|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
www.pandm.org
WADY POSTAWY – powa Ň ny problem WADY POSTAWY s Ģ coraz cz ħ stszym problemem naszych czasów, problemem : -zdrowotnym -społecznym -estetycznym W okresie szkolnym nale Ň y zwróci ę szczególn Ģ uwag ħ na dwa okresy krytyczne w kształtowaniu postawy ciała dziecka, gdy Ň wtedy wła Ļ nie ujawnia si ħ najwi ħ cej wad postawy. I okres ( 6-7 lat)- zwi Ģ zany jest ze zmian Ģ trybu Ň ycia dzieci. Istota tej zmiany tkwi w przej Ļ ciu ze swobodnego, indywidualnie regulowanego przez dziecko - wysiłku i odpoczynku w narzucony, kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedz Ģ cej. II okres (11-13 lat dla dziewcz Ģ t i 13-14 lat dla chłopców )- zwi Ģ zany jest ze skokiem pokwitaniowym. Intensywny przyrost długo Ļ ci ko ı czyn dolnych i tułowia, zmiana proporcji ciała oraz dotychczasowego układu Ļ rodków ci ħŇ ko Ļ ci to charakterystyczne cechy tego okresu. Miednica jako przekładnia biomechaniczna w organizmie ludzkim Miednica wraz z kr ħ gosłupem tworz Ģ jednostk ħ czynno Ļ ciow Ģ , w której miednica stanowi Ģ c podstaw ħ kr ħ gosłupa i punkt poł Ģ czenia z ko ı czynami dolnymi, przenosi ruch z ko ı czyn oraz działa jako amortyzator. Silne mi ħĻ nie i wi ħ zadła których jedne przyczepy znajduj Ģ si ħ na ko Ļ ciach biodrowych, s Ģ drugimi przymocowane do kr ħ gosłupa jak do masztu. Stawy krzy Ň owo-biodrowe oraz spojenie łonowe umo Ň liwiaj Ģ pewn Ģ ruchomo Ļę (spr ħŇ ynowanie), zapewniaj Ģ c równocze Ļ nie odpowiedni Ģ stabilno Ļę . Rola miednicy i jej wpływ na statyk ħ ciała zale Ň y w znacznej mierze od typu jej budowy. W rejonie l ħ d Ņ wiowo-krzy Ň owym wyst ħ puj Ģ szczególnie liczne anomalie. Ostatni kr ħ g l ħ d Ņ wiowy jest bowiem kr ħ giem „przej Ļ ciowym” i niejako z definicji wynika jego zró Ň nicowanie raz brak norm okre Ļ laj Ģ cy stan prawidłowy. Je Ň eli wyst ħ puje tu pewna asymetria, wówczas ko Ļę krzy Ň owa mo Ň e by ę nachylona sko Ļ nie do boku, powoduj Ģ c zaburzenia statyki. Natomiast w przypadku symetrii, powa Ň ne nast ħ pstwa przypisuje si ħ zmiennej długo Ļ ci ko Ļ ci krzy Ň owej, maj Ģ cej wpływ na ustawienie promotorium. Generalnie mo Ň emy wyró Ň ni ę 3 typy budowy miednicy, z wieloma cechami ró Ň nicuj Ģ cymi w zakresie funkcji oraz podatno Ļ ci na mo Ň liw Ģ patologi ħ . Typ pierwszy charakteryzuje si ħ dług Ģ ko Ļ ci Ģ krzy Ň ow Ģ i wysoko ustawionym promotorium, typ drugi ma parametry przeci ħ tne, natomiast trzeci cechuje nisko poło Ň one promotorium i znaczne