|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Urazy i obrażenia sportowe układu mięśniowo- szkieletowego. Postępowanie lecznicze
Stłuczenie- contusio Następstwo tępego urazu Cechy: - ciągłość skóry zachowana - podbiegnięcia krwawe, wyle krwi (krwiak) - obrzęk okolicznych tkanek - ból i ograniczenie ruchomości (gdy dotyczy kończyny)
Postępowanie lecznicze W rozpoznaniu należy wykluczyć uszkodzenie tkanek głębiej leżących. Leczenie zależy od rozległości stłuczenia: - zimny okład, altacet (3 doby) - lekki opatrunek uciskowy - ew. unieruchomienie - miejscowe środki zawierające heparynę (aescin, reparil itp.) - ew. środki przeciwbólowe lub przeciwzapalne - ew. zabiegi fizykoterapii poprawiające wchłanianie się krwiaka - punkcja lub nacięcie skóry (ewakuacja krwiaka)
Rana- przecięcie ciągłości skóry Cechy: krwawienie, ból Rodzaje ran: - głębokie otwarcie - cięta - miażdżona - szarpana - kłuta, penetrująca - świeża, zestarzała - powikłana, pierwotnie zainfekowana Ważne – rozległość, głębokość, lokalizacja
Gojenie się rany (proces biologiczny) Gojenie się przez: rychłozrost lub ziarninowanie Fazy gojenia: - zahamowanie krwawienia - zapalenie do 3 dni - migracja komórkowa - tworzenie się blizny 7- 14 dni - końcowy :remodeling”
Postępowanie lecznicze Leczenie: - opatrunek uciskowy (opanowanie krwawienia) - dezynfekcja rany - zaopatrzenie chirurgiczne (szycie, klamry metalowe) - unieruchomienie - ew. osłona antybiotykowa - ew. środki przeciwbólowe - dodatkowe zabezpieczenia (sportowcy) Powikłania: - zakażenie rany - blizna tzw „szpetna”, bliznowiec
Uszkodzenia jednostki ścięgnisto- mięśniowej § Zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich § Brzusiec mięśniowy – ścięgno mięśnia § Ostre- przewlekłe (powtarzające się mikrourazy)
Miejsca uszkodzenia § Początek mięśnia § Brzusiec mięśniowy § Połączenie brzusiec- ścięgno § Ścięgno mięśnia § Przyczep ścięgna
Najczęstsza lokalizacja § Czworogłowy § Przywodziciele uda § Dwugłowy uda, półścięgnisty § Mięsień i ścięgno- trójgłowy łydki § Dwugłowy ramienia § Prosty brzucha
Ostre obrażenia (stopnie I-III) § Naciągnięcie (laesio) § Naderwanie, częściowe przerwanie (ruptura incompleta) § Całkowite przerwanie (reptura completa)
- naciągnięcie (naderwanie) lub ekscentryczne przeciążenie, najczęściej połączenia brzuśca ze ścięgnem (strain). Powodowane przez wewnętrzne siły powstające w mięśniu często przy zmianie ekscentrycznego i koncentrycznego jego napięcia - stłuczenie- następstwo bezpośredniego urazu z zewnątrz, mięsień jest dociskany z dużą siłą do głębiej leżącego kośćca- uszkodzenie mięśnia oraz krwawienie wewnątrzmięśniowe
§ Nagły ostry ból w momencie urazu § Widoczne podbiegnięcia krwawe lub zniekształcenie obrysów § Przy całkowitym przerwaniu trudności przy napięciu mięśnia § Bolesność uciskowa i wyczuwalne miejsce uszkodzenia
§ Dotyczy mięśni powierzchownie leżących § Cechy charakterystyczne: krwiak i uszkodzenie mięśnia § Krwiak wewnątrzmięśniowy lub między mięśniowy § Objawy uszkodzenia podobne do „stain”
Wielofazowy biologiczny proces gojenia Fazy gojenia: zapalenie, resorpcja krwiaka oraz równocześnie regeneracja i produkcja blizny tkankowej, modelowanie.
Postępowanie lecznicze- bezpośrednio po urazie i do 2-3 dni § Opatrunek uciskowy- opaska elastyczna lub zmniejszyć krwawienie § Chłodzenie (zmniejszenie bólu) § Odpoczynek § Kule do chodzenia § ZAKAZ MASAŻU!!!
