|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM
CHARAKTERYSTYKA
Upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim (I.I. 52 – 67): - niedorozwojowi ulegają u nich przede wszystkim czynności poznawcze (spostrzeganie, uwaga, wyobraźnia, pamięć, myślenie i orientacja społeczna) - spostrzeganie - osoby te spostrzegają wolniej - spostrzeganie mniej dokładne i w węższym zakresie - spostrzeżenia są niesprecyzowane - pamięć - dobra pamięć mechaniczna (zdarzają się czasami przypadki wybitnej „pamięci fotograficznej”) - słaba pamięć logiczna i dowolna - uczy się bez zrozumienia - posiada wolne tempo uczenia się - zapamiętuje piosenki i wiersze - wyobrażenia są mniej dokładne - nie rozumieją wielu słów (zwłaszcza określających przedmioty) oraz bardzo złożonych i skomplikowanych zjawisk - mają trudności w wyrażaniu swoich myśli i rozumieniu wypowiedzi innych osób - często nie potrafią wykrywać istotnych różnic i podobieństw między przedmiotami - trudności w wydawaniu sądów i wyciąganiu wniosków - uwaga - uwaga dowolna jest dobrze skoncentrowana na materiale konkretnym - jednostka krótko i słabo koncentruje się na treściach abstrakcyjnych, trudnych do zrozumienia - ograniczony czas uwagi. - mowa rozwija się późno - występują częste wady wymowy - mały zasób słownictwa przyczynia się do trudności z wypowiadaniem myśli, formułowaniem wypowiedzi - pojedyncze wyrazy wypowiada do 3 roku życia, zdania między 5-6 rokiem życia - pojawiają się częste agramatyzmy - myślenie - jednostka ma małą samodzielność myślenia - dominuje myślenie konkretno-obrazowe nad pojęciowo-słownym - upośledzone jest abstrahowanie, uogólnianie, porównywanie oraz rozumienie przyczynowo-skutkowe, wnioskowanie i tworzenie pojęć - dominuje słaby krytycyzm, ograniczona zdolność do samokontroli - w wieku od 15 do 21 lat osiąga wiek inteligencji równy 8 do 12 lat - opóźniony rozwój ruchowy (motoryka) - siada pod koniec 1 roku życia - chodzi pod koniec 2 roku życia - wykazuje brak precyzji ruchów oraz ruchy mało skoordynowane - jest zdolny opanować w pełni czynności samoobsługowe oraz czynności zawodowe i dobrze je wykonywać - rozwój emocjonalno-społeczny - jednostka wykazuje osłabioną kontrolę emocji, popędów, dążeń - jest zdolna do okazywania uczyć wyższych - wykazuje utrudnione przystosowanie społeczne - dziecko z upośledzeniem w stopniu lekkim może uczęszczać do przedszkola masowego lub przedszkola z oddziałami integracyjnymi - najkorzystniejszą formą nauczania jest szkoła podstawowa specjalna lub szkoła podstawowa z oddziałami integracyjnymi oraz szkoła zawodowa specjalna - dorosły może pracować w wyuczonym zawodzie w zwykłych zakładach lub zakładach pracy chronionej - według J. Sowy osoby upośledzone w stopniu lekkim: - nie rozumieją bardziej skomplikowanych zjawisk i sytuacji trudnych, których nie potrafią rozwiązać - z reguły nie podejmują działań z własnej inicjatywy, lecz starają się naśladować innych - w rozwiązywaniu swoich problemów nie potrafią wykorzystać własnego doświadczenia, lecz stosują metodę prób i błędów - w ich działaniu brak jest planowości, inwencji i samodzielności - często podejmują działania pod wpływem aktualnego nastroju, emocji, nie przewidując dokładnie skutków swoich decyzji - charakteryzują się niezrównoważeniem emocjonalnym.
