|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
UMOWY NA PRAWO GOSPODARCZE
Prawo zobowiązań – dział prawa cywilnego, obejmujący zespół norm prawnych regulujących formy wymiany dóbr i usług. Zobowiązanie – rodzaj stosunku cywilnoprawnego, łączącego dłużnika z wierzycielem, który polega na tym, że "wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić" (art. 353 § 1 kodeksu cywilnego). Zobowiązania to księga trzecia Kodeksu Cywilnego.
Elementy stosunku zobowiązaniowego * podmioty: o podmiot uprzywilejowany (uprawniony) – wierzyciel o podmiot zobowiązany – dłużnik * przedmiot zobowiązania – świadczenie, czyli określone zachowanie się dłużnika, którego spełnienia może domagać się wierzyciel, może polegać na działaniu albo zaniechaniu. * treść zobowiązania: o uprawnienia wierzyciela o obowiązki dłużnika
Zobowiązanie na mocy prawa wygasa w momencie wywiązania się z niego stron biorących w nim udział. Zobowiązanie ze stanowiska wierzyciela nazywa się wierzytelnością, zaś ze stanowiska dłużnika – długiem. Wierzytelność jest prawem podmiotowym wierzyciela.
Wielość stron i podmiotów Wyjątkowo jednak do stosunku zobowiązaniowego może być włączona osoba trzecia (np. osoba, na rzecz której ma być dokonane świadczenie czy poręczyciel).
W miejsce jednego wierzyciela czy dłużnika może występować niejednokrotnie więcej podmiotów – jest to tzw. wielość wierzycieli oraz wielość dłużników, których traktuje się jako jedną stronę (łac. pars) – odpowiednio: uprawnioną i zobowiązaną. W niektórych wypadkach można mówić o stosunkach wielostronnych, np. akredytywa.
Podmioty muszą być indywidualnie oznaczone w momencie powstania stosunku prawnego (co do zasady). Możliwe są jednak przypadki, gdy zindywidualizowanie wierzyciela nastąpi później, jednak najpóźniej w chwili spełnienia świadczenia przez dłużnika. Wyjątkiem jest art. 467 pkt. 2 kodeksu cywilnego – złożenie do depozytu sądowego jako surogat wykonania zobowiązania, gdy dłużnik nie wie, kto jest wierzycielem.
Najważniejsze źródła zobowiązań * czynności prawne o umowy o jednostronne czynności prawne * decyzje administracyjne * czyny niedozwolone (delikty) * bezpodstawne wzbogacenie i nienależne świadczenie * prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
Wykonanie zobowiązań; Odpowiedzialność kontraktowa;
UMOWA
Umowa (łac. contractus) – zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej stron, których celem jest wywołanie określonych w treści umowy skutków prawnych o charakterze majątkowym. Następuje powstanie, zmiana lub zniesienie wzajemnych praw i obowiązków stron. Umowy są zawsze co najmniej dwustronnymi czynnościami prawnymi. Występuje jednak wyjątek jednostronny – dotyczy to podpisania weksla. Oprócz umów w rozumieniu prawa cywilnego istnieją także umowy administracyjne i umowy międzynarodowe.
Umowy reguluje podgałąź prawa cywilnego zwana prawem zobowiązań, której zasadniczy zrąb znajduje się w księdze trzeciej kodeksu cywilnego. Oprócz umów regulowanych przez prawo zobowiązań jest również kilka typów umów regulowanych przez inne podgałęzie prawa cywilnego: prawo rzeczowe (np. umowa o zniesienie współwłasności, umowa o ustanowienie wieczystego użytkowania) i prawo spadkowe (umowa o dziedziczenie, umowa o dział spadku).
Zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego:
"strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego"
Oznacza to, że co do zasady strony mogą w ramach swobody umów, nie przekraczając pewnych granic, umówić się o wszystko, co prawo uznaje za podlegające jego uregulowaniom.
