|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
W. RZEPOWATE (krzyżowe) rzodkiewka, rzodkiew, rzepa, brukiew - krótki okres weget (23-24dni) - mała wrażliwość na niskie temp -duże wym wodne(parcenie na gl suhyh) - rośl dnia długiego - upraw jako przedplon lub poplon - używanie frakcjonowanych nasion umożliwia jednorazowy zbiór. (rośl są wyrównane) Rzodkiewka - jedno z 1 warzyw - niewielka pow produkcji – ogr działkowe i przydom - wartość odżyw: C,B1,B2, sole min,Ca, P,Fe, olejek goryczny(pobudza trawienie) - wym klim i gl: -małe wym ciepl -db naświetlanie -rośl dnia długiego -wrażliwe na niedobór wody - gl średnio zwięzłe, próchniczne, przewiewne,zasobn w skł pok,ph 6,0-7,4, na gl ciężkich – zniekształc, lekkich – wybij w pędy kwiat - stanowisko: *przedplon dla ogórka, pomidor, kukurydzy, *poplon groch, wczesna marchew, *współrzednie z innymi, 2 rok po oborniku -nawoż: 40-50 kg N,30-55 P2O5,80-120 K2O -uprawa z siewu bezpośr – plon 7,5-15 t/ha Rzodkiew - niewielka skala, ogr działkowe i przydom - wartość odżyw Większa niż rzodkiewka C,B1,B2, sole min,Ca, P,Fe, olejek goryczny - reszta jak u rzodkiewki - plon odm wczesna 10-20 t/ha poźne 20-25 t/ha Rzepa - rośl pastewna - wartość odżyw wit C, karoten, sole min - wym klim i gl: niewielkie,gl lekkie,piaszcz-gl, gl-piaszcz, żyzne, wilgotne - stanowisko: przedplon lub poplon 2 rok po oborniku -nawożenie: 150-300 NPK kg/ha 2:2:3 siew bezpośredni, plon 10-25 t/ha Brukiew - małe znaczenie w Polsce - wartość odżyw: C,B1,B2,sole min,Ca, P,Fe - wym klim i gl: cieplne niewielkie, gl wilgotne (wszystkie rodz) - stanowisko: poplon po grochu wczesnym ziemn i cebuli dymki, 2 lub 3 rok po oborniku -nawożenie: 60-80 kg N, 60-80 kg P2O5, 110-130 K2O - rozsada lub siew bezpośr 20-50 (60) t/ha W. LIŚCIOWE - względnie tanie - powszechnie dostępne - łatwe w uprawie - wczesną wiosną na rynku - krótki okres wegetacji - wart odżyw: wita A, C, K, E, Fe - krótki okres przechowywania - gl żyzne i wilgot - uprawa w przed, między i poplonie oraz jako upr współrzędne Sałata siewna - upr pod osłonami i na polu na skale towarową (siew, rozsada), amatorska - wym klim i gl: temp opt 15-20 stC,dużo słońca, gl żyzne - stanowisko: *w poplonie: po ogórku, buraku ćw, szpinaku, pomidorze, cebuli, bobie, grochu, kapuście wczesnej *w przedpl: przed dyniowat i psiankowat *w międzyplonie *współrz z kap wcz lub kalafiorem 2 rok po oborniku -nawożenie: 60-80kg N/ha, 50-100 P2O5/ha, 100-120 K2O - plon 100-150 tyś główek/ha Endywia - wartość odżyw: A, B2, C - wym klim i gl: niskie temp, gl próchniczne - upr poplonowa - siew, rozsada (plon 20 t/ha) Cykoria sałatowa - mało rozpowszechniona Roszponka 2:1:2 200-300 kg NPK siew, jako poplon,zbiór jes-zimowy Szpinak zw - pow upraw wzrasta - wartość odżyw: Li po ugotow, wit C, wit z gr B, karoten,sole min, Fe, P, Ca - wym klim i gl: rośl dnia długiego -duże wymagania wodne, - gl lżejsze,żyzne,duża pojem wod, ph 6,0-6,7 - stanowisko: *przedplon: kapustnych, ogórka, pomidora, selera *poplon: groch, kap wcz, wcz marchew - nieupr po sobie sałacie, burakach 2 rok po oborniku -nawożenie: 80-90 kg N, 40-60 P2O5, 80-120 K2O - siew nasion na pole -plon 6-12 t/ha (25) Szpinak nowozelandzki - brak reakcji fotoperiod - wpływa odmładzająco i dezynfekująco, oczyszcza przewód pokarmowy - duże wymag cieplne i wodne - siew lub rozsada, plon 25-45 t/ha Pietruszka naciowa - niewelkie pow, najwięc wit C, olejki eteryczne – odp na niskie temp, - gl żyzne, próchniczne, niepodmokłe - pędzenie w szklarni 2 lub 3 rok po oborniku, nie upr po korzeniowych, plon 7-10 t/ha