|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Urazy i zatrucia u dzieci i młodzieży URAZY U DZIECI JAKO PROBLEM ZDROWIA PUBLICZNEGO
URAZY U DZIECI JAKO PROBLEM ZDROWIA W POLSCE n Wysoki udział w umieralności i chorobowości n 24% uczniów w wieku 11, 13 i 15 lat co najmniej 1x w ciągu ostatnich 12. m-cy korzystało z pomocy medycznej z powodu wypadków w szkole/6%/ w domu/6%/, na ulicy/3,5%/w obiekcie sportowym,/4,5%/, inne/4%/ n Częsta przyczyna niepełnosprawności n Wysokie koszty leczenia n Możliwe zapobieganie - gdyby wdrożyć znane procedury prewencyjne, można byłoby uratować życie połowy ginących z powodu urazów dzieci, tj. życie ok. 900 dzieci rocznie
Główne przyczyny urazów u dzieci w Polsce Przyczyna wiek w latach (0-12m) 1 - 4 5 -14 15 -19
Komunikacyjne 6,5% 34,1% 48,8% 51,5%
Utonięcia nl 23,0% 19,3% 10,1%
Zadławienia 63,2% 7,0% 3,6% nl
Zatrucia nl 7,8% 4,2% 3,8%
Upadki 3,4% 5,5% 3,9% 3,7%
Samobójstwa - - 6,3% 18,1%
Zabójstwa 11,1% 4,6% 1,8% 2,6% Nl=nieliczne
Zgony dzieci w wieku 0-14 lat z powodu urazów ogółem w UE Zgony dzieci w wieku 0-14 lat z powodu wypadków drogowych w krajach UE Zgony dzieci w wieku 0-14 lat z powodu utonięcia
Urazy jako problem zdrowia publicznego i opieki medycznej - przyczyny niepowodzeń
n brak świadomości co do rzeczywistej skali problemu n brak świadomości co do możliwości skutecznego zapobiegania urazom n niechęć do wzięcia współodpowiedzialności w ramach niezbędnych działań wielosektorowych: transport, wymiar sprawiedliwości, polityka społeczna, mieszkalnictwo n niedostateczna uwaga poświęcana opartemu na dowodach postępowaniu medycznemu Zależność między stopniem rozwoju dziecka a urazem. n Rodzaje urazów, którym ulegają dzieci, są powiązane, wskutek czego można je przewidzieć na podstawie analizy rozwoju psychofizycznego dziecka i stopnia niedostosowania środowiska, w którym dziecko przebywa, do jego wieku psychicznego motorycznego
Niemowlę – od urodzenia do 1 roku życia. n Podstawowe znaczenie ma rozwój ruchowy, w pierwszych 6 miesiącach życia niemowlę nawet zanim nauczy się przewracać na boki, może spaść ze stołu lub przewijaka. W związku z tym najbezpieczniejszym miejscem do pielęgnacji dziecka jest łóżeczko lub inne zabezpieczone odpowiednio miejsce. n W drugim półroczu życia niemowlę jest bardziej ruchliwe, wymaga wiec w tym czasie od rodziców zwiększonej czujności i nieustannej opieki. n Coraz sprawniej chwytają przedmioty przyciągające ich uwagę, a następnie wsadzają je do ust. W związku z tym faktem najczęstszą przyczyna zgonów tego wieku są uduszenia mechaniczne. Rośnie także częstość przypadków zespołu dziecka maltretowanego.
Dziecko uczące się chodzić, koniec pierwszego roku życia n Chodzenie a następnie wspinanie się, zwiększenie ruchliwości i szybkości umożliwiają dziecku dotarcie do rzeczy i przedmiotów przedtem nieosiągalnych. Często dochodzi do spożycia różnych produktów. n Dzieci w tym wieku nie są świadome grożącego im niebezpieczeństwa. Ich aktywność ruchowa jest ograniczona jedynie przez zdobyte umiejętności. Częste w tym wieku są upadki, oparzenia, utonięcia. n W tym okresie zabawki dziecka powinny być odpowiednio dobrane, a sama zabawa nadzorowana.