nachylenie miednicy. Od typu miednicy zale Ň y wielko Ļę lordozy, natomiast wysoko Ļę ostatniego kr ĢŇ ka mi ħ dzykr ħ gowego determinuje zakres ruchomo Ļ ci tego segmentu. Kryteria Ustawienie promotorium Wysokie Po Ļ rednie Niskie K Ģ t nachylenia ko Ļ ci krzy Ň owej w stopniach 50 - 70 35 - 50 15 -35 K Ģ t nachylenia górnej powierzchni S1 w stopniach 15 -30 30 -50 50 -70 1 www.pandm.org Poło Ň enie kr ĢŇ ka mi ħ dzykr ħ gowego L4 Ponad lini Ģ grzebieni biodrowych Na poziomie linii grzebieni biodrowych Poni Ň ej linii grzebieni biodrowych Poło Ň enie promotorium w obr ħ czy miednicy Od Ļ rodkowe Centralne Centralne lub do Ļ rodkowe (brzuszne) Kształt trzonu kr ħ gu L5 Prostok Ģ tny Klinowaty Klinowaty Kształt kr ĢŇ ka L5 Prostok Ģ tny i wy Ň szy ni Ň L4 Klinowaty i ni Ň szy ni Ň L4 Klinowaty i ni Ň szy ni Ň L4 Płaszczyzna maksymalnej ruchomo Ļ ci L5 – S1 L4 – L5 L4 – L5 Rola wi ħ zadła biodrowo - l ħ d Ņ wiowego Słaba stabilizacja L5 Dobra stabilizacja L5 Dobra stabilizacja L4, L5 Struktura utrzymuj Ģ ca ci ħŇ ar ciała Płytka graniczna L5 Płytka graniczna L5 Powierzchnia stawów mi ħ dzywyrostkowych poł Ģ czenia l ħ d Ņ wiowo – krzy Ň owego i stawy krzy Ň owo biodrowe Krzywizny kr ħ gosłupa Spłaszczone Normalne Pogł ħ bione Statyka rentgenowska O Ļ stawów biodrowych znajduje si ħ do przodu w stosunku do kraw ħ dzi promotorium, linia pionu opuszczonego z otworu słuchowego pada na ko Ļę łódkowat Ģ stopy i przebiega za osi Ģ stawów biodrowych oraz nieco za kraw ħ dzi Ģ promotorium Podobnie jak przy wysokim promotorium Linia pionu opuszczonego z otworu słuchowego przebiega do przodu w stosunku do kraw ħ dzi promotorium, za Ļ promotorium znajduje si ħ do przodu w stosunku do osi stawów biodrowych Nast ħ pstwa kliniczne Hipermobilno Ļę , zmiany zwyrodnieniowe lub uszkodzenie kr ĢŇ ka L5, bóle wi ħ zadłowe Zablokowania, uszkodzenie kr ĢŇ ka L4 Zmiany zwyrodnieniowe stawów: l ħ d Ņ wiowo – krzy Ň owego, krzy Ň owo – biodrowych i biodrowych Stawy krzy Ň owo-biodrowe z kolei s Ģ prawdziwymi stawami z typow Ģ błon Ģ maziow Ģ , posiadaj Ģ ce swój własny zakres ruchomo Ļ ci, pomimo nietypowego kształtu oraz faktu, Ň e w ruchach ko Ļ ci krzy Ň owej wzgl ħ dem ko Ļ ci biodrowych nie bior Ģ udziału Ň adne mi ħĻ nie. Ruch 2 www.pandm.org fizjologiczny w tym stawie polega na rotacji ko Ļ ci krzy Ň owej wokół najkrótszej i najmocniejszej cz ħĻ ci wi ħ zadeł krzy Ň owo-biodrowych, ł Ģ cz Ģ cych guzowato Ļ ci biodrowe z wyrostkami poprzecznymi 2-go kr ħ gu krzy Ň owego. Ruch ten nazwano