Burak liściowy - mało znany, rozsada lub siew, 1 lub 2 rok po oborniku Portulaka warzywna - A, B1, B2, dużo soli min W. WIELOLETNIE szparag, rabarbar, chrzan Szparag - może być upraw na gl V-VI klasy - duże mozliwość zbytu na granicy z Niemcami - Pracochłonny zbiór (6-8 os/ha) - duzy koszt założenia, - zbiór w 2 roku po posadzeniu - nie wolno przesadzać - hodowla dąży do przewagi rośl męskich - szkodniki: rdza, trzep szparagówka, poskrzypka 12 krop, szara pleśń I etap podukcji: - Prod karp (trwa 1 rok): kłącze, pąki, korz mięsiste i włókniste - wysiew wiosną, jesienią część nadziem zamiera, wiosną następ roku wykop karp II etap: zakładanie szparagiarnii : - wybór gl lekkich, nie kamieniste, odchwaszczone, głeboko spulch - niewysoki poziom wód grunt - rozstawa mię rz 1,5-1,7 m,w rzę co 4-4,5 cm Plonowanie w 1 roku niewielkie (plonowanie ok. 10 lat) Wyrastanie wypustek wiąże się z nagromadz subst zapas w karpie, dlatego należy pozwolić na rozwój weg pędów asymil. Istone nawożenie N - plon 6-8 t/ha Szparag może przemarzać, karpa robi się w środku pusta (następne plonow już normalne) - wzrost rozpoczyna gdy temp 9 stC w wale (w wale białe, bez niego ziel) Szp łuskowate – gdy rośnie w niższej temp to więcej łyka W. PSIANKOWATE Pomidor, papryka, oberżyna, ziemniak Pomidor - pow upraw 29 tys ha - plon 16-17 t/ha - choroby: zaraza ziemniacz (zapobieg: upr wcz odm, prod rozsady w pomieszcz) - wartość odżyw: Wit C, A, B2, likopen (chor nowotwor), karoten - wymagania dla przetwórstwa: ekstrakt, sucha masa, cukier, kwasy, ph, zawartość pektyn, bezpiętki niekarbow,odm wcz i plenne - wym klim i gl: - duże cieplne i świelne - gl próchniczna, szybko nagrzew, o dobrej strukt, - b. wraż na przymrozki - stanowisko: *po większości warzyw * dobrym przedplonem: cebula, ogórek, seler, strączkowe, zboża -nawożenie: obornik 300 kg 1:2:3,bez obor 600 2:2:3 - siew III-IV, sadzenie 20-30 V, zb VII-X odm karłowe – obornik, wys – naw. Min -metody uprawy: - produkcja 50 dni (działka 2 mies) - wysiew do skrzynek przykrywanych piaskiem - do wschodów temp 22-29°C - po wschodach dzień 18-20°C,noc 14-16°C - pikowanie w fazie liścia właściwego - odm sztywno łod – 60-70x30-45 cm - odm wiotko łodyg 70-80x45-55 cm - odm wysokie 80-100x40-60 cm Tendencje rezygnacja z pikowania, wysiew bezpośr do tunelu foliow (ogrzewanie podłoża: pomiot kurzy, kora, torf niski, obornik koński) W. DYNIOWATE Ogórek, dynia olbrz, dynia zwycz (kabaczek, cukinia, patison), melon, kawon Ogórek - wym klim: - najwyższe co do temp (min temp do kiełkow 15-18 stC) - opt temp wzrostu 20-25 stC - obniż temp do12-13 stC hamuje wzrost - 4-5 stC – smierć z przechłodzenia - wrażliwość na wiatry - przechowyw: chłodnia ok. 2 stC - choroby: mączniak, parch, mozaika (stosow do oprysk tylko wyciągi rośl) - wym gleb: - wysokie, duża zaw próchnicy, gl przepuszcz, struktur, przewiew, szybko nagrzew, piaszcz-glin, lessy,czarnoziemy,czarne ziemie,pH 6,5-7 - 1 rok po oborniku - optym wilgot gl 75-80% polowej pojemności wodnej - nie nawadniać wschodów bo wrażliwe na niską temp (parow – ochłodz gl) - stanowisko: - 1 rok po oborniku - nie znosi upr w monokulturze - dobry przedpl: motylk,groch,fasola,por - zły przedplon: marchew,pietruszk,kap -nawożenie: - ważne nawoż org, naw min – na podst analizy gl, duze dawki przy deszczowaniu - b. wrażliwy na nadmiar N w glebie -metody uprawy: - siew bezpośr 10-20 V, - temp dzienna powyżej 15 stC - duża rozstawa między rz, w rz 8-15 cm - nie przesadzamy - upr z rozsady jeśli po posadz przykryw folią W. KORZENIOWE Marchew, pietruszka korz, seler