warzywa koło 3, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 5, warzywnictwo

Szklarni i tunele foliowe:

Przyrodnicze aspekty rejonizacji szklarni:

•warunki termiczne (koszty ogrzewania), •warunki świetlne (koszty doświetlania, energii elektrycznej), •wiatr (straty ciepła), •opady śniegu i gradu (gorsze warunki świetlne, możliwość zniszczenia obiektu), Aspekty ekonomiczne: •odległość od rynku zbytu, •możliwości transportu, •możliwość zaopatrzenia w środki do produkcji .

Miejsce pod budowę obiektu szklarniowego:

•ukształtowanie terenu (najlepsze płaskie)

•gleba i podglebie (przepuszczalne, średnio zwięzłe, poziom wody gruntowej poniżej 1 m), •dostęp do źródła wody (podlewanie średnio 12 l/m2, 4-5 godz. w ciągu dnia)

•jakość wody dla roślin (poniżej 500 mg/l części stałych) •naturalne lub sztuczne osłony przed wiatrami (ale nie powinny zacieniać obiektu), •kierunek ustawienia dłuższej osi szklarni (N-S, W-E).

Szklarni pojedyncze:

*różnicowanie warunkó świetlnych i wilgotnościowych, lepsze warunki świetlne, mniejsze rozprzestrzenianie się chorób i szkodników, lepsze wietrzenie, łatwiejsze usuwanie śniegu.

Szklarnie blokowe:

Tańsze w budowie i eksploatacji, możliwość mechanizacji upraw.

Sposób użytkowania szklarni:

•produkcyjne •mnożarki (przeznaczone do prod rozsady)

Sposób zagospodarowania szklarni:

•gruntowe ,•zagonowe (zagony wypełnione podłożem, stelaż zagonów betonowy)

•ze stołami uprawowymi (uprawa prowadzona na stołach)

Konstrukcja szklarni:

•fundamenty i cokół

•ramownice – elementy nośne

•płatwie okapowe i kalenice – wzdłuż szklarni

•szczebliny na dachu i ścianach – oparcie dla tafli szklanych

•materiały do budowy – stal profilowana, obecnie aluminium, rzadko drewno

•wietrzniki wentylacyjne w połaciach dachu i ścian

Ogrzewanie szklarni:

•grawitacyjne – samoczynne krążenie wody ciepłej i zimnej (kotłownia zagłębiona) wykorzystanie różnicy w ciężarze właściwym wody ogrzewanej i schłodzonej - kocioł+ rury grzewcze

- wada: kotłownia zagłębiona,

*wymuszony obieg wody (kocioł, pompy, silniki elektryczne) -pozwala ogrzać szklarnie o większej powierzchni

- rury o mniejszej średnicy

•Nagrzewnice powietrza zasilane gorącą parą wodną z wentylatorami + mobilność, brak rur; - duże wahania prędkości powietrza, nierównomierne ogrzewanie, wysokie koszty eksploatacyjne.

Ogrzewanie szklarni grubą folią ,,pęcherzykową” ogranicza straty ciepła do 30%.

Systemy ogrzewania podłoża Siatkowe – siatki grzewcze umieszczane są pod podłożem, dobrze zabezpieczone przed kontaktem z systemem korzeniowym uprawianych roślin

Rurowe – rury z tworzyw sztucznych umieszczane na głębokości ok. 25 cm w podłożu, stanowiące odrębny układ grzewczy zasilany gorącą wodą o T= 70°C.

Cieniowanie szklarni:

•obniża temperaturę powietrza •ogranicza nasłonecznienie wewnątrz szklarni Nawadnianie roślin:

•konewki, gumowe węże – na małej powierzchni

•deszczownie z dyszami rozpylającymi – zwilżają nadziemną część roślin, powodują wzrost wilgotności powietrza

•stoły zalewowe – nawadnianie roślin w pojemnikach

•kroplowe

Odprowadzanie zużytej wody z uprawy (wód drenarskich):

•wprost do środowiska (do gleby),

•do studzienki kanalizacyjnej,

•do zbiorników (wykorzystanie zużytej wody do podlewania roślin wokół szklarni),

•obieg zamknięty, ponowne wykorzystanie wody do upraw szklarniowych (konieczna dezynfekcja, filtry).