nutacj Ģ . W akcie chodu ci ħŇ ar kr ħ gosłupa przy ka Ň dym kroku obraca ko Ļę krzy Ň ow Ģ do przodu, natomiast stawy krzy Ň owo-biodrowe odgrywaj Ģ rol ħ spr ħŇ ynuj Ģ cych amortyzatorów. Zastanawiaj Ģ cym klinicznie zjawiskiem jest tzw. „dystorsja miednicy” . Podczas badania palpacyjnego najbardziej wystaj Ģ cych punktów kostnych miednicy, czasami stwierdzi ę mo Ň na pozorna rozbie Ň no Ļę : jeden (zwykle prawy) kolec biodrowy tylny górny znajduje si ħ wy Ň ej w stosunku do drugiego, natomiast w poło Ň eniu kolców biodrowych przednich górnych, wyst ħ puje odwrotna sytuacja – wy Ň ej poło Ň ony jest lewy. Kraw ħ dzie boczne grzebieni ko Ļ ci biodrowych s Ģ natomiast usytuowane obustronnie na tym samym lub niemal jednakowym poziomie. Mo Ň e to sprawia ę wra Ň enie, Ň e jedna ko Ļę biodrowa obraca si ħ wzgl ħ dem drugiej w osi poziomej. Tak jednak nie jest, poniewa Ň musieliby Ļ my wtedy wykry ę powa Ň ne przesuni ħ cie ko Ļ ci łonowych w obr ħ bie spojenia łonowego. Wygl Ģ da to natomiast tak, Ň e ko Ļę krzy Ň owa wykonuje jednostronny ruch nutacyjny z jednoczesn Ģ rotacj Ģ wzgl ħ dem talerzy biodrowych, co w konsekwencji poci Ģ ga za sob Ģ rotacj ħ jednej ko Ļ ci biodrowej wzdłu Ň osi poziomej, a drugiej, wzdłu Ň pionowej. SKOLIOZA To zniekształcenie kr ħ gosłupa i tułowia, które powoduj Ģ zmiany w postawie ciała, a tak Ň e mog Ģ doprowadzi ę do zaburze ı w ukł. oddechowym, kr ĢŇ enia i in. Jest to wada trójpłaszczyznowa. Powstanie i rozwój BSK zale Ň y od dwóch podstawowych czynników: 1. przyczynowy: ró Ň norodny zapocz Ģ tkowuje powstanie skrzywienia 2. biomechaniczny: wspólny dla wszystkich skolioz, działa zgodnie z sił Ģ grawitacji i prawami wzrostu. Przyczyna skoliozy to zaburzenie wewn ħ trznej równowagi kr ħ gosłupa, złe ustawienie miednicy, głowy. Patomechanika: zmiany strukturalne w kr ħ gach - kształt klinowaty - zw ħŇ enie kr ĢŇ ków - torsja kr ħ gów przesuni ħ cie tułowia dobocznie kompensacyjnie powstaj Ģ wygi ħ cia wtórne WSKAZANIA: Ę wiczenia prowadzone w poz. niskich Ę wiczenia asymetryczne Ę wiczenia oddechowe – met. L. Schroth Ę wiczenia wg met. Klappa Ę wiczenia czynne grzbietu, po Ļ ladków, brzucha Pływanie korekcyjne PLECY WKL Ħ SŁE Charakteryzuj Ģ si ħ nadmiernym uwypukleniem lordozy l ħ d Ņ wiowej ku przodowi. PRZYCZYNY: - wrodzona - nabyta 3 www.pandm.org LOKALIZACJA ZMIAN Wielko Ļę , kształt i rozległo Ļę lordozy pozostaj Ģ w Ļ cisłym zwi Ģ zku z analogicznymi cechami kifozy piersiowej. Wyró Ň niamy : • pogł ħ bienie fizjologicznej