|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Urazyjamybrzusznej(traumaabdominis)
Stanowi¡3%wszystkichobra»e«ciała. miertelno±¢-do30%. 1Udzielaniepierwszejpomocy SchematABCDEF: 1.A(airway)-udro»ni¢drogioddechowe:odchyli¢głow¦dotyłu,wysun¡¢j¦zyk,ew.zaintubowa¢lubdokona¢ konikotomii. 2.B(breathing)-zapewni¢skuteczn¡wentylacj¦:podanietlenu,oddechwspomagany,sprawdzi¢czyniemaodmy luboddechuopacznego. 3.C(circulation)-zapewni¢dostatecznyprzepływkrwiprzeztkanki:masa»serca,powstrzymaniekrwotokuze- wn¦trznego.Kontrolat¦tna-nat.szyjnej. 4.D(drugs)-leki:płynykrwiozast¦pczeilekiprzeciwbólowe 5.E(examination)-rozebra¢chorego,zbada¢,zaopatrzy¢rany(uciskwmiejscuzranienia) 6.F(fractures)-unieruchomi¢złamania Przedmiotytkwi¡cewranie(np.nó»)wyci¡gamydopieronasalioperacyjnej. 2Transportchoregodoszpitala Najpierwnale»yodpowiednizaopatrzy¢chorego,potemschematMNOPRS: 1.M(monitoring)-monitorowa¢:t¦tno,ekg,ci±nienie,oddech,stanprzytomno±ci 2.N(nursing)-piel¦gnacja,odpowiednieuło»enie,zabezpieczenieciałaprzezutrat¡ciepła,pobraniekrwidoozna- czeniagrupy 3.O(oxygenation)-tlenoterapia 4.PR(painrelief)-znieczulenie 5.S(sedation)-uspokojenie 3Podział 1.T¦pe-nienast¦pujeuszkodzeniepowłok,zwyklenast¦pujeuszkodzenienarz¡dówmi¡»szowych(±ledzionaiw¡- troba(najcz¦±ciej),nerki,trzustka(rzadziej)).Czasemmo»enast¡pi¢uszkodzenieinnychnarz¡dównaskutek doci±ni¦ciadokr¦gosłupa.Czasemurazpowodujeoderwanie-np.p¦kni¦ciekrezki,przerwanieprzepony. 2.Przeszywaj¡ce-nast¦pujeprzerwanieci¡gło±cipowłok.Wranachkłutych,postrzałowych-ka»dynarz¡dwe- wn¦trznymo»ezosta¢uszkodzony.Wranachpostrzałowych-mo»enast¡pi¢uszkodzenienarz¡dówwewn¦trznych przezfal¦udarow¡wywołan¡np.otarciempociskuopowierzchni¦ciała. 1.Pojedyncze=izolowane-pojedynczychnarz¡dów 2.Mnogie 4Głównezagro»enia 1.krwotokznarz¡dówmi¡»szowych 2.zapalenieotrzewnejpouszkodzeniuprzewodupokarmowego 1 5Post¦powanie Podstawowymbadaniemjestpomiarci±nienia,t¦tna,diurezygodzinowej(norma50ml/h,spadekponi»ej30ml/h ±wiadczyoznacznymupo±ledzeniuprzepływukrwiprzeznerki). 1.Pierwszapomoc 2.Transportdoszpitala 3.Wywiad: 1.rodzajwypadku 2.utrata±wiadomo±ci(?) 3.wymioty(?) 