korz, pasternak, burak ćw, skorzonera, salsefia - klimat umiarkow - odpor na niskie temp: skorzonera, pietruszka, pasternak Marchew - wym klim i gl: - klim umiarkow - gl śr zwięzła, gliniasto-piaszcz, ph 6-6,5, małe wymagania - stanowisko: *poplon po sałacie, kalarepie -nawożenie:2:2:3 400-600 kg - siew: poźne IV-VI, zb – IX-X wcz: III-IV, zb – VI-VIII - też z siewu przedzimowego – zb wiosną następ roku - 2 rok po oborniku, nie za dużo bo korz się rozwidlają - uprawa b prosta – problem chwasty, bo nasiona marchwi wolno kiełkują i rosną (1 oprysk – afalon) - przechowyw w kopcach (wys wilgot 90%, niska temp 1 -2 st. - normy wysiewu zależą od: - postepu w hodowli, nowych odm ( o dużej zdol kiełkow, odpor), zmiany systemu wysiewu (dawniej nie był punktowy) Pietruszka korzeniowa - upr prawie jak u marchewki - różnice: - większe wym gl - lepsza struktura gl, przepuszcz, zaw próchnicy - wieksza odpor na niskie temp - trudniejsze odchwaszcz Seler - najtrudniejsza upr (bo rozsada, b. drobne nasiona) - najwieksze wym gl , przepuszcz, nawoż nawozami org - rozsada:1etap w mnożarce-siew (koszt) 2 etap: sadzenie po pomidorze, 2 poł V–20 VI - 2 rok po oborniku - duże wym wodne, Burak - 1 miejsce w polsce - uprawa prosta, wymag jak marchew - dobrze znosi przesadzanie - b silne właściwości odkwaszające - barwnik betanina W. STRĄCZKOWE fasola zwykła i wielkokw, groch na ziel,bób Fasola - ciepłolubna, wraż na wiatr - wym wodne – umiarkowane - gl dobre stos powietrzno-wod, szybko nagrzew, próchniczna, ph 7 - przedplon - małe wym po: kapust, cebul, pomidorze, ogórku, rośl roln okop i zbożach (nie po sobie) -nawożenie: 400 kg/ha szparagowa 1:2:3 lub 1:2:4 na suche ziar 1:3:4 - siew: szparagow 10 V-VI, zb VII-IX tyczkowa 10 V-20 V, zb VII-X szparagow poplonowaVI-25 VII,zb VII-IX - choroby: bakterioza obwódkowa (zachować odstep miedzy rośl), antraknoza Groch - Klimat umiarkow - wytrzymuje spadki temp poniżej 0 stC - RDD – silna reakcja - wysiew b. wcześnie (1 poł IV) - regulowanie dojrzewania: *odmiany *wybór stanowiska (skłon płn – opóźniony zbiór, płd – przyspieszony) - dojrzałość –twardość tenderometryczna - zakładanie plantacji w rej najchłod, bo dojrzałość utrzymuje się przez większość czasu Grzyby: *Boczniak -do wytworz owocnik światło - upraw na słomie poddaw tylko pasteryzac - wzmoc ukł nerw, obniż cholesterolu *Pieczarka -podłoż nawóz koński też na podł zastępczym na bazie słomy i kurzaku,okrywa.Są 2 gat: p.dwuzarodnikow i p.szlachetna, - upraw się na 5 poziom, - 1m2-125 kg,formy brązowe zbliż do dzikich,lepszy aromat,mn wrażliw na chorob. *pierścieniak uprawny-nie ma chorób,na słomie upraw,b smaczny,łatwo rośnie *Trufla czarnozarodnikow- - ochron dla mózg,relaksacyjn,przypraw-owocn siln pachnie, *Twardziak-antybiotyczn,antysklerotyczn,wzmacn ukł immunolog,antywirusowe,hamuj rozw nowotwor,regul ciśnien krwi,obniż poz cholester *Żagwia listkowa-antyrak,antybakteryjn,obniż poz cholester,wzmacn ukł krwion,odporn,nerwow. *Maślak żółty-antywirus grypy,antybakteryjn,przeciwalergiczn *Muchomor czerwony-neurotopwe?*soplówki-upraw w Japan *Lakownice-lecz nowotwor,afrodyzjak *Sromotnik bezwstydny – afrodyzjak PRZECIW NOWOTWOR: borowik szlach, pieczarka polna, pieprznik jadalny, muchomor czerw, lakownica lsniąca, twardziak jadalny. CHOROBY UKŁ POKARM: sokówka jeżykowata,czernidłak kołpakowaty, włóknouszek CHOROBY GINEKOLOGICZNE: zimówka aksamitno-trzonowa, hubiak posp, trzęsak morszczynowaty CHOROBY PŁUC: purchawica olbrzymia, boczniak cytrynowy Związki czynne: polisacharydy, terpeny, sterole, specyficzne białka |
Menu
|