lordozy bez zmian lokalizacji (hiperlordoza l ħ d Ņ wiowa) która w odcinku piersiowym ma tendencj ħ do kompensacyjnego pogł ħ biania kifozy piersiowej, • przemieszczenie szczytu lordozy, poł Ģ czone najcz ħĻ ciej ze zmianami jej rozległo Ļ ci, w zwi Ģ zku z czym rozró Ň niamy : a. lordoz ħ nisk Ģ - krótk Ģ , z towarzysz Ģ c Ģ jej najcz ħĻ ciej kifoz Ģ o długim łuku, b. lordoz ħ wysok Ģ - dług Ģ , która obejmuje wygi ħ ciem lordotycznym tak Ň e dolny odcinek piersiowy, dochodzi nawet czasem do Th 6, z towarzysz Ģ c Ģ j ej kifoz Ģ krótk Ģ . SYLWETK Ħ dziecka z plecami wkl ħ słymi charakteryzuje : • pogł ħ bienie lordozy l ħ d Ņ wiowej, • zwi ħ kszenie przodopochylenia miednicy, • wypi ħ ty brzuch - sprzyja to przesuwaniu si ħ trzewi do przodu, co poci Ģ ga za sob Ģ pogł ħ bienie wygi ħ cia kr ħ gosłupa l ħ d Ņ wiowego do przodu, • "uwypuklenie" po Ļ ladków - du Ň a, cz ħ sto długa lordoza l ħ d Ņ wiowa powoduje wra Ň enie wypi ħ tych po Ļ ladków. Wielko Ļę lordozy i jej ukształtowanie jest zmienne i uwarunkowane szeregiem czynników, takich jak : wiek, typ somatyczny, ustawienie miednicy, napi ħ cie i długo Ļę mi ħĻ ni stabilizuj Ģ cych stawy biodrowe PRZYCZYNY Plecy wkl ħ słe mog Ģ by ę wrodzone lub nabyte. Najliczniejsz Ģ jednak grup ħ stanowi Ģ przypadki pleców wkl ħ słych nabytych, b ħ d Ģ ce skutkiem dystonii mi ħĻ niowej. UKŁAD MI Ħĺ NIOWY Dystoni ħ mi ħĻ niow Ģ w plecach wkl ħ słych charakteryzuje nadmierne napi ħ cie i cz ħ sto przykurczenie dwóch grup mi ħĻ ni: 1. bezpo Ļ rednio zwi ħ kszaj Ģ cych lordoz ħ l ħ d Ņ wiow Ģ - s Ģ to prostownik grzbietu odcinka l ħ d Ņ wiowego i cz ħĻę l ħ d Ņ wiowa mi ħĻ nia biodrowe- l ħ d Ņ wiowego 2. po Ļ rednio zwi ħ kszaj Ģ cych lordoz ħ l ħ d Ņ wiow Ģ przez zwi ħ kszenie przodopochylenia miednicy - s Ģ to : cz ħĻę biodrowa mi ħĻ nia biodrowo-l ħ d Ņ wiowego,- mi ħ sie ı prosty uda, mi ħ sie ı czworoboczny l ħ d Ņ wi. Mi ħĻ niami osłabionymi i rozci Ģ gni ħ tymi w tej wadzie s Ģ : a. mi ħĻ nie brzucha, zwłaszcza prosty b. mi ħĻ nie po Ļ ladkowe wielkie c. mi ħĻ nie kulszowo – goleniowe KONSEKWENCJE W UKŁADZIE KOSTNYM: W przypadku lordozy du Ň e zmiany zachodz Ģ w kr ħ gosłupie l ħ d Ņ wiowym, kr ħ gi ulegaj Ģ tu zbli Ň eniu i dotykaj Ģ si ħ zupełnie, brzegi trzonów ulegaj Ģ oddaleniu - Przednie wi ħ zadła s Ģ rozlu Ņ nione, tylne skórczone. Lordozajest wi ħ c wynikiem sklinowacenia kr ĢŇ ków mi ħ dzykr ħ gowych i trzonów kr ħ gowych. 