|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
14.03.2005 Okulistyka [W2]
Fizjologia wzroku
Zmysł wzroku u ludzi jest zmysłem dominującym, dostarcza najwięcej informacji o otaczającym świecie. Proces powstawania uświadomionego wrażenia wzrokowego odbywa się w 4 etapach 1) przechodzenie i załamywanie się fali świetlnej przez ukłąd optyczny oka, co prowadzo do wytworzenia obrazu na siatkówce; jest to obraz odwrócony i pomniejszony 2) przemiana bodźca świetlnego na impuls elektryczny w zakońćzeniach synaptycznych fotoreceptorów 3) przenoszenie wstępnego pobudzenia nerwowego z fotoreceptorów do kory mózgowej i jego modulacja, połączenie bodźców z obu gałek 4) interpretacja obrazu w OUN: korze wzrokowej asocjacyjnej, ośrodkach czuciowych i ruchowych
Procesy te prowadzą do powstania i uświadomienia ostatecznego wrażenia wzrokowego przy udziale psychiki.
Zakres widma widzialnego (zakres energii która jest zdolna do pobudzenia fotoreceptora) 380 nm (ultrafiolet) – 780 nm (podczerwień)
Światło – promienie elektromagnetyczne w zakresie 380 – 780 nm [1nm = 9 –9 mm (1/mld)] Fale o tej długości mają energię zdolną do pobudzenia fotoreceptorów: czopków i pręcików w siatkówce. Promień świetlny pokonując ośrodki optyczne oka (film łzowy, rogówka, komora przednia, soczewka, ciało szkliste) ulega odbiciu, rozproszeniu, załamaniu a absorbcji.
Błonę komórkową fotoreceptorów tworzą dyski zawierające barwnik światłoczuły. Wyodrębniono 4 rodzaje barwnika – jeden zawarty w pręcikach, trzy pozostałe w czopkach.
RODOPSYNA = Retinal (pochodna vit A) + opsyna (białko) Rodopsyna – procesy rozpadu dają dużo tlenu a więc są bardzo energochłonne
Ciemność – w czasie jej trwania zakońćzenia synaptyczne fotoreceptorów wysyłają do komórek dwubiegunowych siatkówki neurotransmitery informujące o braku pobudzenia
Światło – absorbcja porcji energii, blokada sekrecji neurotransmitera
W ciemności potencjał elektryczny na zakończeniach synaptycznych wynosi 40 mV Absorbja światła prowadzi do zamknięcia części kanałów jonowych dla sodu i wapnia co powoduje wzrost ujemnego ładunku wewnątrz komórki do –70 mV jest to stan ..... i potencjał czynnościowy fotoreceptora powstaje dzięki ...
Czopki – zajmują centralną część siatkówki – 266 minkometrów występuje w ilości 150 tyś/mm2, poza plamką 4 tyś/mm2
Gęstość czopków w dołeczku i ich połączenia z komórką dwubiegunową i zwojową w stosunku 1:1:1 warunkuje zdolność rozdzielczą oka (ostrość wzroku)
2 punkty świetlne będą rozróżniane jako odrębne, jeśli pobudzą na siatkówce 2 czopki podzielone jednym niepodzielonym. Zdolność rozdzielcza oka gwałtownie maleje poza dołkiem. Im cieńszy fotoreceptor tym lepsza ostrość wzroku.
Czynniki warunkujące zdolnoiść ostrego widzenia: · optyczne – odpowiedzialne za tworzenie obrazu na siatkówce: - przezierność ośrodków optycznych - gęstość ośrodków optycznych - wady refrakcji - szerokość źrenicy - napięcie akomodacji - jakość filmu łzowego - deformacje gałki (np. ucik powiek) · stan funkcjonalny czopków – schorzenia siatkówki centralnej · zewnętrzne - oświetlenie - jakość bodźca - kontrast między bodźcem a tlem - czas obserwaji bodźca · plamkowa fiksacja – najważniejszy warunek ostrego widzenia
plama ślepa – tarcza nerwu wzrokowego plamka żółta – idealnie w centrum musi trafić światło aby była dobra ostrość wzroku akomodacja – zdolność umożliwiająca ostre widzenie z różńej odległości; dzięki soczewce i jej więzadełkom widzimy dobrze z każdej odległości; mięsień rzęskowy gdy się kurczy więzadełka są luźne i soczewka się pogrubia w projekcji A – P i widzimy dobrze z bliska a gdy mięsień rzęskowy się rozkurcza soczewka się rozciąga i widzimy dobrze z daleka
Widzenie w zmiennych warunkach oświetlenia odbywa się dzięki 2 rodzajom fotorec i zmiennej szerokości źrenicy Fotopowe – widzenie w dobrym oświetleniu (pracują czopki) Skotopowe – widzenie w ciemności (pracują pręciki 40 tyś/mm2 na obwodzie) Mezotopowe – widzenie w słabym oświetleniu (pracują pręciki) Adaptacja do ciemności – wymaga znacznego (100 tyś x) wzrostu czułości pręcików na słabe światło i trwa ok. 40 min. W tym czasie następuje resynteza rodopsyny. Widzenie barwne Barwa – nie jest rzeczywistością samą w sobie, ale jest wrażeniem zmysłowym powstającym w naszym systemie nerwowym Widzenie barwne – funkcjonuje dzięki 3 typom czopków, barwniki w nich zawarte mają różne krzywe absorbcji fali świetlnej
Każdy czopek jest pobudzany przez wszystkie fale świetlne ale największą wrażliwość wykazuje na określoną dla siebie długości fali.
System modulacji i hamowania bocznego pozwala uzyskać olbrzymią gamę odcieni (wysycenia) danej barwy. Widzenie barw w różnych warunkach oświetlenia · najsłabsze oświetlenie – rozróżniamy 3 tony: niebiesko – fioletowy, zielony, czerwony · dobre oświetlenie 160 – 180 tonów barw · wysokie natężenie światła: liczba tonów maleje · olśnienie: rozróżniamy tylko 2 rozdzielone barwy: niebiesko – fioletowa, żółta 3 ... |
Menu
|