|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Urazy wielonarządoweMnogie obrażenia ciała n Pod tym pojęciem rozumiemy obrażenia wielonarządowe (uszkodzenie kilku narządów) lub skojarzone (obrażenia wywołane kilkoma rodzajami energii), które obejmują kilka okolic ciała.Śmiertelność w obrażeniach wielonarządowych n Połowa ofiar z obrażeniami wielonarządowymi umiera w ciągu kilku minut na miejscu wypadku (okres przedszpitalny) n Spośród tych, którzy docierają do szpitala, ok. 2/3 znajduje się w stanie zagrożenia życia z powodu wstrząsu krwotocznego, ostrej niewydolności oddechowej, obrażeń OUN lub kombinacji zaburzeń tych trzech układów n Urazy stanowią pierwszą przyczynę zgonów w wieku do 44 roku życia. Złota godzina n Czas upływający od chwili urazu do podjęcia skutecznych działań chirurgicznych mających na celu likwidację skutków pierwotnych urazu oraz zapobiegających obrażeniom wtórnym nazwano „złotą godziną”. n Złota godzina rozpoczyna się w momencie powstania urazu, a nie dojazdu kwalifikowanej pomocy medycznej na miejsce zdarzenia. Złota godzinaW okresie złotej godziny należy opanować najgroźniejsze stany zagrożenia życia: Ostrą niewydolność oddechową Niewydolność krążenia w postaci wstrząsu hipowolemicznego z powodu krwotoku Obecnie najczęściej stosowane są działania oparte na zasadach ATLS (Advanced Trauma Life Support- zaawansowane techniki podtrzymywania życia u chorych, którzy odnieśli obrażenia)Platynowe dziesięć minutn W warunkach przedszpitalnych mówi się o „platynowych dziesięciu minutach” w ciągu których należy: -zidentyfikować żywych chorych -podjąć decyzje terapeutyczne -rozpocząć transport poszkodowanych do odpowiednich oddziałów. Oznacza to, że każda czynność musi mieć na celu ratowanie życia, inne czynności muszą zostać pominięte Działania mające na celu poprawę skuteczności udzielania pierwszej pomocy n Szkolenie zwykłych ludzi w udzielaniu pomocy przedmedycznej n Szkolenie wykwalifikowanych służb w BLS (basic life support) i BTLS (basic trauma life support)Zasady postępowania na miejscu wypadku n Zasada scoop and run (łap i pędź): -rana drążąca klatki piersiowej -chory w głębokim wstrząsie w odległości 2-3min od szpitalaZasady postępowania na miejscu wypadkun Zasada stay and play (zostań i działaj)- wg zasad ATLS (advanced trauma life support): n airway- drogi oddechowe n breathing- wentylacja n circulation- krążenie n disability- ocena stanu świadomości n exposure- badanie chorego, zaopatrzyć rany n fractures- unieruchomić złamania Zasady postępowania na miejscu wypadkuw trakcie transportu:n M. monitoring (ciśnienie, tętno, EKG, pulsoksymetria) n N. nursing (ułożenie, zabezpieczenie przed utratą ciepła, pobranie grupy krwi) n O. oxygenation (tlenoterapia, respiratoroterapia) n P.R. pain relief (zniesienie bólu) n S. sedation (uspokojenie pacjenta) n T. transportation (jaki środek transportu, przewóz na sygnale czy bez)Skale oceny chorego z urazem wielonarządowym n Skala AIS i ISSn Trauma ScoreUtrata krwin Szacunkowa utrata krwi przy złamaniu poszczególnych kości: n Utrata 1/3 objętości krwi→wstrząs krwotocznyn Utrata 1/2 objętości krwi→utrata przytomnościSzpitalny Oddział Ratunkowyn SOR
Podstawowe rodzaje odpowiedzi ustroju na uraz Odpowiedź neuro-hormonalna • zwiększona aktywność nadnerczy (kortyzol↑), przysadki (PRL↑, GH↑) i podwzgórza (ACTH↑)- przygotowanie ustroju do walki • obniżona aktywność osi tarczycowej (T3↓) i gonadalnej- próba ograniczenia przez ustrój wydatku energetycznego • hamowanie trzustkowego wydzielania insuliny (hiperglikemia pourazowa) i glukagonu Podstawowe rodzaje odpowiedzi ustroju na uraz Odpowiedź immunologiczna tzw. reakcja ostrej fazy (APR- Acute Phase Response), w zależności od rozległości urazu może mieć następującą postać: • ograniczona reakcja zapalna- ma tu miejsce skoordynowana odpowiedź prozakrzepowa i antyfibrynolityczna, która odcina i ogranicza ognisko zapalne • uogólniona reakcja zapalna (SIRS)- na skutek masywnego uwolnienia cytokin prozapalnych • uogólniona reakcja zapalna połączona z immunosupresją- jest wynikiem wyczerpanej systemowej reakcji zapalnej i braku wpływów antyzapalnych Podstawowe rodzaje odpowiedzi ustroju na uraz Odpowiedź wodno-elektrolitowa- 3 etapy przesunięć płynowych: • faza wstrząsowa- początkowa utrata z przestrzeni wenątrznaczyniowej, a następnie autotransfuzja z przestrzeni wewnątrzkomórkowej i pozanaczyniowej • faza zatrzymania płynów- przestrzeń wewnątrznaczyniowa magazynuje płyny, których sekwestracja jest potrzebna do rozwoju reakcji zapalno-immunologicznej, potrzebnej do naprawienia uszkodzeń pourazowych ... |
Menu
|