Wiek przedszkolny: 2 – 5 lat n Wyznacznikami aktywności w tym wieku są: bieganie, wspinanie się, skakanie. Dzieci potrafią rzucać przedmiotami, jeździć na trójkołowych rowerkach oraz czynnie bawić się w otaczającym je środowisku. n Ich sposób myślenia pozostaje nielogiczny i egocentryczny. n Nie potrafią myśleć w kategoriach przyczynowo-skutkowych, stąd też wcześniejszy uraz nie zapobiega podobnym wypadkom w przyszłości. W tym wieku można jednak uczyć rozwijania swych umiejętności i zmiany zachowań.
Wiek szkolny: 5- 10 lat. n Postępuje doskonalenie umiejętności ruchowych. Do zabaw włączane są gry zespołowe. Żądza przygód i wrażeń, połączona najczęściej z niewłaściwą oceną ryzyka i konsekwencji, jest charakterystyczna dla tego wieku. n W tym okresie częstym zajęciem jest jazda na rowerze. n Dzieci zaczynają brać odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo, często bez wiedzy i zgody rodziców czy nauczycieli. W następstwie dochodzi do urazów, szczególnie na drodze(piesi).
Nastolatek – 10 – 14 lat. n Rozwija się sprawność i siła fizyczna, wskutek czego zaczynają przeważać urazy spowodowane uprawianiem sportów. n W podejmowaniu decyzji zaczyna odgrywać rolę rozważanie potencjalnego ryzyka. Pojawiają się urazy związane z ogniem.
Wiek dorastania: dziecko powyżej 14 lat. n W pełni rozwija się sprawność fizyczna. Zorganizowane zajęcia sportowe oraz dorywcze prace zarobkowe zwiększają narażenie na związane z nimi urazy. n Część nastolatków uzyskuje prawo jazdy; w związku z tym pojawiają się urazy związane z używaniem pojazdów. n Presja otoczenia, potrzeba przynależności i akceptacji przez grupę rówieśniczą mogą prowadzić do podejmowania ryzykownych i niebezpiecznych kroków, a również do spożywania alkoholu – ze wszystkimi jego następstwami. n Trudność określeniu swej pozycji w grupie rówieśników, w rodzinie, w szkole, w społeczeństwie mogą prowadzić do depresji lub skrajnych postaw, z pozorowaniem samobójstwa lub próbami samobójczymi włącznie.
URAZY SPOWODOWANE WYPADKAMI DROGOWYMI – KOMUNIKACYJNE n Główną przyczyną zgonów dzieci od 6 miesięcy do 19 lat są wypadki samochodowe, w których dziecko ponosi śmierć będąc pasażerem pojazdu. n Najczęstszym sprawcą wypadków, w którym uczestniczy osoba dorosła to nietrzeźwi kierowcy
URAZY W CZASIE JAZDY ROWERKIEM. n Liczba urazów rowerowych jest dość znaczna, corocznie ginie około 600 dzieci, najbardziej narażone są dzieci w wieku 4 – 14 lat. n Większość powikłań następuje w wyniku urazu głowy. n Zapobiegamy: używanie kasków, używanie ochraniaczy na łokcie i kolana, prowadząc szeroko rozpowszechnione programy edukacyjne służące uczeniu zasad bezpiecznej jazdy i zasad ruchu drogowego, korzystanie z dróg tylko dla rowerów.
