USTAWA z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej,

USTAWA

z dnia 24 lipca 1999 r.

o Służbie Celnej

(Dz.U. z 2004 r., Nr 156, poz. 1641, zm.: Dz.U. z 2004 r., Nr 273, poz. 2703; Dz.U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1399; Dz.U. z 2006 r., Nr 104, poz. 708; Dz.U. z 2006 r., Nr 170, poz. 1218; Dz.U. z 2006 r., Nr 218, poz. 1592; Dz.U. z 2007 r., Nr 57, poz. 390)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Tworzy się jednolitą umundurowaną Służbę Celną w celu zapewnienia zgodności z prawem przywozu towarów na obszar celny Wspólnoty Europejskiej oraz wywozu towarów z obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej, a także wykonywania obowiązków określonych w przepisach odrębnych, w szczególności w zakresie podatku akcyzowego.

2. Do zadań Służby Celnej należy realizacja polityki celnej państwa w części dotyczącej przywozu i wywozu towarów oraz wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów odrębnych, a w szczególności:

1) kontrola przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów;

2) wykonywanie czynności związanych z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego;

3) wymiar i pobór należności celnych i innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów;

3a) wymiar i pobór podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów;

3b) kontrola, szczególny nadzór podatkowy, wymiar i pobór podatku akcyzowego;

3c) pobór opłaty paliwowej;

3d) współdziałanie przy realizacji Wspólnej Polityki Rolnej;

3e) wykonywanie zadań wynikających z przepisów wspólnotowych regulujących statystykę dotyczącą obrotu towarowego pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej (INTRASTAT);

4) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych, przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem i wywozem towarów oraz ściganie ich sprawców, w zakresie określonym innymi ustawami;

5) rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń związanych z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony dóbr kultury oraz ochrony własności intelektualnej, a także przestępstw i wykroczeń związanych z wprowadzaniem na polski obszar celny oraz wyprowadzaniem z polskiego obszaru celnego towarów objętych ograniczeniami lub zakazami, w szczególności takich jak: odpady szkodliwe, substancje chemiczne, materiały jądrowe i promieniotwórcze, środki odurzające i substancje psychotropowe oraz broń, amunicja, materiały wybuchowe i technologie objęte kontrolą międzynarodową;

5a) kontrola przestrzegania legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców;

6) współpraca z organami celnymi innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi;

7) (uchylony);

8) współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

2a. Czynności związane z realizacją zadań określonych w art. 1 ust. 2 wykonuje się, podejmując czynności kontrolne i prowadząc postępowanie przygotowawcze zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego skarbowego.

3. Prawa i obowiązki funkcjonariuszy celnych określa niniejsza ustawa.

4. W jednostkach organizacyjnych Służby Celnej mogą być zatrudniani pracownicy administracyjni. Do pracowników tych stosuje się przepisy ustawy o służbie cywilnej, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

5. W jednostkach organizacyjnych Służby Celnej mogą być zatrudniani inni pracownicy niż określeni w ust. 4, do których stosuje się ustawę z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953, z późn. zm.), w zakresie określonym w jej art. 46.

6. (uchylony).

7. Urzędem w rozumieniu rozdziałów 2–13 ustawy jest izba celna wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi.

8. Kierownikiem urzędu w rozumieniu niniejszej ustawy jest dyrektor izby celnej.

8a. Uprawnienia kierownika urzędu określone w niniejszej ustawie wobec funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych przysługują Szefowi Służby Celnej.

9. W sprawach związanych z pełnieniem służby oraz zatrudnieniem w jednostkach organizacyjnych służby celnej właściwym do podejmowania rozstrzygnięć jest kierownik urzędu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 1a. Minister właściwy do spraw finansów publicznych:

1) sprawuje nadzór w sprawach, w których właściwe są organy celne;

2) współdziała w kształtowaniu polityki celnej państwa;

3) realizuje budżet państwa w zakresie ustalonym dla organów celnych;

4) kształtuje politykę kadrową i szkoleniową w organach celnych;

5) współpracuje z organami celnymi innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi;

6) prowadzi postępowania w sprawach celnych określonych w przepisach odrębnych;

7) wykonuje inne zadania określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych.