Postępowanie lecznicze po 48-72 godzinach § Dążenie do uściślenia rozpoznania § Powtarzane badanie fizykalne: pomiary obwodów, usg, mri § Ustalenie rozległości uszkodzenia mięśnia oraz rozmiarów krwiaka § Postępowanie jak w I fazie
Dalsze postępowanie lecznicze § Leczenie usprawniające po wykonaniu leczenia operacyjnego lub jako kontynuacja leczenia zachowawczego § Monitorowanie miejsca uszkodzenia i procesu gojenia się § Ustalenie harmonogramu kinezyterapii, fizykoterapii, stopniowe obciążenie § Powrót do sportu dopiero przy bezbolesnych ruchach i pełnej funkcji uszkodzonego mięśnia i całej kończyny
Powikłania: § Niepełnej wartości blizna w miejscu uszkodzenia § Przetrwałe zapalenia
Ścięgno mięśnia- możliwości uszkodzenia § Szybkie i długotrwałe napięcie mięśnia bez odpowiedniej rozgrzewki § Ścięgno jest słabsze od brzuśca mięśnia § Wcześniejsze urazy lub przeciążenia ścięgna § Doping- sterydy anabolizujące § Powtarzające się mikrourazy
Ostre- częściowe lub całkowite urwanie § Często występuje w zwyrodnieniach ścięgien § Występuje u starszych sportowców po dłuższej przerwie w treningach § Badminton, tenis, siatkówka, biegacze, skoczkowie Tylko chore ścięgno ulega przerwaniu!!!
Postępowanie lecznicze § Rozpoznanie: wywiad, badanie fizykalne- testy, usg, mri § Leczenie: zachowawcze- operacyjne § Leczenie usprawniające: kinezyterapia, fizykoterapia
Uszkodzenia przewlekłe § Peritenonitis- zapalenie pochewki ścięgna (peritenon) § Peritenonitis+ tendinosis- zapalenie pochewki i zwyrodnienie ścięgna § Tendinosis- zwyrodnienie ścięgna § Tendinitis- dotyczy ścięgna z procesem zapalnym jako odpowiedź na zwyrodnienie Tendinopatia- ang tendinopathy
Entezopatia- przewlekłe uszkodzenie § Dotyczy przyczepu ścięgnistego mięśnia do kości (napinanie, przeciążenie) § Tworzenie tzw entezofilów (specyficzne wyrośla kostne) § Lokalizacja: prostownik nadgarstka ( łokieć tenisisty), rozcięgno podeszwowe § Leczenie trudne
Obecnie: - leczenie przewlekłych uszkodzeń ścięgien u sportowców wyczynowych stanowi jedno z największych wyzwań dla ortopedii i traumatologii sportowej
Złamanie- uszkodzenie tkanki kostnej Dane anatomiczne: - kości długie: nasada, przynasada, trzon - kości płaskie: czaszka, miednica, mostek - kości kręgosłupa: kręgi - część korowa i część gąbczasta
Złamanie- przerwanie ciągłości tkanki kostnej § Uraz bezpośredni- uraz pośredni § Ostre- przewlekłe § Otwarte- zamknięte § Niepowikłane- powikłane § Jedno- wieloodłamowe § Bez przemieszczenia- z przemieszczeniem odłamów § Dzieci- młodzież- dorośli
Objawy kliniczne: § Ból w miejscu urazu § Obrzęk i zniekształcenie obrysów § Ruchomość patologiczna § Wyczuwalne trzeszczenie odłamów § Bolesność przy ruchach § Zaburzenia funkcji odcinka kończyny Rozpoznanie: badanie fizykalne, badanie radiologiczne
Objawy klinicze w ciężkich złamaniach § Krwawienie wewnętrzne (udo, ramie) § Stopniowe pogarszający się stan ogólny § Wstrząs urazowy - tętno wysokie, słabe -ciśnienie niskie - chory blady, spocony Sport: samochodowy, motocyklowy, kolarstwo, narciarstwo wyczynowe
Postępowanie przedlekarskie (koledzy, trener, masażysta) § Unieruchomienie miejsca uszkodzenia kończyny § Opatrunek jałowy lub uciskowy na ranę § Bezpieczny transport do ośrodka medycznego
Postępowanie lecznicze § Ustalenie ostatecznego rozpoznania: wywiad, badanie fizykalne, badania dodatkowe (radiologiczne) § Leczenie zachowawcze: wyciągi, repozycje bezkrwawe, unieruchomienie, leczenie czynnościowe § Leczenie operacyjne: repozycje krwawe, zespolenie kości, wewnętrzne (płytki, gwoździe śródszpikowe), zewnętrzne § Leczenie usprawniające
Gojenie się złamania kości: - wielofazowy proces biologiczny - krwiak- organizacja krwiaka, tworzenie blizny, tworzenie kości ostatecznej (rola unieruchomienia, ukrwienia, białka, wapń) - 6 tygodni- 6 miesięcy i więcej Powikłania: - zrost opóźniony - zrost wadliwy (nieprawidłowa oś itp.) - brak zrostu- staw rzekomy - zapalenie kości
Złamania przewlekłe- stresowe- przeciążeniowe § Sportowcy: biegi, narciarstwo biegowe § Lokalizacja - kość piszczelowa (44-50%) - kość strzałkowa (12-16%) - kości śródstopia(16-20%) - kość udowa(6-8%) § Leczenie: celem jest doprowadzenie do zrostu
Złamania: dzieci- dorastający (strefa wzrostu kości) § Złamania „zielonej gałązki”, kość promieniowa, strzałka § Złamania w strefie wzrostowej: - uszkodzenie chrząstki wzrostowej - zaburzenie wzrostu kości na długość - dewiacja osi kości (koślawość, szpotawość) § Sport: gimnastyka, łyżwiarstwo figurowe
... |
Menu
|