4.przewlekłechorobyprzedwypadkiem 4.Badanie-szukamymiejscnajwi¦kszejbolesno±ci,objawówotrzewnowych,obronymi¦±niowej(±wiadcz¡ozapa- leniuotrzewnej) 5.Badanieperrectum-wykrywaniekrwi.bolesno±ci,oporów 6.Opukiwanie-mo»nawykry¢powietrzewjamiebrzusznej-odgłosb¦benkowywprawympod»ebrzuznosz¡cy stłumieniew¡troby 7.Osłuchiwanie-brakperystaltykiwpora»eniujelitzpowodukrwawieniadojamyotrzewnej,perforacjiprzewodu pokarmowegolubnagromadzeniasi¦krwiwprzestrzenizaotrzewnowej 8.RTGprzegl¡dowejamybrzusznej: (a)obecno±¢powietrzapodprzepon¡-perforacjaprzewodupokarmowego ! operacja (b)wysokieustawienieprzepony-płynwjamieotrzewnej (c)płaskalewakopułaprzepony+haustryjelitnadprzepon¡-rozerwanieprzeponyiobecno±¢trzewwjamie opłucnej 9.USGjamybrzusznej-obecno±¢płynu ! operacja 10.Tomografiakomputerowa-wykrywanieuszkodze«narz¡dówwewn¦trznychikrwiaków 11.Badaniadodatkowe(monitorowaniestanuiprzygotowaniedooperacji): 1.morfologia 2.oznaczeniegrupykrwi 3.jonogram 4.układkrzepni¦cia 5.gazometria 6.amylazy-wzrostwuszkodzeniachtrzustki 7.zawarto±¢alkoholuwekrwi 8.ilo±¢moczu(normanagodzin¦:30-50ml) 9.ci±nieniekrwi 10.t¦tno 11.hematokryt 12.o±rodkoweci±nienie»ylne(norma:5-8cmH 2 O) 8,9,10,11,12-markerykrwotoku.Leukocytozajestjednymzpierwszychobjawówkrwawienia. 12.Diagnostycznenakłuciejamybrzusznejwykonywanenp.gdyniemo»nazrobi¢USG: 1.Cewnikowanieiopró»nieniep¦cherzamoczowego. 2.Aseptykaskórybrzucha. 3.Znieczuleniemiejscowe. 4.Ci¦ciewliniipo±rodkowejmi¦dzyp¦pkiemispojeniemłonowymlubwpołowieodległo±cimi¦dzyp¦pkiema kolcembiodrowym.Wurazachmiednicy-ci¦cienadp¦pkiem. 2 5.Wprowadzeniecewnikalubwenflonu.Je±liwcewnikupojawisi¦krew-nale»yprzyst¡pi¢dolaparotomii. 6.Wraziebrakuwypływutre±ci:płukanie1000ml0.9%NaClidrena». Kryteriapozytywne: 1.krew,kałlubtre±¢jelitowawcewniku 2.erytrocyty( > 5.000/mldlaurazuotwartegoi > 100.000/mldlaurazuzamkni¦tego)wpopłuczynachzjamy brzusznej 3.leukocytoza > 300/ml 4.amylazy > 175U/ml 5.obecno±¢bakteriiwpłynie Najpierwrobisi¦USG,potemdiagnostyczn¡punkcj¦-bowprowadzonypłyn,mógłbyzosta¢wykryty podczasUSG. Kiedyoperowa¢: 1.ka»dyurazprzeszywaj¡cy-przynajmniejnale»yposzerzy¢ran¦izbada¢jejgł¦boko±¢ 2.ka»d¡ran¦postrzałow¡ 3.pozytywnywyniknakłuciajamybrzusznej 4.obecno±¢powietrzanazdj¦ciuRTG 5.obecno±¢płynuwUSG 5.1Operacje 1.Ci¦cie-ci¦cie±rodkowe-wliniipo±rodkowejokalaj¡cep¦pek 2.Sprawdzamycał¡jam¦brzuszn¡,wszystkienarz¡dy. 3.ledziona-najcz¦±ciejusuwamy,chyba,»ejestmałeuszkodzenie-wtedymo»naspróbowa¢zszywa¢. Rodzajep¦kni¦¢±ledziony: (a)P¦kni¦ciejednoczesne-równoczesnep¦kni¦cie±ledzionyitorebki (b)P¦kni¦ciedwuczesne-najpierwp¦ka±ledziona,krewgromadzisi¦potorebk¡irozrywaj¡ Objawy:bólwlewympod»ebrzu,narastaj¡cywstrz¡shipowolemiczny 4.W¡troba-mo»nausun¡¢lewypłat.Przyniedu»ymuszkodzeniumo»nazszywa¢(szwywchłanialne,atraumatycz- ne)+±rodkihemostatyczne(np.spongostan)+ew.uzupełnienieubytkuwi¦zadłemw¡trobowo-dwunastnicznym (manewrPringela).Przydu»ychuszkodzeniachstosujesi¦”PACKING”:w¡trob¦otaczasi¦chustami,ran¦ zaszywa.Kompresyusuwasi¦po1-2dniach. Objawy:bólwprawympod»ebrzu,wstrz¡shipowolemiczny,zapalenieotrzewnej(wywołaneprzez»ół¢ikrew), wRTGzacienieniepodprawymłukiem»ebrowym. Hemobilia-krwawieniedodróg»ółciowych. 5.Nerki-nale»yoceni¢wydolno±¢drugiejnerki.Przymałychuszkodzeniach:zszywanie,przydu»ych:je±litomo»liwe -pozostawiamyjaknajwi¦cejnarz¡du,ew.autoprzeszczepnerki-przeszczepieniedookolicybiodrowej. 6.P¦cherzmoczowy-łatwoulegauszkodzeniup¦cherzwypełniony.Uszkodzeniecz¦±ciprzykrytejotrzewn¡powo- dujezapalenieotrzewnej,brakparcianamocz,krwiomocz.Uszkodzeniecz¦±cizaotrzewnowej(np.wzłamaniu ko±cimiednicy)-krwawybezmocz,krwiomocz. Leczenie:zszycie+cystostomiana14dni. 7.oł¡dek-wyci¦cieranylubmartwiczozmienionychtkanekizaszycie. 8.Dwunastnica-uszkodzeniecz¦±ciwewn¡trzotrzewnowej:objawyjakprzyperforacjiwrzodudwunastnicy.Uszko- dzeniecz¦±cizaotrzewnowej-objawypojawiaj¡si¦po12godzinach:bólj¡der,bólwnadbrzuszu,krwawewymioty, zapalenieotrzewnejiprzestrzenizaotrzewnowej(wRTGpiankowatyobrazprzestrzenizaotrzewnowej). 9.Jelitocienkie-małeuszkodzenie:szycie,du»e:resekcjauszkodzonegoodcinka+zespolenie. 3 10.Jelitogrube-małeuszkodzenie:szycie,du»e:resekcja,zamkni¦ciecz¦±cidystalnej,cz¦±¢proksymaln¡wyłaniamy jakostomi¦,wdrugimetapie:usuwamystomi¦irobimyzespolenie.Najbardziejnara»onenaurazs¡cz¦±ci ufiksowane(zgi¦ciedwunastniczo-czcze,w¡trobowe,±ledzionowe,okr¦»niczo-esiczeiesiczo-odbytnicze). 11.P¦cherzyk»ółciowy-zszywamy. 12.Drogi»ółciowe-zszycie+zało»eniedrenuKehra. 13.Odbytnica-rozwijasi¦kałowezapalenieotrzewnej.Objawy:bólpodbrzusza,niedoczulicaokolicykrokowej,w badaniuperrectum-krewnapalcu,wRTG-złamaniako±ci.podbrzusza 14.Trzustka-niewielkieuszkodzenie:zszycie,rozerwanie:usuni¦ciecz¦±ciobwodowej.Mo»nazastosowa¢metod¦ Roux[ru]: 1.przeci¦ciejelita 2.koniecdalszynasuwamynatrzustk¦iprzyszywamy 3.koniecbli»szy-zespalamyzko«cemdalszym Rysunek1:Zespoleniemetod¡Roux Rysunek2:Algorytmpost¦powaniawobra»eniachprzenikaj¡cychbrzucha 4 Rysunek3:Algorytmpost¦powaniawobra»eniacht¦pychbrzucha 5 |
Menu
|