Odkażanie gleby i podłoża:

•termiczne – para wodna 140-220ºC, 15-20 min. (potrzebna wytwornica pary, grzebień lub brona parowa)

parowanie powierzchniowe

parowanie wgłębne

•chemiczne – Basamid, Nemasol.

*maty nasączone środkiem dezynfekującym chroni przed przenoszeniem patogenów na butach.

Inne elementy wyposażenia szklarni:

•termometry, higrometry, •ule z trzmielami do zapylania roślin *Inspekty:(Powierzchniowe,Głębinowe,Zimne ,Ciepłe)

Hydroponika – uprawa, w której system korzeniowy jest zanurzony i rozwija się w środowisku wodnym (pożywce), z którego pobiera składniki pokarmowe.

Aeroponika – „pożywką” jest powietrze. System korzeniowy rozwija się w wilgotnym środowisku pary nasyconej,

jest co kilka minut zraszany roztworem pożywki.

Pędzenie roślin:

Jest to jedna z form przyspieszone prod warzyw. W ten sposób produkcji polega na przerwaniu spoczynku bezwzględnego organów przetrwalnikowych roślin dwuletnich i wieloletnich(kłaczy, cebul, korzeni).

Pędzone rośliny: cebula zwyczajna(org spichrzowy:cebula, uzyskana częśc jadalna:liście), szczypiorek(kłącze, liście), pietruszka(, korzeń, liście), seler(korzeń liście), cykoria sałatowa(korzeń, liście-główki), rabarbar(karpa, ogonki liściowe), szparag(karpa, wypustki).

*Szczypiorek

Do pędzenia wykorzystuje się:

- dwuletnie kępki, z których nie ścinano szczypioru

-jednoroczne kępki bardzo dobrze wyrośnięte Kępy przeznaczone do pędzenia wykopuje się późną jesienią, a następnie przeprowadza się:

• obcięcie liści • przesuszenie

• umieszczenie kęp w pomieszczeniach chroniących przed przemarznięciem

• przerwanie spoczynku (kąpiel wodna, 10-12 h, temp. 35-40°C) .

- Niewielkie wymagania świetlne (zacienienie, pełne nasłonecznienie)

- miejsce uprawy: grunt szklarni, ogrzewany inspekt, tunel foliowy

- pojemniki: bezpośrednio w gruncie, skrzynki, doniczki

- podłoże: dobre właściwości fizyczne (podłoże przewiewne, przepuszczalne, zasobne w składniki pokarmowe)

-Temperatura >15 °C

- wilgotność podłoża i powietrza 70 – 75%

- dokarmianie 0,3 – 0,5% roztworem N-K (N: K2O – 2:1)

Zbioru dokonuje się po 3 – 4 tygodniach, gdy rośliny mają ok. 15 cm wysokości Liście wiąże się w pęczki o masie > 20g Można wykonać 2 – 3 zbiory, plon 1 – 2 kg szczypiorku z 1 m2.

*Cebula zwyczajna:

Do pędzenia przeznacza się:

- drobne cebule o średnicy 2,5 – 3,5 cm

- cebule duże, nie nadające się do dłuższego przechowywania, zdrowe (np. bączaste)

- przerwanie spoczynku cebul (ciepła kąpiel wodna, 24 h)

- pomieszczenia widne, ogrzewane

- podłoże przewiewne, przepuszczalne

- sadzenie do 3/4 lub 1/3 wysokości cebuli (8-12 kg cebul na 1 m2)

- wilgotność podłoża i powietrza 65-75%

- temperatura 8-12 °C => 20-25 °C

- dokarmianie 0,5% r-r nawozów azotowych

Zbiór jednorazowy po 3 tygodniach, gdy szczypior osiągnie wysokość 20 – 30 cm - cebule czyści się z suchych łusek - obcina się korzenie

-wiąże w pęczki Plon 10 – 12 kg z 1 m2.