Art. 1b. Do zadań dyrektora izby celnej należy:

1) realizacja polityki celnej państwa;

2) sprawowanie nadzoru nad naczelnikami urzędów celnych;

3) rozstrzyganie w II instancji w sprawach należących w I instancji do naczelników urzędów celnych;

4) rozstrzyganie w I instancji w sprawach celnych określonych w przepisach odrębnych;

5) realizacja polityki kadrowej i szkoleniowej w podległych jednostkach organizacyjnych Służby Celnej;

6) sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej;

7) zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym;

8) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych.

Art. 1c. Do zadań naczelnika urzędu celnego należy:

1) nadawanie towarom przeznaczenia celnego oraz wykonywanie innych czynności przewidzianych przepisami prawa celnego;

2) dokonywanie wymiaru i poboru należności celnych;

3) dokonywanie wymiaru i poboru podatku akcyzowego;

4) dokonywanie wymiaru i poboru podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów;

5) sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej;

6) wykonywanie szczególnego nadzoru podatkowego;

7) zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym;

8) wykonywanie innych zadań zleconych w przepisach odrębnych.

Art. 1d. 1. Dyrektorzy izb celnych wykonują zadania przy pomocy podległych urzędów oraz za pośrednictwem naczelników urzędów celnych.

2. Naczelnicy urzędów celnych wykonują zadania przy pomocy podległych urzędów.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi izby celne i urzędy celne oraz określa ich siedziby, uwzględniając kierunki i nasilenie obrotu towarowego.

4. Organizację izb celnych i urzędów celnych określa statut nadany, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych tworzy jednostki organizacyjne Służby Celnej, w tym Centralne Laboratorium Celne oraz ośrodki szkoleniowe, a także określa ich organizację i zakres działania.

Art. 1e. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z właściwym ministrem może upoważnić, w drodze rozporządzenia, inne organy administracji państwowej do wykonywania niektórych zadań organów celnych. Rozporządzenie powinno szczegółowo określać zakres upoważnienia tych organów oraz miejsca, w których wykonują one zadania organów celnych.

2. Organom administracji państwowej przy wykonywaniu zadań, o których mowa w ust. 1, przysługują prawa i obowiązki organów celnych.

Art. 1f. 1. Organy administracji publicznej oraz inne państwowe i gminne, powiatowe oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne są obowiązane współdziałać i nieodpłatnie udzielać organom celnym pomocy technicznej przy wykonywaniu zadań określonych w ustawie.

2. Właściwy organ celny pokrywa udokumentowane koszty związane z udzieleniem pomocy technicznej, o której mowa w ust. 1, przez jednostkę samorządu terytorialnego na pisemny wniosek właściwego organu, złożony nie później niż 30 dni po poniesieniu takich kosztów.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi zasady współdziałania organów celnych z organami i jednostkami, o których mowa w ust. 1, oraz zakres ich świadczeń na rzecz organów celnych.

Art. 1g. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy opiniodawczo-doradcze w sprawach należących do zadań Służby Celnej.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, tworząc organy opiniodawczo-doradcze, o których mowa w ust. 1, określi ich nazwę, skład, zakres działania oraz tryb postępowania.

Art. 2. W Służbie Celnej może pełnić służbę osoba, która:

1) jest obywatelem polskim;

2) korzysta z pełni praw publicznych;

3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;

4) ma co najmniej średnie wykształcenie;

5) cieszy się nieposzlakowaną opinią;

6) posiada stan zdrowia pozwalający na pełnienie służby na określonym stanowisku.

Art. 3. 1. Każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach służbowych w Służbie Celnej.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres informacji, o których mowa w ust. 1, i sposób podawania ich do wiadomości, uwzględniający kryteria naboru na poszczególne stanowiska. Zakres podanych do wiadomości informacji nie może ujawniać stanu obsady etatowej urzędów celnych.

Art. 4. Funkcjonariusz celny, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) dla funkcjonariuszy publicznych.

Art. 5. 1. Ustanawia się odznakę honorową „Zasłużony dla Służby Celnej”.

2. Odznakę honorową „Zasłużony dla Służby Celnej” nadaje minister właściwy do spraw finansów publicznych osobom wyróżniającym się w Służbie Celnej lub mającym szczególne zasługi dla Służby Celnej.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór odznaki, szczegółowe zasady i tryb jej nadawania, a także sposób jej noszenia oraz wzór wniosku o nadanie odznaki i legitymacji. We wzorze wniosku powinny zostać sprecyzowane niezbędne dane, w tym informacje o osiągnięciach uzasadniających nadanie odznaki.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór sztandaru Służby Celnej oraz tryb jego nadania. Wzór sztandaru Służby Celnej powinien nawiązywać do tradycji administracji celnej.

