|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
Wykład 4 - Wycena majątku i kapitałów Wycena dotyczy ustalenia wartości danego składnika lub całego przedsiębiorstwa. W wyniku wyceny księgowy ustala wartości pieniężne składników podlegających wycenie (w rachunku zysków i strat oraz bilansie). Zadaniem odpowiedzialnego księgowego jest wybranie odpowiednich zasady wyceny (w różnym stopniu i różnorodnych kombinacjach). Zasady wyceny opierać się mogą na: · koszcie historycznym, · koszcie bieżącym, · wartości realizacji (rozliczenia), · wartości bieżącej. Koszt historyczny jest sposobem wyceny wybieranym przez większości księgowych. Aktywa ujmuje się na dzień nabycia w wartości równej zapłaconej za nie kwocie lub w wartości godziwej a zobowiązania wycenia się w kwocie wpływów w zamian za przyjęcie na siebie obowiązku. Według zasady aktualnej ceny aktywa wycenia się w wartości równej kwocie, jaką należałoby zapłacić w razie nabywania takiego samego lub równoważnego składnika. Zobowiązanie wycenia się w wysokości niezdyskontowanej kwoty, która byłaby w chwili obecnej wymagana do uregulowania obowiązku. Zgodnie z zasadą (realizacji) wartości możliwej do uzyskania. Aktywa wycenia się w wartości równej kwocie pieniężnej, jaką możnaby w chwili obecnej uzyskać zbywając dany składnik aktywów. Zobowiązanie wykazuje się w wysokości zdyskontowanej kwoty, jaką się zapłaci się według przewidywań. Zasad wartości bieżącej wskazuje, iż aktywa należy wycenić w zdyskontowanej wartości bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto, które dana pozycja wypracowuje w toku działalności gospodarczej. Zobowiązania prezentuje się w wartości zdyskontowanych przyszłych wypływów środków pieniężnych netto, które będą wymagane do uregulowania. Poszczególne składniki bilansu wycenia się najczęściej według zasady - modelu - kosztu historycznego to znaczy stosuje się: -ceny nabycia, - koszt wytworzenia, - ceny sprzedaży netto, -wartość godziwą. Cena nabycia, zakupu, koszt wytworzenia, wartość rynkowa lub wartość godziwa jest wartością początkową składników majątku trwałego W ciągu roku dochodzi do różnego rodzaju korekt. Składniki zmieniają swoją wartość w czasie na skutek zużycia, zepsucia, postępu technicznego, zmiany mody itp. Dokonywane są odpisy umorzeniowe (amortyzacyjne), deprecjacja (zmniejszenia wartości majątku np. z powodu przestarzałości technicznej i technologicznej), aprecjacja (zwiększenia wartości majątku np. wzrost inwestycji na giełdzie), aktualizacja (przeszacowanie wartości należności nieściągalnych). Majątek trwały, tzn. budynki i budowle, maszyny i urządzenia mogą być przeszacowane do wartości godziwej jeśli cała grupa aktywów, do której należą, jest traktowana w ten sam sposób. Nadwyżki z wyceny są bezpośrednio zaliczane do kapitału własnego. Do roku 2008 obserwowano odchodzenie od modelu kosztu historycznego – łatwego do ustalenia, wiarygodnego i pomocnego w kontroli - do modelu watości ekonomicznej mierzonej na podstawie wartości godziwej (fair value). Od 2008 r. (w czasie kryzysu finansowego) nastąpiło zachwianie wiarygodności wyceny składników według wartości rynkowej i godziwej. Zaczęto większe znaczenie zaczęły odgrywać metody dyskontowe czyli model wartości bieżącej. Sama definicja aktywów rozumianych jako kontrolowane przez jednostkę zasoby, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych sugeruje o tendencji i kierunku zmian przepisów rachunkowych i MSR/MSSF w kierunku modelu wartości bieżącej. Rośnie znaczenie metod dochodowych w wycenie poszczególnych składników bilansu. Instrumenty finansowe - aktywa finansowe, zobowiązania finansowe nie przeznaczone do obrotu - wycenić należy według zamortyzowanego kosztu zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Efektywna stopa procentowa jest to stopa, która dokładnie dyskontuje oszacowane przyszłe przepływy pieniężne związane z danym instrument finansowy. Zamortyzowany koszt jest to kwota w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w momencie początkowego ujęcia, pomniejszona o spłaty kapitału oraz powiększona lub pomniejszona o ustaloną z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej skumulowaną amortyzację wszystkich