Podział umów
Ze względu na obowiązki stron wyróżnia się umowy: * jednostronnie zobowiązujące (np. umowa darowizny) – tylko jedna osoba jest zobowiązana, a druga uprawniona, * dwustronnie zobowiązujące (np. umowa pożyczki) – obie osoby są zarówno zobowiązane, jak i uprawnione do określonych czynności, np. obowiązek wydania przedmiotu pożyczki i uprawnienie do jego uzyskania oraz obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki i uprawnienie do jego odzyskania.
Wśród umów dwustronnie zobowiązujących wyróżnia się umowy wzajemne, w których świadczenie jednej ze stron ma odpowiadać świadczeniu drugiej strony (być jego ekwiwalentem). Przykładem tego typu umów jest np. umowa sprzedaży
Umowy dzielą się ponadto na:
* nazwane – uregulowane w Kodeksie cywilnym lub innych ustawach (np. sprzedaż, pożyczka, użyczenie, przewóz) * nienazwane – tworzone na zasadzie swobody umów (np. franczyza, factoring, timeshare).
Rodzaje umów:
* umowa adhezyjna i negocjowana * umowa kauzalna/abstrakcyjna * umowa konsensualna/realna * umowa losowa * umowa nazwana/nienazwana/mieszana * umowa nieodpłatna/odpłatna * umowa rozporządzająca/zobowiązująca * umowa wzajemna
W części ogólnej kodeksu cywilnego uregulowane są trzy sposoby zawierania umów: • przez przyjęcie oferty, • przez negocjacje (rokowania), • przez przetarg (ustny i pisemny)
Forma umowy Prawo może uzależniać skutki prawne umowy od zawarcia jej z zachowaniem określonej formy. Ze względu na formę wyróżnia się umowy zawarte:
* w drodze czynności konkludentnych – takich, które nie mogą być uznane za formę ustną, a są zrozumiałe dla stron umowy. Przykładem może być zamówienie dwóch piw przez podniesienie dwóch palców, * ustnie, * w formie pisemnej, * w formie pisemnej z urzędowym potwierdzeniem podpisu, * w formie pisemnej z urzędowym potwierdzeniem daty, * w formie aktu notarialnego, * w formie przewidzianej ustawą szczególną, * inne, nie występujące w prawie polskim.
Co do zasady przy zawieraniu umów nie jest wymagane zachowanie szczególnej formy, jednakże istnieją liczne wyjątki od tej zasady.
Umowa przedwstępna- jest to umowa, w której obie strony lub jedna z nich zobowiązuje się do zawarcia w przyszłości określonej umowy i ta umowa zawiera istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
Składniki umów (czynności prawnych): 1. Essentialia negotii – przedmiotowo istotne składniki treści czynności cywilnoprawnej, które określają typ tej czynności (w szczególności typ umowy) i charakter wynikającego z niej stosunku prawnego. Mają zasadniczy dla czynności prawnej charakter, konstytuujący tę czynność. 2. Accidentalia negotii – podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej, które nie wpływają na istotę tej czynności (np. na to, czy daną umowę uznamy za umowę sprzedaży czy najmu), jednakże mocą woli stron zostały podniesione do rangi istotnych. Do accidentalia negotii mogą należeć między innymi postanowienia dotyczące warunku i terminu, zastrzeżenie kary umownej, prawa pierwokupu i wiele innych klauzul o mniej lub bardziej uregulowanej treści. 3. Naturalia negotii – przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej, które powinny się znaleźć w jej treści, jednakże jeśli strony ich do tej treści nie włączą, czynność jest ważna, a brakujące elementy można ustalić na podstawie przepisów dyspozytywnych, zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów.