Art. 6. Dzień 21 września ustanawia się dniem Służby Celnej.

Rozdział 1a

Szczególny nadzór podatkowy

Art. 6a. 1. Szczególny nadzór podatkowy w zakresie i trybie określonych w niniejszym rozdziale wykonują naczelnicy urzędów celnych właściwi w zakresie podatku akcyzowego w obrocie krajowym.

2. Szczególnemu nadzorowi podatkowemu, z zastrzeżeniem ust. 4, podlega:

1) produkcja, przemieszczanie i obrót, w tym eksport i import, niektórymi wyrobami akcyzowymi;

2) urządzanie gier w kasynach gry, na automatach i na automatach o niskich wygranych, tam gdzie się one znajdują;

3) wytwarzanie oraz obrót biokomponentami, określonymi w odrębnych przepisach.

3. Szczególny nadzór podatkowy polega na kontroli:

1) czynności związanych z produkcją, przemieszczaniem i obrotem wyrobami, o których mowa w ust. 2 pkt 1, w szczególności wytwarzania, uszlachetniania, przerabiania, zużywania, skażania, rozlewu, przyjmowania, magazynowania, wydawania, przewozu i niszczenia oraz stosowania i oznaczania tych wyrobów znakami akcyzy, zgodnie z odrębnymi przepisami;

2) ilości i jakości wyrobów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, przebiegu procesów technologicznych i ruchu towarowego dotyczącego tych wyrobów oraz ich wydajności, ubytków i zużycia;

3) otwarcia i zamknięcia stołów gry w kasynach gry, obliczania rezultatów gier na stołach i na automatach, a także przychodów i stosowania maksymalnej stawki i wartości maksymalnej wygranej w grach na automatach o niskich wygranych oraz zasadności i prawidłowości wystawianych imiennych zaświadczeń o uzyskanej wygranej;

4) prawidłowości i terminowości wpłat podatku akcyzowego od wyrobów, o których mowa w ust. 2 pkt 1;

5) dokumentacji prowadzonej w zakresie, o którym mowa w pkt 1–4.

4. Nie podlegają szczególnemu nadzorowi podatkowemu wyroby określone przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, na podstawie art. 6g ust. 1 pkt 1, przeznaczone na cele specjalne określone w odrębnych przepisach, w jednostkach podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, jednostkach wojskowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych oraz w jednostkach organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu.

Art. 6b. 1. Czynności kontrolne, o których mowa w art. 6a ust. 3, wykonują pracownicy lub funkcjonariusze celni zatrudnieni w urzędach celnych oraz w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zwani dalej „pracownikami szczególnego nadzoru podatkowego”, na podstawie upoważnienia wydanego przez właściwego naczelnika urzędu celnego lub Szefa Służby Celnej.

2. Szczególny nadzór podatkowy może być wykonywany jako nadzór stały.

3. Sprawowanie stałego nadzoru polega na wykonywaniu czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3, przez komórkę organizacyjną utworzoną w tym celu przez właściwego naczelnika urzędu celnego na terenie podmiotu podlegającego szczególnemu nadzorowi podatkowemu, zwaną dalej „komórką stałego nadzoru”.

Art. 6c. 1. Pracownicy szczególnego nadzoru podatkowego są uprawnieni do:

1) żądania powtórzenia, jeżeli to możliwe, każdej czynności, w wyniku której uzyskuje się dane o przyjmowanych, wydawanych lub wprowadzanych do procesu produkcyjnego surowcach, materiałach, produkcji w toku i półproduktach oraz uzyskanych produktach, wyrobach gotowych i wysokości strat produkcyjnych;

2) pobierania próbek surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w celu ich zbadania, zabezpieczania zebranych dowodów, zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym szczególnym nadzorem podatkowym oraz zasięgania opinii biegłych;

3) nakładania zabezpieczeń urzędowych na urządzenia, pomieszczenia i naczynia służące do działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym w celu uniemożliwienia dostępu do ich wnętrz bez uszkodzenia zabezpieczenia urzędowego, a także na dokumentację prowadzoną w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, w celu jej urzędowego uwierzytelnienia;

4) uczestniczenia w dokonywanych przez podmiot podlegający szczególnemu nadzorowi podatkowemu czynnościach, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3;

5) żądania zamknięcia dokumentacji prowadzonej w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, w celu umożliwienia porównania rzeczywistego stanu ze stanem ewidencyjnym;

6) przeprowadzania kontroli obrachunkowych;

7) uczestniczenia w czynnościach niszczenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym.