UPADKI. n To najczęstszy typ urazów u dzieci zmuszający rodziców do korzystania z porady ambulatoryjnej, jest to zarazem najczęstszy uraz , do którego dochodzi w domu. n Najwięcej urazów zdarza się w 1 i 2 roku życia. n W domu najczęściej zdarza się to wskutek upadku ze schodów i stopni, okna, podestów, wanny, łóżka, krzesła. Poza domem występują na boiskach, rowerkach, placach zabaw. Do najczęstszych urazów po upadku zalicza się: urazy głowy i szyi, kończyn, kręgosłupa - zranienia, stłuczenia, złamania, skręcenia. n Stłuczenia – W wyniku uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych pojawia się ból, krwiak i obrzęk. Pomimo przykrych objawów, stłuczenia przeważnie są niegroźne i nie wiążą się z powikłaniami. Na bolące miejsce należy położyć zimny okład. Wskazane jest również stosowanie preparatów przeciwobrzękowych i przeciwbólowych.
n Poważniejszym urazem jest skręcenie stawu. Dochodzi do niego w wyniku przeciążenia stawu przy jego nieodpowiednim ułożeniu. Skutkiem tego jest naciągnięcie, naderwanie lub nawet zerwanie torebki stawowej, które objawia się ostrym bólem, obrzękiem i krwiakiem. n Czasami uraz może być tak duży, że spowoduje unieruchomienie stawu. n Skręceniu najczęściej ulegają stawy skokowe, kolanowe i drobne stawy ręki. W przypadku wystąpienia takiej kontuzji zalecane jest stosowanie okładów chłodzących, preparatów przeciwobrzękowych i przeciwbólowych. W przypadku narastania obrzęku i bólu konieczne jest skontaktowanie się z lekarzem.
n Cięższym urazem jest zwichnięcie, którego objawy są bardzo podobne do skręcenia. n Są to m.in. ból, obrzęk i unieruchomienie stawu. Najczęściej są to kontuzje stawu łokciowego oraz palców, które wymagają natychmiastowej pomocy lekarza ortopedy. Na skręcenia stosuje się preparaty działające przeciwbólowo i przeciwobrzękowo. W przypadku braku efektów stosowania takich leków konieczna jest interwencja chirurga.
Ze względu na dużą ruchliwość dzieci i brak umiejętności oceny grożącego ryzyka, narażone są one częściej na urazy czaszkowo – mózgowo. n Głowa u małego dziecka stanowi 1/3 masy ciała, Elastyczność mózgu dziecięcego i znaczne możliwości kompensacyjne sprawiają, że objawy krwiaka czy wodniaka pod- lub nadtwardówkowego mogą przejawiać się znacznie później niż u dorosłych. Wymaga to dłuższej obserwacji dziecka po urazie czaszkowo-mózgowym.
Wstrząśnienie mózgu n To natychmiastowe i odwracalne uszkodzenie komórek mózgowych powstałe wskutek urazu czaszki. n Głównym objawem jest utrata świadomości, ze zniesieniem odruchu połykania, osłabieniem odruchu rogówkowego i czynności oddechowej, pojawia się niepamięć wsteczna. n Objawy towarzyszące: wymioty, rozlane bóle i zawroty głowy, niepewność chodu. n Leczenie: leżenie w łóżku, podanie leków uspakajających i przeciwobrzękowych.
Stłuczenie mózgu n Jest to stwierdzone mikroskopowo, a często makroskopowo, pourazowe przerwanie ciągłości tkanki mózgowej. n Zmianom anatomicznym towarzyszą objawy w postaci utraty świadomości, niedowładów lub drgawek. U niemowląt stwierdza się bardzo często napięcie ciemiączka spowodowane obrzękiem mózgu. Jeżeli występuje krwawienie z ucha świadczy to o pęknięciu podstawy czaszki, jeżeli wycieka płyn mózgowo-rdzeniowy z nosa – przerwanie ciągłości opony w obrębie przedniego dołu czaszkowego. n Leczenie polega na podawaniu leków zmniejszających obrzęk mózgu, przeciwdrgawkowych, uspakajających. Równocześnie należy stosować antybiotyki, aby zapobiec wtórnemu zakażeniu. W pielęgnowaniu najważniejsze jest zapewnienie drożności drzewa oskrzelowego, stałości bilansu wodno-elektrolitowego
Zapobieganie: n Zastosować dla bezpieczeństwa poręcze, zapory, furtki, n Przy oknach nie ustawiać mebli po których dziecko mogłoby się wspiąć na parapet, n Należy stosować odpowiednie materace i barierki w łóżeczkach, n Nie zostawiać niemowląt samych leżących na przewijaku, stole, łóżku, n Wskazane byłoby usunąć z otoczenia dziecka meble i przedmioty o ostrych krawędziach, n Zamykać drzwi od piwnic itp. miejsc. n Nie zostawiać dzieci samych bez opieki!!!