Treść umowy gospodarczej prawidłowo sporządzona powinna zawierać w sobie następujące, dające się wyspecyfikować elementy: 1.W umowie powinna być zawarta jej nazwa. 2.Data i miejsce zawarcia umowy. 3.Dokładne oznaczenie stron umowy i ich reprezentantów, od tego zależy ważność umowy. 4.Dokładne oznaczenie przedmiotu umowy. Najprościej można go określić w ten sposób, że musimy napisać wprost co w wyniku zawarcia tej umowy chcemy osiągnąć, a zatem powinniśmy sprecyzować, podać cechy przedmiotu umowy, najczęściej wykonanego dzieła, tzn. wybudowanego domu. 5.Oznaczenie ceny towaru usługi lub sposobu jej naliczania. 6.Oznaczenie terminu świadczenia (wykonania umowy). Jest to ważny element, od terminu zależy to czy osoba zobowiązana do wykonania umowy wykonała ją w czasie. Termin mówi nam również o tym, czy osoba zobowiązana jest w zwłoce. Powinna to być data pewna (dzień, miesiąc, rok). Za taką datę można też uznać pierwszy kwartał danego roku. 7.Wskazana być powinno w umowie możliwość przejścia praw z tej umowy na inne osoby. 8.Istotne elementy regulujące wzajemne prawa i obowiązki. 9.Klauzula informacyjna dotycząca tego, jakie przepisy prawa będziemy stosować na wypadek sporu powstałego na tle tej umowy. 10.Klauzula iruzdykcyjna tzn., że strony tej umowy powinny w umowie podać jaki sąd będzie właściwy do rozstrzygania sporów powstałych na tle tej umowy. 11.Powinien być zapis ile jednobrzmiących egzemplarzy sporządzono i komu doręczono. 12.Podpisy.
UMOWA SPRZEDAŻY Sprzedaż – umowa cywilna, w której: ...sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. (art.535 kc)
Umowa: * konsensualna (z wyjątkiem sprzedaży rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłych, gdzie sprzedaż jest umową realną - art. 151 § 1, 2 kc) * odpłatna * wzajemna (art. 487 § 2 kc) * zobowiązująca, z reguły wywołuje też skutki rozporządzające (art. 155, 510, 1052 kc) * kauzalna
Forma umowy * jeżeli przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo, wymagana jest forma pisemna z podpisami stron poświadczonymi notarialnie (art. 75 § 1 kc) (pod rygorem nieważności - ad solemnitatem) * jeżeli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, prawo użytkowania wieczystego lub spadek, wymagana jest forma aktu notarialnego (art. 158 i 237 kc w związku z art. 75 § 4 kc oraz art. 1052 § 3 kc) (pod rygorem nieważności - ad solemnitatem) * jeżeli przy sprzedaży zastrzeżono prawo własności rzeczy sprzedanej, a rzecz została wydana kupującemu, to zastrzeżenie takie powinno być potwierdzone pismem (art. 590 kc); skuteczność zastrzeżenia wobec wierzycieli kupującego zależy od tego, czy pismo ma datę pewną (art. 81 kc * przy sprzedaży na raty zastrzeżenie natychmiastowej wymagalności ceny może być dokonane tylko na piśmie przy zawarciu umowy (art. 586 § 1), * jeżeli umowa sprzedaży wymagała szczególnej formy, a sprzedawca na jej podstawie wykonuje zastrzeżone w niej prawo odkupu, musi zachować tę samą formę (art. 593 § 2 kc)
Elementy umowy sprzedaży
Postanowienia istotne przedmiotowo (Essentialia negotii), czyli elementy konstrukcyjne niezbędne do zakwalifikowania konkretnej umowy jako umowy sprzedaży to:
* określenie stron * określenie przedmiotu świadczeń stron * określenie ceny
Stroną umowy sprzedaży może być każdy podmiot - osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną
Przedmiotem umowy sprzedaży, a więc świadczenia sprzedawcy mogą być:
* rzeczy oznaczone indywidualnie bądź tylko co do gatunku * energie: elektryczna, wysokich ciśnień, gazowa, wodna, cieplna * prawa majątkowe zbywalne * zespoły rzeczy i praw
Przy czym rzecz będąca przedmiotem umowy sprzedaży nie musi stanowić własności sprzedawcy. Oprócz tego przedmiot umowy sprzedaży nie musi mieć ściśle skonkretyzowanej postaci w chwili zawierania umowy ale może dotyczyć rzeczy mającej powstać w przyszłości.