*Pietruszka korzeniowa:

Do pędzenia przeznacza się:

-niehandlowe korzenie(zniekształcone lub rozwidlone, o śr >2cm, zdrowe z nieuszkodzoną główką(korzeniową),

-korzenie z dużą bryłą ziemi,

Przygotowanie do pędzenia:

-ścięcie naci Ix-X

-wykopanie korzeni z dużą bryłą podłoża

Sadzenie w pomieszczeniach:

XI-XII w gruncie w szklarnii(pod osłonami), tunel foliowy, inspekt, rzędowo co 10-15 cm(10-12kg korzeni/m2).

Wymagania świetlne:niewielkie u pietruszki korzeniowej, wieksze u naciowej, temp:10-15*C.

Zbiór po 4-5 tyg, gdy nać osiągnie wys 10-15 cm; 4-5 razy, pęczki o masie >20g.

Plon: 2-3kg/m2 korzeni, 2-2,5 kg/m2 naci.

*Seler korzeniowy, naciowy i listkowy:

Do pędzenia przeznacza się:

-korzenie źle wykształcone,niehandlowe, zdrowe,korzenie z bryłą ziemi,

-niewielkie wymagania cieplne, temp 15*C, wilgotność pow 70-75%, umiarkowana wilgotność podłoża(przy nadmiernym podlemaniu możliwość wys chorob grzybowych), nie wymaga nawożenia, 10-14kg korzeni/m2. Zbiór jednorazowy plon 2-4kg/m2.

*Rabarbar:

Do pędzenia: karpy 2-3 letnie, specjalnie produkowane do pędzenia z których nei zebrano ogonków. Karpy z plantacji przeznaczonej do likwidacji, zdrowe(ale niższe plony), po okresie spoczynku tj. 3-4tyg.

Pędzenie trwa od końca X do II. Pomieszczenie: szklarnie, inspekty w gruncie pod osłonami, piwnice. Na 1m2 przypada 8-10 karp(ułożone obok siebie, przykryte 5-8 cm podłożem), wskazany dodatek torfu w celu zw poj wodnej.

Temp. 12-15*C (początkowo 20, później niższa), nawożenie 5 lub 10g N/m2 przed rozpoczęciem pędzenia. Karpy wiosną ponownie sadzi się na polu.

*Cykoria sałatowa:

Do pędzenia nadają się korzenie dojrzałe, bezpośrednio po zbiorze lub po ok. spoczynku, proste, o śr 3-6cm (poniżej 3cm –małe korzenie, długość 18-20 cm, masa 150-350g (wyższa masa-większa główki) z dobrze zaznaczoną szyjką korzeniową.

Korzenie cykorii zbiera się po 5-6 m-cach od siewu (X-XI), ścięcie liści na wys 3-5 cm(niżej ryzyko uszkodzenia główki korzeni). Plon korzeni 20-30 t/ha =obsadzone 300m2. Korzenie są przechowywane sa w temp 1*C.

Metody pędzenia: na zagonach, w skrzynkach, na stołach, na półkach, hydroponicznie. Korzenie umieszcza się ukośnie lub pionowo, po uprzednim skróceniu. Warunki pędzenia: najistotniejsza temp podłoża: po posadzeniu 8-12 *C, później, XI-XII 22-25*C (odm. wczesne), I-III 16-18*C(odm późne). Temp powietrza niższa o 5-6*C, wilgotność pow 85-95%.Podlewanie:podsiąk, zbiór po 25-30 dni gdy głowki mają wys 15-18cm.

Plon 50-60 kg główek/m2.