4 www.pandm.org Kształt lordozy, jej lokalizacja, stopie ı i rozległo Ļę usztywnienia warunkuj Ģ w nast ħ pstwie szkodliwe zmiany wtórne, powoduj Ģ c bóle w obr ħ bie tego odcinka, tzw. bóle krzy Ň a. Jedn Ģ z istotnych przyczyn tych zmian jest przeci ĢŇ enie. Ma ono miejsce w przypadku nadmiernie pochylonej ko Ļ ci krzy Ň owej, gdy L 5 ma tendencj ħ do stałego zsuwania si ħ w przód i uszkadza w ten sposób s Ģ siedni dysk mi ħ dzykr ħ gowy, przeci ĢŇ a wyrostki stawowe i wi ħ zadło tylne. Natomiast usztywnienie jakiego Ļ odcinka lordozy powoduje kompensacyjne zwi ħ kszenie ruchomo Ļ ci w obr ħ bie stawu granicz Ģ cego z okolic Ģ bardziej ruchom Ģ . Powstaj Ģ ce w ten sposób stawy - zawiasy podlegaj Ģ przeci ĢŇ eniu, doprowadzaj Ģ do zmian zwyrodnieniowych, zwłaszcza dysków w obr ħ bie tego odcinka, tzw. dyskopatii. W lordozach o nadmiernej ruchomo Ļ ci dyski mi ħ dzykr ħ gowe równie Ň ulegaj Ģ uszkodzeniom na skutek przeci ĢŇ enia oraz braku dostatecznej stabilizacji, w wyniku czego przy gwałtownym wysiłku dochodzi do wypadni ħ cia j Ģ dra galaretowatego. Z tych powodów konieczne jest dokonanie oceny zakresu ruchomo Ļ ci oraz stopnia i lokalizacji usztywnienia w odcinku l ħ d Ņ wiowym i stawie biodrowym. INNE KONSEKWENCJE: -zaburzenia narz Ģ dów wewn ħ trznych na poziomie jamy brzusznej -zaburzenia miesi Ģ czkowania -nawykowe zaparcia -upo Ļ ledzenie ruchów przepony -bólowe zespoły dolnego odcinka kr ħ gosłupa ,przeci ĢŇ enia wyrostków stawowych ZADANIA Ę WICZE İ KOREKCYJNYCH: • rozci Ģ gni ħ cie mm nadmiernie przykurczonych • zwi ħ kszenie siły i wytrzymało Ļ ci mm osłabionych • utrzymanie ruchomo Ļ ci kr ħ gosłupa • wzmacnianie siły mm grzbietu , odcinka piersiowego (budowanie gorset mi ħĻ niowego) ZALECENIA: • u Ļ wiadomienie o wadzie dziecka i rodziców • w le Ň eniu przodem układamy wałek pod szczyt skrzywienia (pod odcinek l ħ d Ņ wiowy L5 i S l ) • zalecamy przyjmowanie pozycji kl ħ cznych • w le Ň eniu tyłem, nogi ugi ħ te w stawach biodrowych i kolanowych, stopy oparte na podło Ň u • jazda na rowerze • pływanie • narciarstwo PRZECIWWSKAZANIA w przypadku pleców wkl ħ słych : Nale Ň y unika ę : • pozycji i ę wicze ı lordozuj Ģ cych odcinek l ħ d Ņ wiowy , tj. mostki, kołyski przodem • pozycji stoj Ģ cych • gimnastyki artystycznej, ły Ň wiarstwa figurowego, akrobatyki Wady postawy dzieci „ nie bol Ģ ", prowadz Ģ jednak do bardzo powa Ň nych schorze ı kr ħ gosłupa w wieku dojrzałym; u kobiet mog Ģ powodowa ę trudno Ļ ci w zaj Ļ ciu w ci ĢŇħ , nieprawidłowo Ļ ci porodów, zabiegi operacyjne narz Ģ dów wewn ħ trznych. Nie tylko szpec Ģ 5 |
Menu
|