2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, przysługują pracownikom szczególnego nadzoru podatkowego także w stosunku do podmiotów wykonujących działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, bez zachowania warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Art. 6d. 1. Podmioty podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu są obowiązane zapewnić warunki i środki do sprawnego przeprowadzania kontroli, w tym:

1) przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, zgłoszenie oraz dokumentację dotyczącą tej działalności, a w przypadku wznowienia działalności, po przerwie trwającej dłużej niż 3 miesiące – zgłoszenie dotyczące wznowienia tej działalności;

2) zapewnić warunki do przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podmiotu, w tym w miarę możliwości samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów;

3) przygotować i oznaczyć urządzenia, pomieszczenia i naczynia służące do działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym;

4) przechowywać w oddzielnych naczyniach i pomieszczeniach wyroby objęte szczególnym nadzorem podatkowym;

5) dostosować urządzenia, pomieszczenia i naczynia, o których mowa w pkt 3, do nakładania zabezpieczeń urzędowych, a ponadto dostarczyć potrzebną ilość plomb, laku lub masy plastycznej do pieczęci oraz inne materiały do nałożenia zabezpieczeń urzędowych;

6) posiadać legalizowane przyrządy pomiarowe, odczynniki i sprzęt techniczny, niezbędne do kontroli ilości i jakości surowców, półproduktów i wyrobów gotowych;

7) zgłaszać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru informacje o terminach czynności, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3;

8) przeprowadzać czynności, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3, w obecności pracownika szczególnego nadzoru podatkowego;

9) prowadzić dokumentację w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, związaną z prowadzeniem działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym;

10) dokonać zamknięcia dokumentacji prowadzonej w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, na żądanie pracownika szczególnego nadzoru podatkowego w celu umożliwienia porównania rzeczywistego stanu ze stanem ewidencyjnym;

11) zgłaszać w terminie 2 dni właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru przypadki zniszczenia lub kradzieży wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym bądź znaków akcyzy;

12) zgłaszać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego zamiar zniszczenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym, nieprzydatnych do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia na co najmniej 3 dni przed zamierzonym terminem ich zniszczenia;

13) zgłaszać bezzwłocznie właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru przypadki zdarzeń związanych z działaniem lub stanem urządzeń, pomieszczeń i naczyń, o których mowa w pkt 3, wskazujących na niebezpieczeństwo strat lub zniszczenia wyrobów akcyzowych objętych szczególnym nadzorem podatkowym.

2. Za stan pomieszczeń, urządzeń i naczyń służących do wykonywania działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, oraz za stan nałożonych na nie zabezpieczeń urzędowych odpowiedzialny jest podmiot podlegający szczególnemu nadzorowi podatkowemu.

3. Koszty związane z realizacją obowiązków określonych w ust. 1 obciążają podmioty podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu.

4. Pracownik szczególnego nadzoru podatkowego dokonujący czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego jest uprawniony do wstępu oraz poruszania się po terenie podmiotu podlegającego szczególnemu nadzorowi podatkowemu na podstawie upoważnienia pracownika szczególnego nadzoru podatkowego, bez potrzeby uzyskiwania przepustki, oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym tego podmiotu; podlega natomiast przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązującym w tym podmiocie.

Art. 6e. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale do wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kontroli celnej, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach – przepisy art. 281–292 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Art. 6f. 1. Podmioty podejmujące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, podlegają przed rozpoczęciem jej prowadzenia urzędowemu sprawdzeniu przez pracowników szczególnego nadzoru podatkowego.

2. Urzędowemu sprawdzeniu podlegają również podmioty prowadzące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, po przerwie w tej działalności trwającej dłużej niż 3 miesiące, a także na żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego.

3. Urzędowe sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, polega na przeprowadzeniu czynności sprawdzających w celu ustalenia, czy zostały zapewnione warunki i środki do sprawnego przeprowadzania czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3.

Art. 6g. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wyroby akcyzowe, które w związku z wykonywaniem działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2 pkt 1, są objęte szczególnym nadzorem podatkowym;

2)...