ustawa o samorządzie gminnym, Studia

©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz.U. z
2001 r. Nr 142, poz.
1591, z 2002 r. Nr 23,
poz. 220, Nr 62, poz.
558, Nr 113, poz. 984,
Nr 153, poz. 1271, Nr
214, poz. 1806, z 2003
r. Nr 80, poz. 717, Nr
162, poz. 1568, z 2004
r. Nr 102, poz. 1055,
Nr 116, poz. 1203, Nr
167, poz. 1759, z 2005
r. Nr 172, poz. 1441,
Nr 175, poz. 1457, z
2006 r. Nr 17, poz.
128, Nr 181, poz.
1337, z 2007 r. Nr 48,
poz. 327, Nr 138, poz.
974, Nr 173, poz.
1218, z 2008 r. Nr
180, poz. 1111, Nr
223, poz. 1458., z
2009 r. Nr 52, poz.
420, Nr 157, poz.
1241.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o gminie, należy przez to rozumieć wspólnotę sa-
morządową oraz odpowiednie terytorium.
Art. 2.
1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowie-
dzialność.
2. Gmina posiada osobowość prawną.
3. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.
Art. 3.
1. O ustroju gminy stanowi jej statut.
2. Projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z
Prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw admini-
stracji publicznej.
3. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
wykładnia TK:
dot. art. 16 (Dz. U. z
1994 r. Nr 39, poz. 149);
dot. art. 101 ust. 1 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 109, poz.
527);
dot. art. 85 i art. 87 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 113, poz.
550); dot. art. 77 ust. 1 i
3, art. 85 ust. 1, art. 86,
art. 90 ust. 1 i 2, art. 96
ust. 1 i 2, art. 97 ust. 1-3
i art. 98 ust. 2 i 3 (Dz.
U. z 1994 r. Nr 113, poz.
551);
dot. art. 28 ust. 3 i 5
(Dz.U. 1995 r. Nr 114,
poz. 556; z 2000 r. Nr
48, poz. 552, Nr 23, poz.
220;)
Art. 4.
1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia:
1) tworzy, łączy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice,
2) nadaje gminie lub miejscowości status miasta i ustala jego granice,
3) ustala i zmienia nazwy gmin oraz siedziby ich władz.
2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane także na wniosek
zainteresowanej rady gminy.
2009-10-05
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
3. Ustalenie i zmiana granic gmin dokonywane są w sposób zapewniający gminie
terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny,
uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający
zdolność wykonywania zadań publicznych.
4. Nadanie gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalenie jego granic i ich
zmiana dokonywane są w sposób uwzględniający infrastrukturę społeczną i
techniczną oraz układ urbanistyczny i charakter zabudowy.
5. Zmiany, o których mowa w ust. 1, następują z dniem 1 stycznia.
Art. 4a.
1. Wydanie rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, wymaga zasięgnięcia
przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zaintereso-
wanych rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z
mieszkańcami, a w przypadku zmian granic gmin naruszających granice powia-
tów lub województw - dodatkowo opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmi-
ków województw, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Konsultacje z mieszkańcami w sprawach zmiany granic gmin lub granic miasta
polegającej na wyłączeniu obszaru lub części obszaru jednostki pomocniczej
gminy i jego włączeniu do sąsiedniej jednostki pomocniczej tej gminy lub do są-
siedniej gminy mogą zostać ograniczone do:
1) mieszkańców jednostki pomocniczej gminy objętych zmianą - przez odpo-
wiednie rady gmin,
2) mieszkańców gmin objętych zmianą naruszającą granice powiatów lub wo-
jewództw - przez odpowiednie rady powiatów lub sejmiki województw.
3. W przypadku niewyrażenia opinii, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesię-
cy od dnia otrzymania wystąpienia o opinię, wymóg zasięgnięcia opinii uznaje
się za spełniony.
Art. 4b.
1. Wydanie rozporządzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, na wniosek rady gminy
wymaga:
1) wniosku rady gminy poprzedzonego przeprowadzeniem przez tę radę kon-
sultacji z mieszkańcami, wraz z uzasadnieniem oraz niezbędnymi dokumen-
tami, mapami i informacjami potwierdzającymi zasadność wniosku,
2) opinii rad gmin objętych wnioskiem, poprzedzonych przeprowadzeniem
przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmiany granic
gminy naruszającej granice powiatów lub województw - opinii odpowied-
nich rad powiatów lub sejmików województw,
3) opinii wojewody właściwego dla gminy lub gmin objętych wnioskiem.
2. Do wniosku i opinii, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 4a ust. 2 i 3 stosuje
się odpowiednio.
3. Rada gminy występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, do ministra wła-
ściwego do spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody, w ter-
minie do dnia 31 marca.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy skła-
daniu wniosków, o których mowa w ust. 1, oraz dokumenty, które należy dołą-
czyć do wniosku.
2009-10-05
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
Art. 5.
1. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i
inne. Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy mia-
sto.
2. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadze-
niu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.
3. Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej o-
kreśla statut gminy.
4. (skreślony).
Art. 5a.
1. W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla
gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami
gminy.
2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa
uchwała rady gminy.
Art. 5b.
1. Gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samo-
rządowej wśród mieszkańców gminy, w tym zwłaszcza wśród młodzieży.
2. Rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na
utworzenie młodzieżowej rady gminy mającej charakter konsultacyjny.
3. Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający
tryb wyboru jej członków i zasady działania.
Rozdział 2
Zakres działania i zadania gminy
Art. 6.
1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lo-
kalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w
ust. 1, należy do gminy.
Art. 7.
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i
przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sani-
2009-10-05
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
tarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia
w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń spor-
towych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpo-
żarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego
magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz o-
biektów administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjal-
nej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warun-
ków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania progra-
mów pobudzania aktywności obywatelskiej,
18) promocji gminy,
19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapew-
nienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększe-
nia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się
odpowiednio.
Art. 8.
1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z
zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i
przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
2. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na
podstawie porozumienia z organami tej administracji.
2a. Gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z
zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami
samorządu terytorialnego.
2b. Spory majątkowe wynikłe z porozumień, o których mowa w ust. 2 i 2a oraz w
art. 74, rozpatruje sąd powszechny.
2009-10-05
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
3. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania za-
dań, o których mowa w ust. 1, 2 i 2a.
4. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych, o których
mowa w ust. 3, określają ustawy nakładające na gminy obowiązek wykonywania
zadań zleconych lub zawarte porozumienia.
5. W przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w ust. 4, gminie przy-
sługują odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.
[Art. 8a.
Gmina ma obowiązek przejęcia przekazanych przez Wojskową Agencję Mieszkanio-
wą zbędnych tej Agencji nieruchomości gruntowych, budynków i lokali oraz urzą-
dzeń infrastruktury.]
Art. 8a niezgodny z Konstytucją - wyrok TK (Dz.U. z 2006 r. Nr 181, poz.
1337)
Art. 9.
1. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a
także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarzą-
dowymi.
2. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodar-
czą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie
w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
3. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę za-
dań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.
4. Zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne
gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane za-
spokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszech-
nie dostępnych.
Art. 10.
1. Wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziała-
nia między jednostkami samorządu terytorialnego.
2. Gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu teryto-
rialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorial-
nego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.
Rozdział 3
Władze gminy
Art. 11.
1. Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (po-
przez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy.
2. (skreślony).
2009-10-05

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

alter.htw.pl