Obniżenie poziomu rozwoju intelektualnego w DSM IV: - 69-55 IQ Wechslera - poziom intelektualny charakterystyczny dla 12 roku życia - osoby takie są samodzielne i zaradne społecznie, nie powinny jednak wykonywać zawodów wymagających podejmowania decyzji, ponieważ nie osiągnęły etapu myślenia abstrakcyjnego w rozwoju poznawczym - życie rodzinne przebiega bez trudności - w socjalizacji mogą nabywać zaburzeń osobowościowych, ze względu na atmosferę otoczenia i stosunek innych - przy intensywniejszym treningu poznawczym w dłuższym czasie osoby z upośledzeniem w stopniu lekkim osiągają podobne wyniki co osoby z przeciętnym IQ - do 12 r. ż. brak różnic rozwojowych.
Niepełnosprawność intelektualna w ICD-10 1. istotnie niższe od przeciętnego funkcjonowanie intelektualne - iloraz inteligencji zbliżony do 70 lub mniej, określany za pomocą indywidualnie dobranych testów inteligencji 2. współwystępujące deficyty lub upośledzenie zdolności przystosowania przynajmniej w dwóch spośród wymienionych dziedzin: - porozumiewania się - zaradności osobistej - prowadzenia domu - stanowienia o sobie - umiejętności interpersonalnych - korzystania ze źródeł wsparcia społecznego - możliwości uczenia się, pracy, wypoczynku, dbania o zdrowie i bezpieczeństwo 3. Początek przed 18 rokiem życia.
Osoby upośledzone w stopniu lekkim: - I.I. 55-69 (skala Wechslera) - jako jednostki dorosłe nie przekraczają poziomu rozwoju 12-letniego dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym- - ich dojrzałość społeczna nie przekracza poziomu 17-letniej młodzieży normalnej - niedorozwojowi ulegają przede wszystkim czynności poznawcze (spostrzeganie, wyobraźnia, pamięć, uwaga, myślenie i orientacja społeczna) - spostrzegają wolniej, mniej dokładnie i w węższym zakresie - występuje u nich upośledzenie: - percepcji kształtów geometrycznych - zdolności do analizy i syntezy wzrokowej elementów tworzących figury geometryczne - percepcji wzrokowej stosunków przestrzennych - wyobrażenia jednostek upośledzonych umysłowo są mniej dokładne - posiadają one także słabszą pamięć logiczną, zarówno świeżą jak i trwałą – stąd trudności tych dzieci w trwałym zapamiętaniu treści powiązanych logicznie - pojawiają się zmyślenia i konfabulacyjne uzupełnienia luk pamięciowych - uboższy zasób słów, przy czym słownictwo bierne bogatsze jest od czynnego - u dzieci w młodszym wieku szkolnym występują wady wymowy (dyslalie), które często wpływają na powstanie napięć emocjonalnych a te z kolei mogą pogłębiać trudności w porozumiewaniu się z otoczeniem - u osób lekko upośledzonych umysłowo występuje uwaga dowolna - powoli w wyniku postępującego wieku życia oraz nauczania, wzrasta trwałość tej uwagi a także jej podzielność - jest upośledzone przede wszystkim myślenie abstrakcyjne – ma charakter myślenia konkretno-obrazowego - nie rozumieją oni wielu słów, zwłaszcza symbolizujących przedmioty oraz bardzo złożone i skomplikowane zjawiska - mają często trudności w wyrażaniu swoich myśli i rozumieniu wypowiedzi innych osób - potrafią wnioskować tylko z prostych stanów rzeczy - słabo uświadamiają sobie podczas wnioskowania związek, jaki zachodzi między wnioskiem a przesłankami - zasadniczą cechą ich wnioskowania jest mniejszy krytycyzm - istotne obniżenie ogólnego poziomu rozwoju motoryki i nierównomierne upośledzenie poszczególnych cech motoryki – najbardziej upośledzone są: precyzja, szybkość ruchów i umiejętność wykonywania ruchów równoczesnych, mniej koordynacja statyczna - jednostki z reguły nie podejmują działań z własnej inicjatywy, lecz starają się naśladować innych - w rozwiązywaniu swoich problemów nie