Ponadto ustawodawca polski wprowadził pewne ograniczenia co do przedmiotu sprzedaży. Nie mogą być przedmiotem umowy sprzedaży np. zabytki historyczne o dużym znaczeniu dla całego narodu. Istnieją też kategorie rzeczy, co do których potrzebne jest spełnienie dodatkowych formalności, jak np. broń palna czy narkotyki.
Cena Kupujący jest obowiązany do zapłaty sumy pieniężnej (ceny) określonej - w zakresie obrotu krajowego - co do zasady w walucie polskiej, której wysokość ma odpowiadać wartości przedmiotu sprzedaży (czyli cena ma być ekwiwalentna). Ekwiwalentność ceny jest rozumiana subiektywnie i może odbiegać od obiektywnej wartości rzeczy.
Obowiązki stron umowy sprzedaży
Obowiązki sprzedawcy (art. 535 kc): * obowiązek przeniesienia własności sprzedawanej rzeczy na kupującego * obowiązek wydania rzeczy kupującemu
Obowiązki kupującego: * obowiązek zapłaty ceny * obowiązek odebrania kupionej rzeczy
Szczególne rodzaje sprzedaży Sprzedaż na raty
Podstawowe cechy tego rodzaju sprzedaży to: * sprzedawcą musi być profesjonalista (osoba zawodowo trudniąca się sprzedażą), kupującym - osoba fizyczna * profesjonalista musi zawrzeć umowę w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa * przedmiotem sprzedaży może być wyłącznie rzecz ruchoma * świadczenie umowne kupującego powinno być rozłożone w czasie, czyli cena jest płatna w ratach * świadczenie umowne sprzedawcy, a mianowicie wydanie rzeczy powinno być spełnione przed całkowitym spełnieniem świadczenia wzajemnego kupującego
Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej Strony mogą zamieścić w umowie zastrzeżenie własności sprzedanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny, skutkiem czego zastrzeżenie własności nie bezpodstawnie uważa się za sposób zabezpieczenia wierzytelności sprzedawcy o zapłatę ceny.
Sprzedaż z prawem odkupu Do umowy sprzedaży strony mogą wprowadzić postanowienie, że sprzedawca ma uprawnienie odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem (dochodzi wówczas do powstania prawa akcesoryjnego). Zastrzeżenie prawa odkupu może pełnić funkcję zabezpieczającą, jednakże wiąże się z pewnym ryzykiem dla sprzedawcy, ponieważ - jako skuteczne tylko między stronami - nie pozbawia kupującego faktycznej możności wykonywania wszelkich praw właściciela, które mu w pełni przysługują, a w tym np. sprzedaży rzeczy osobie trzeciej.
Sprzedaż z prawem pierwokupu Prawo pierwokupu, ogranicza uprawnionego (właściciela) co do swobody rozporządzania przedmiotem sprzedaży. Prawo pierwokupu może wypływać bądź z przepisu prawa (ustawowe prawo pierwokupu), bądź z czynności prawnej (umowne prawo pierwokupu może zostać zastrzeżone np. w umowie sprzedaży, darowizny, dzierżawy, najmu). Prawo pierwokupu nie może być zastrzeżone na wypadek innej umowy niż sprzedaż (np. umowy darowizny przy czym może mieć w niej swe źródło). Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy w razie, gdyby rzecz ta była komukolwiek sprzedawana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy.
