznych organizowanych w kościołach, kaplicach i budynkach kościelnych, a także w innych pomieszczeniach udostępnionych na ten cel przez osobę uprawnioną do dysponowania pomieszczeniem. 2. Nauczanie religii uczniów szkół publicznych może odbywać się również w szkołach na zasadach określonych w odrębnej ustawie. Art. 20. 1. Kościelne osoby prawne mają prawo zakładać i prowadzić szkoły oraz inne placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze na zasadach organizacyjnych i programowych określonych przez odpowiednie ustawy. Mają one charakter katolicki i podlegają władzy kościelnej. 3. Diecezje i zakony mają prawo zakładać i prowadzić niższe seminaria duchowne. W zakresie realizacji programu szkół ogólnokształcących i uzyskiwania świadectw dojrzałości podlegają one nadzorowi Ministra Edukacji Narodowej. Art. 21. 1. Do nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez kościelne osoby prawne, a także świeckich nauczycieli w niższych seminariach duchownych stosuje się prawa i obowiązki ustalone dla nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w państwowych szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych oraz opiekuńczo-wychowawczych, z uwzględnieniem ust. 2. 2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres uprawnień i obowiązków nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w niepublicznych przedszkolach i niepublicznych placówkach działających na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz niepublicznych placówkach działających na podstawie przepisów o pomocy społecznej prowadzonych przez kościelne osoby prawne. 3. Pracownikom szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych, nie będącym nauczycielami lub wychowawcami, przysługują uprawnienia i świadczenia przewidziane dla tej kategorii pracowników zatrudnionych w państwowych szkołach i placówkach. […] Art. 23.... |
Menu
|