potrafią wykorzystać własnego doświadczenia, lecz stosują metodę prób i błędów - w ich działaniu brak jest planowości, inwencji i samodzielności - często podejmują działania pod wpływem aktualnego nastroju, emocji, nie przewidując dokładnie skutków swoich decyzji - w porównaniu z osobami normalnymi częściej występuje niestałość emocjonalna, impulsywność, agresywność - jednostka niedomaga w zakresie mechanizmów kontroli - samoocena niestabilna i nieadekwatna - mają gorszą samokontrolę - jednostki te potrafią troszczyć się o siebie i innych - same dbają o swój ubiór i wygląd - opanowują umiejętność czytania, pisania, operowania pieniędzmi - kończą szkołę specjalną, zdobywają zawód, który wykonują
Obraz dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim: - myślenie - pozostaje w fazie myślenia konkretno-wyobrażeniowego - odpowiada cechom myślenia i rozumowania przedoperacyjnego - dzieci upośledzone w stopniu lekkim potrafią dokonywać pewnych operacji logicznych, takich jak: klasyfikacja, szeregowanie, dodawanie, mnożenie, przyporządkowanie – pod warunkiem odwołania się do konkretu - najbardziej upośledzony jest rozwój myślenia abstrakcyjnego - brak jest wyższych form myślenia - charakterystyczna jest nieudolność syntetycznego ujmowania zdobytych wiadomości i wiązania ich w logiczną całość, a stąd wypływa ubóstwo wnioskowania i sądów - spostrzeganie - cechuje je synkretyzm, globalne ujmowanie faktów, zjawisk, obserwowanych obiektów poznania - zakres spostrzegania jest wąski, tj. w tym samym czasie dziecko lekko upośledzone umysłowo spostrzega mniej przedmiotów, niż dziecko z rozwojem prawidłowym - zaburzenia wiążą się z niedojrzałością percepcyjną, ze słabo rozwiniętą funkcją analizy i syntezy - uwaga - jest głównie mimowolna - wraz z wiekiem i nauczaniem wzrasta trwałość uwagi dowolnej - często bywa rozproszona i przyciągana przez bodziec intensywniejszy lub niezwykły - trudności w dłuższym koncentrowaniu się na określonym przedmiocie lub czynności - mała podzielność uwagi - wzmożone występowanie odruchu orientacyjnego - wyobrażenia - powstają poprzez wznawianie w korze mózgowej śladów powstałych po działaniu poprzednich bodźców - są bardzo powierzchowne - pamięć - jest słabo rozwinięta - trudności z zapamiętywaniem i odtwarzaniem - nowy materiał przyswajany jest bardzo wolno i wymaga wielokrotnych powtórzeń - zaburzona jest głównie pamięć logiczna, mniej zaś mechaniczna - mowa - często pod względem formy i składni nie różni się od mowy dzieci w normie intelektualnej - jest uboga w pojęcia abstrakcyjne, ze względu na trudności w przyswajaniu i rozumieniu ich sensu - uboższy zasób słów przy przewadze słownictwa biernego nad czynnym - emocje - sztywność oraz małe zróżnicowanie - słabo rozwinięta zdolność opanowywania popędów - występuje niedorozwój uczuć wyższych, związany z brakiem zdolności do rozumienia pojęć abstrakcyjnych - brak przeżyć emocjonalnych, wiążących się z zainteresowaniami i działalnością poznawczą - nieadekwatność emocji, związana z brakiem możliwości odróżniania spraw istotnych od błahych - zachowanie - charakteryzuje się impulsywnością, brakiem przemyślenia, konsekwencji i przewidywania - sposób działania i reagowania zależy przede wszystkim od temperamentu - brak inicjatywy i samodzielności, łatwe uleganie sugestii - bierność, słaba ruchliwość psychiki i słaby krytycyzm - charakterystyczne cechy sfery emocjonalno-motywacyjnej - oczekiwanie niepowodzenia - uzależnienie się od otoczenia zewnętrznego, wyuczona bezradność - wysoki i bardzo wysoki poziom lęku - zaburzenia typu zahamowania lub nadpobudliwość ... |
Menu
|