Rękojmia – odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedawanej rzeczy. W polskim prawie cywilnym jest uregulowana w art. 556-576 Kodeksu cywilnego przy umowie sprzedaży, ma również odpowiednie zastosowanie do innych stosunków prawnych. W przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej z udziałem konsumentów stosuje się niezgodność towaru z umową (Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176)).
Wady fizyczne mogą polegać na: 1. zmniejszeniu wartości, użyteczności rzeczy (np. przemakalność nieprzemakalnej kurtki), 2. niekompletności (np. brak oprogramowania do komputera, brak dokumentacji i instrukcji), 3. braku określonych właściwości (np. zawyżono parametry, użyto innych materiałów).
Wada fizyczna może stanowić podstawę odpowiedzialności sprzedawcy, gdy istniała przed wydaniem rzeczy albo powstała po wydaniu rzeczy, ale z przyczyny tkwiącej już uprzednio w rzeczy.
Wady prawne mogą polegać tylko na tym, że: 1. sprzedawana rzecz nie należy do sprzedającego, lecz jest własnością osoby trzeciej, 2. sprzedawana rzecz jest obciążona prawem na rzecz osoby trzeciej (np. hipoteką albo zastawem).
Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi: 1. może żądać obniżenia ceny (art. 560 Kodeksu cywilnego); obniżenie ceny powinno odzwierciedlać rzeczywiste obniżenie wartości sprzedanej rzeczy; 2. może żądać usunięcia wady (art. 561 Kodeksu cywilnego); jeśli sprzedawca jest zarazem producentem kupujący może żądać naprawienia rzeczy; 3. może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (art. 561 Kodeksu cywilnego); sprzedawca ponosi wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty, np. transportu, ubezpieczenia, pakowania itp.; 4. może odstąpić od umowy, ale tylko w przypadku, gdy wada jest istotna, tzn. nie pozwala na użytkowanie przedmiotu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 561 Kodeksu cywilnego).
Aby kupujący mógł skorzystać z ww. uprawnień musi dokonać tzw. aktów staranności, tj. zbadać dostarczone mu rzeczy, zawiadomić sprzedawcę o wykrytych wadach i zgłosić swoje roszczenia.
Sposób reklamacji wybiera kupujący. Rękojmia za wady fizyczne jest skuteczna przez okres jednego roku a w przypadku budynku przez 3 lata; (w przypadku przedmiotów używanych okres może zostać skrócony, jednak nie bardziej, niż na okres 1 roku) (art. 568 Kodeksu cywilnego) od dnia wydania towaru, z zastrzeżeniem, iż wada zostanie zgłoszona sprzedawcy nie dalej jak 1 miesiąc od chwili wykrycia tej wady, a w przypadku produktów spożywczych terminy te są krótsze. Okres ten może zostać wydłużony, gdy sprzedawca wadę podstępnie zataił. Rękojmią nie są objęte rzeczy nabyte w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Okres rękojmi biegnie na nowo w przypadku wymiany towaru.
Ustawa z 27 lipca 2002 o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie ustawy Kodeks cywilny, która, jeśli dotyczy to konsumentów (osób fizycznych), wyklucza stosowanie art. 556-581 Kodeksu cywilnego.
Gwarancja Gwarancja jakości to ogół dodatkowych uprawnień, których zbywca rzeczy lub prawa może udzielić jego nabywcy. Sprowadzają się one zazwyczaj do zobowiązania, że zbywca zapewni nabywcy możliwość korzystania z rzeczy lub prawa bez zakłóceń (np. bez awarii). Są sankcjonowane możliwością żądania przez nabywcę, by zbywca przywrócił rzecz do należytego stanu na swój koszt (tzn. dokonał naprawy albo wymienił rzecz) bądź nawet możliwością odstąpienia od umowy. Jeśli zbywca udziela nabywcy gwarancji nie podając konkretnych jej warunków, mają zastosowanie "domyślne" przepisy o gwarancji z art. 577-582 Kodeksu cywilnego.
UMOWA O DZIEŁO
Zawierając umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. ... |
Menu
|