usprawnianie, Pedagogika, Pedagogika specjalna

Pierwszym krokiem na drodze do efektywnego pielęgnowania i usprawniania dziecka jest poznanie jego zdolności i ograniczeń. Bardzo ważne jest  obserwowanie dziecka w warunkach domowych. Rodzice powinni prowadzić notatki, w których zaznaczać będą problemy, uwagi oraz osiągnięcia. Późniejsza analiza tych zapisków z terapeutą stanowić może istotną pomoc dla rodzica.

Dziecko z porażeniem mózgowym ograniczone jest w ruchach, które są stereotypowe, oraz w reakcjach na poruszanie, dlatego jest bezradne, gdy je pielęgnują rodzice. Ważne jest, aby aktywizować dziecko podczas wszystkich czynności. Dziecko nie powinno pozostawać bierne, trzeba pozwolić mu na zobaczenie tego, co się dzieje, co się robi dla niego. Wspomagając ruchy dziecka, musimy robić to powoli, by dać mu szansę własnej korekcji, podtrzymywać w razie konieczności oraz być cierpliwym i pozwolić na wykonanie tego, co może zrobić samo.

Podczas wykonywanych czynności nie powinno się zapominać, że należy mówić do dziecka: nazywać części jego ciała, opisywać ubrania, ich kolory. Poprzez takie zachowanie rodzica, dziecko nie tylko uczy się rozumieć mowę, ale również zaczyna uświadamiać sobie zależności jednej części swojego ciała od drugiej. W taki sposób przekazujemy dziecku doświadczenie i świadomość prawidłowego ruchu. Ruchy pełzania lub poruszania się dookoła siebie prowadzą do świadomości własnego ciała w przestrzeni - dziecko odkrywa, że ma dwie strony ciała, gdzie ma ręce, nogi, głowę, brzuch…

Świadome siebie dziecko odkrywa innych i uczy się świata, który je otacza. W czasie doświadczenia tego, co może lub czego nie może robić, dziecko uczy się potrząsać zabawki, stukać, rzucać, budować. W ten sposób poprzez zabawę rozwijania swoją zręczność. Z powodu trudności w porozumiewaniu się, utrzymywaniu równowagi, koordynacji oko-ręka, patrzeniu, dotykaniu, trzymaniu przedmiotów i manipulowaniu nimi postępy dziecka będą powolne, stąd tak potrzebne jest wsparcie rodziców - zrozumienie i rozważne kierowanie.    

Wskazówki dla rodziców:
1.  Znajdź z dzieckiem kontakt (wzrokowy, dotykowy, werbalny) – dziecko jest spokojne, szczęśliwe, zainteresowane.
2. Zaczynaj proces nauki w okresach, kiedy dziecko jest najsilniej zmotywowane; na przykład nauka samodzielnego jedzenia ma większe szanse powodzenia na początku karmienia, kiedy dziecko jest głodne, niż pod koniec, kiedy jest najedzone, zaspokojone i zazwyczaj śpiące.
3. Okres ćwiczeń powinien być krótki, gdyż dziecko szybko się męczy i dekoncentruje.  Po pierwszych sygnałach zniechęcenia lub zmęczenia dziecka proces nauki powinien być natychmiast przerwany.
4. Proces nauki powinien sprawiać radość zarówno dziecku, jak i rodzicowi, dlatego warto zadbać, by przebiegał w formie zabawy.
5.  Pamiętaj o cierpliwości i wytrwałości: zachęcaj dziecko – demonstruj – czekaj – ponownie zachęcaj – ponownie demonstruj – ponownie czekaj. Daj dziecku czas na reakcję, zachęcaj je uśmiechem i pochwałą. 
6.  Bądź konsekwentny, stale ponawiaj próby.
7.  Zaczynaj zadanie, a następnie daj dziecku możliwość samodzielnie je dokończyć.
8. Jeżeli napotkasz na opór, zignoruj  to i dokończ rozpoczętą sekwencję. 
9. Dziecko z porażeniem potrzebuje więcej czasu na reakcję.
10. Przygotuj się, że postęp może zachodzić bardzo powoli.
11. Dostrzegaj najmniejsze oznaki postępu.