UTONIĘCIA. n Utonięcia są trzecią w kolejności przyczyną nagłych zgonów. n Do najczęstszych miejsc tych wypadków zalicza się: baseny i jeziora , rzeki, strumienie, a - także wanna – najczęstsze miejsce utonięć dzieci do w 1 roku życia. n Głównym powodem zaburzeń jest hipoksemia. W 90% przypadków następuje aspiracja wody do ustroju, należy zaznaczyć, że już 22ml. pochłoniętej wody na kg/m.c. wystarczają do wywołania nieodwracalnych zmian.
n Najpoważniejszym skutkiem blokady dróg oddechowych jest niedotlenienie mózgu. Jego skutki mogą być nawet odległe w przypadku przeżycia. Kolejnym niebezpieczeństwem jest obrzęk płuc powstający w związku z niedodmą do której dochodzi w przypadku niedoboru surfaktantu oraz ostra niewydolność nerek. Zapobieganie: n Nie wolno pozostawiać bez opieki kąpiących się dzieci, nawet jeśli kąpią się w wannie, n Obszary basenów i kąpielisk ogrodzone i nadzorowane przez odpowiednie osoby, n Należy nadzorować kąpiące się dzieci, n Sprawdzić głębokość basenów i kąpielisk.
OPARZENIA. n Oparzenia płomieniem powstają najczęściej podczas pożarów wznieconych w domu. Przyczyną najczęściej jest niedopałek papierosa, zła lub wadliwa instalacja grzewcza, zabawy dzieci zapałkami. n Oparzenia gorącymi cieczami mają najczęściej miejsce w kuchni – gorąca woda, gorące napoje, tłuszcze. Również spotykane są oparzenia gorąca wodą z kranu w przypadkach nie dopilnowania kąpiących się dzieci lub u dzieci maltretowanych
Zapobieganie: n Dorośli pijący gorące napoje nie powinni trzymać na kolanach dzieci, n Naczynia i garnki należy stawiać na kuchence tak, aby ich uchwyt były skierowane w kierunku ściany i nie były w zasięgu ręki dziecka, n W trakcie przygotowywania ciepłych posiłków dzieci powinny przebywać w bezpiecznej odległości, n Powinno używać się serwetek niż obrusów, tak aby dzieci nie mogły ściągnąć ich ze stołu, n Pilnować dzieci w kąpieli.
n Oparzenia prądem elektrycznym. Najczęściej dzieci bawią się wtyczkami znajdującymi się w kontaktach, wkładają do kontaktów różne przedmioty, biorą do ust źle zaizolowane przedmioty. n Należy pamiętać aby wyciągać z gniazdek wtyczki urządzeń nie używanych, montować na gniazdka pokrywki ochronne, sprawdzać izolacje.
n Oparzenia kontaktowe są wynikiem nie uwagi dorosłych podczas gdy dzieci przebywają w pobliżu piecy, grzejników, żelazka lub innych elektrycznych urządzeń nagrzewających się. Należy pamiętać aby gorące przedmioty nie pozostawiać w pobliżu dzieci, pozostawiać je do wystygnięcia w bezpiecznych i trudno dostępnych dzieciom miejscach, izolować dzieci od źródła ognia w piecach czy kuchniach węglowych. Pierwsza pomoc w oparzeniach: n W razie zapalenia się poszkodowany powinien upaść i toczyć się, dalsza ucieczka wznieca ogień, n Oparzoną skórę należy natychmiast schładzać pod bieżącą wodą, n W przypadku porażenia prądem ofia... |
Menu
|