różnić pomiędzy wartością początkową a wartością w terminie wymagalności oraz pomniejszona o wszelkie odpisy z tytułu utraty wartości lub nieściągalności. Zgodnie z MSR/MSSF wycena według z amortyzowanego kosztu dotyczy w szczególności należności i pożyczek oraz inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności. Jeśli istnieją obiektywne, że instrumenty te utraciły swoją wartość wówczas kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej. Zgodnie z Ustawą o rachunkowości, inwestycje krótkoterminowe, należności i pożyczki zaliczone do aktywów trwałych oraz zobowiązania finansowe mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia. Cena ta jest wartością w jakiej składnik ten zostal po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych pomniejszona o splaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy pomiędy wartością początkową składnika a wartością w terminie wymagalności wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, pomniejszoną o odpisy aktualizujące wartość. W roku 2008 możliwa była reklasyfikacja instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej. Więcej pozycji można było wyceniać według kosztu zamortyzowanego. Wykorzystując do wyceny składników bilansu poszczególne modele i stosują się do przepisów należy pamiętać o definiowaniu poszczególnych pojęć. Cena zakupu jest to kwota należna sprzedającemu pomniejszona o VAT i podatek akcyzowy i powiększona obciążenia publiczno- prawne w przypadku importu danego majątku. Koszty zakupu są to koszty przystosowania składnika do używania, koszty transportu, zadanku, wyładunku i składowania. Rys. 6. Struktura ceny nabycia Źródło: Opracowanie własne na podstawie ustawy o rachunkowości i MSR Rys. 7. Części składowe kosztu wytworzenia i kosztu własnego Źródło: Opracowanie własne na podstawie ustawy o rachunkowości i MSR Tabela 2. Wycena pozycji bilansowych wciągu roku i na dzień bilansowy Lp. Nazwa składnika Wycena w ciągu roku Wycena na dzień bilansowy 1. Wartości niematerialne i prawne Cena nabycia, koszt wytworzenia, Cena nabycia, koszt wytworzenia (lub wartość przeszacowana) pomniejszona o umorzenie i trwałą utratę wartości 2. Środki trwałe Cena nabycia, koszt wytworzenia, Cena nabycia, koszt wytworzenia (lub wartość przeszacowana) pomniejszona o umorzenie i trwałą utratę wartości 3. Nieruchomości, wartości niematerialne - inwestycje Cena nabycia, koszt wytworzenia, cena rynkowa lub wartość godziwa Cena nabycia, koszt wytworzenia przeszacowany lub cena rynkowa, wartość godziwa 4. Środki trwałe w budowie Koszty nabycia, wytworzenia Koszty będące w bezpośrednim związku z nabyciem lub wytworzeniem minus o odpisy tytułu trwałej utraty wartości 5. Pozostałe inwestycje długoterminowe Cena nabycia Cena nabycia pomniejszona o trwałą utratę wartości, wartość rynkowa lub wartość godziwa albo skorygowana cena nabycia, jeżeli dany składnik aktywów został określony terminem wymagalności 6. Należności długoterminowe i krótkoterminowe Wartość nominalna Kwota wymagająca zapłaty, z zachowaniem ostrożności (kwota należności – odpisy aktualizujące + odsetki) 7. Należności i udzielone pożyczki -aktywa finansowe Cena nabycia Skorygowana cena nabycia uwzględniająca efektywną stopę procentową a także odpisy aktualizujące 8. Zapasy Cena zakupu, cena nabycia, koszt wytworzenia, cena ewidencyjna Cena nabycia, koszt wytworzenia pomniejszona o utratę wartości zapasów, nie wyższa niż cena sprzedaży netto 9. Inwestycje krótkoterminowe Cena nabycia, wartość rynkowa, wartość godziwa Cena nabycia lub wartość rynkowa w zależności od tego, która z nich jest niższa albo skorygowana cena nabycia 10. Kapitały własne Wartość nominalna Wartość nominalna 11. Rezerwy Uzasadniona, wiarygodnie oszacowana wartość Uzasadniona, wiarygodnie oszacowana wartość (przyszła wartość zobowiązania lub straty) 12. Zobowiązania Wartość nominalna Kwota wymagająca zapłaty (wartość zobowiązania + odsetki) 13. Zobowiązania finansowe Cena nabycia Skorygowana cena nabycia uwzględniająca – metoda efektywnej stopy procentowej i odpisy aktualizujące Źródło: Opracowanie własne na podstawie przepisów o rachunkowości i MSR Rys. 8. Sposób tworzenia ceny sprzedaży netto ... |
Menu
|