|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
FIZYKA I ASTRONOMIA
RUCH JEDNOSTAJNIE PROSTOLINIOWY Każdy ruch jest zmienną położenia w czasie danego ciała lub układu ciał względem pewnego wybranego układu odnie- sienia. v= s/t <[a] = m/s, km/h> RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONY v= at <[a = m/s2> Dla ciała spadającego swobodnie: v = gt Prędkość średnia: v śr = v 0 + v k /2 Droga (gdy v0 = 0): s = at 2 /2 Droga przebyta w czasie t: s = v śr· · t, s = v o · t + at 2 /2 Droga dla ciała spadającego swobodnie: s = gt 2 /2 RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE OPÓŹNIONY Wartość przyspieszenia (a) ze znakiem minus s= v 0 · t/2 RUCH JEDNOSTAJNY PO OKRĘGU v = const, wektor v zmienia swój kierunek Okres: T = 1/f, T = -2 π r/v Przyspieszenie dośrodkowe: ad = v 2 /r Siła do- i odśrodkowa: F od,do = mv 2 /r PĘD CIAŁA p → = mv → Zasada zachowania pędu dla dwóch ciał początkowo spoczywających: m 1 v 1 = m 2 v 2 VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA strona z 5 I ZASADA DYNAMIKI NEWTONA Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające równoważą się, to ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. II ZASADA DYNAMIKI NEWTONA Jeżeli na ciało działają siły, to porusza się ono ruchem jednostajnie przyspieszonym, pod warunkiem że ich wypadkowa jest stała i nie jest równa zeru. Przyspieszenie ciała jest wprost proporcjonalne do siły wypadkowej i odwrotnie propor- cjonalne do masy ciała. a → = F → /m III ZASADA DYNAMIKI NEWTONA Jeżeli ciało A działa na ciało b pewną siłą F, to ciało B działa na ciało A siłą F o tej samej wartości i kierunku, ale o przeciw- nym zwrocie F → AB = -F → BA PRAWO POWSZECHNEGO CIĄŻENIA (powszechnej grawitacji) Wartość, z jaką oddziałują na siebie dwa ciała punktowe, jest wprost proporcjonalna do iloczynu stałej grawitacji oraz mas tych ciał i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi. F = G Mm/r 2 G (stała grawitacji) = 6,67·10 -11 Nm 2 /kg 2 SIŁA CIĘŻKOŚCI F → c= mg → PRACA W= Fs <[W] = 1J = N · m = kg · m 2 /s 2 > MOC P= W/t <[P] = 1W = J/s> Dla ciał poruszających się ruchem jednostajnym: P = Fv ENERGIA POTENCJALNA E p = mgh ENERGIA KINETYCZNA E k = mv 2 /2 TEMPERATURA Kelvin: T = t + 273 o Celcjusz: t = T – 273 o VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA strona z 5 GĘSTOŚĆ SUBSTANCJI ρ = m/v <[ ρ ] = kg/m 3 > I ZASADA TERMODYNAMIKI Całkowita zmiana energii wewnętrznej układu Δ U jest równa sumie ciepła Q dostarczonej do układu i pracy W wykona- nej nad układem przez siły wewnętrzne. Δ U = Q + W <[Q] = J = Nm> ciepło właściwe: c = Q/m Δ T <[c] = J/ kg · K> ciepło topnienia = krzepnięcia = parowania = skraplania: c = Q/m RUCH DRGAJĄCY Amplituda (A) – to największe wychylenie ciała z położenia równowagi. Okres drgań (T) – to czas, w którym ciało wykonuje pełne drganie, tzn. przebywa drogę od jednego skrajnego położenia do drugiego i z powrotem. T = 2 π λ /g Częstotliwość (f ) – odwrotność okresu. Częstotliwość informuje nas, jaka jest liczba drgań w czasie 1 s. Np. jeśli okres T = 1/2 s, to w czasie 1 sekundy nastąpią dwa drgania, jeśli T = 3 s, to w czasie 1 s nastąpi 1/3 drgania itd. f = 1/T <[ f ] = 1/s = 1 herc (Hz)> DŁUGOŚĆ FALI Długość fali to droga, jaką przebywa fala w czasie jednego okresu drgań cząsteczek. λ = vT, λ = v/f <[ λ ]= 1m> CIŚNIENIE p = F/s <[p] = 1P = N/m 2 > ciśnienie hydrostatyczne: p = ρ gh PRAWO COULOMBA F= kq 1 q 2 /r 2 k = 9·109 Nm2/r2 NAPIĘCIE ELEKTRYCZNE U = W A → B /q NATĘŻENIE PRĄDU I = Q/t <[I] = 1A = c/s> VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA strona z 5 PRAWO OHMA Natężenie prądu płynącego przez przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do końców prze- wodnika i odwrotnie proporcjonalne do jego oporu. I = U/R <[R] = 1 Ω = V/A> R = ρ l/s I PRAWO KIRCHOFFA Suma prądów wpływających jest równa sumie prądów wypływających z węzła. I 1 + I 2 = I 3 + I 4 + I 5 ŁĄCZENIE SZEREGOWE ODBIORNIKÓW R z = R 1 + R 2 + R 3 + … +R n U = U 1 + U 2 + U 3 + … +U n I = const ŁĄCZENIE RÓWNOLEGŁE ODBIORNIKÓW 1/R z = 1/R 1 + 1/R 2 = 1/R 3 +…+R n U = const I = I 1 + I 2 + I 3 +… +I n PRACA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO W = UIt, W = U 2 /Rt, W = I 2 R MOC PRĄDU ELEKTRYCZNEGO P =IU, P =W/t PRĄD PRZEMIENNY W UZWOJENIACH TRANSFORMATORA U 2 /U 1 = z 2 /z 1 SIŁA ELEKTRODYNAMICZNA Jest to oddziaływanie pola elektromagnetycznego na przewodnik, w którym płynie prąd elektryczny. F = B · I · l ( l - długość przewodnika) <[B] = 1T (tesla) = kg/A·s 2 > SIŁA LORENTZA Jest to siła, którą pole magnetyczne oddziałuje na cząstkę, która znalazła się w tym polu. F L = B · v · q STRUMIEŃ MAGNETYCZNY Wartość strumienia magnetycznego określa jak dużo linii pola przenika przez daną powierzchnię S. φ = BS VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA strona z 5 ZDOLNOŚĆ SKUPIAJĄCA SOCZEWKI Z = 1/f ENERGIA FOTONU E = hf Stała Plancka: h= 6,62 · 10 -34 J/s ZASADA ZACHOWANIA ENERGII W ZJAWISKU FOTOELEKTRYCZNYM hf = W + mv 2 /2 ENERGIA SPOCZYNKOWA CZĄSTKI E = mc 2 VADEMECUM GIMNAZJALISTY | FIZYKA I ASTRONOMIA strona 5 z 5 |
Menu
|