w geografia turystyczna, Geografia turystyczna

Geografia turystyczna – wykłady (materiał pełny, zawiera informacje, które nie wystąpiły na wykładach a są wymagane)

Geografia turystyczna jako nauka – przedmiot i zakres badań, miejsce w systemie nauk geograficznych i systemie nauk o turystyce.

Geografia a turystyka:

·         geografia turystyczna,

·         geografia turyzmu,

·         geografia turyzmu i rekreacji,

·         geografia turystyki,

·         geografia rekreacyjna,

·         geografia atrakcji turystycznych,

·         geografia czasu wolnego i wypoczynku,

·         geografia wypoczynku i turyzmu

Każda z tych dyscyplin „patrzy” geograficznie na turystykę.

Nauki geograficzne

Geografia fizyczna                                                 Geografia społeczno-ekonomiczna

                 - geomorfologiczna (formy pow. Ziemi)                 - geografia przemysłu

                 - klimatologia                                                           - geografia rolnictwa

                 - hydrografia                                                            - geografia religii

                 - geografia gleb                                                        - geografia osadnictwa

                 - biogeografia (fitogeografia i zoogeografia)          - geografia ludności

                 -kompleksowa geografia fizyczna                           - geografia komunikacji

                                                                                                  - geografia usług

Zaczęto wykorzystywać badania, co sprawiło że pojawiło się:

a)      geografia rekreacyjna, turystyczna – badania wywodzące się z nurtu geografii fizycznej (zajmował się tym w Poznaniu prof. Bartkowski)

b)     geografia turyzmu – badania nad turystyką realizowane z metodyką geografii społeczno-ekonomicznej

a) + b)               geografia turyzmu

Geografia turystyczna dzieli się na:

·         geografia turystyczna ogólna,

·         geografia turystyczna regionalna,

a)      geografia turystyczna Polski

b)     geografia turystyczna części świata (np. geografia turystyczna Europy)

Funkcje współczesnej geografii:

·         opisowo-informacyjna (co? gdzie?)

·         teoretyczno-wyjaśniająca (dlaczego?)

·         diagnostyczna (jak jest? jaki jest stan?)

·         prognostyczna (jak będzie? co się stanie?)

·         praktyczna (dawniej tak zwana geografia stosowana lub konstruktywna):

a)      decyzyjna (optymalizacyjna)

b)     kulturotwórcza

c)      wychowawcza

Funkcje geografii turystycznej wobec innych dyscyplin badających turystykę:

·         inicjująca (zaczyna badania)

·         koordynacyjna

·         syntetyzująca

·         integracyjna

·         usługowa

Przedmiot badań:

·         przydatność przestrzeni dla potrzeb ruchu turystycznego

·         oddziaływanie zjawisk turystycznych na przestrzeń

·         procesy zachodzące w przestrzeni spowodowane występowaniem zjawisk turystycznych

Zakres badań:

·         ocena zasobów i walorów turystycznych

·         ocena potencjału rekreacyjnego

·         analiza przesłanek migracji turystycznych

·         określanie form i struktury ruchu turystycznego

·         precyzowanie możliwości rozwoju turystyki

·         określanie wpływu turystyki na środowisko geograficzne

·         wydzielanie regionów turystycznych

Geografia turystyczna definicje:

1.      dyscyplina geografii zajmująca się przyrodniczymi oraz antropogenicznymi uwarunkowaniami i następstwami ruchu turystycznego.

2.      zajmuje się analizą form i relacji przestrzennych zjawisk turystycznych oraz związanych z nimi procesów oddziaływujących na przestrzeń.

Geografia turystyczna – nauka zajmująca się badaniem systemu interakcyjnego (relacji, związku) „środowisko geograficzne - turystyka”

                                                                    Uwarunkowania

                                                                     Walory,potencjał   

                                                                                                  atrakcyjność, przydatność,

Środowisko geograficzne

            pojemność

Turystyka (zachowanie turystyczno-rekreacyjne)

                                                                      np. .degradacja

                                                                                                          Konsekwencje  

Czas wolny, turystyka, rekreacja – podstawowe definicje.

Czas wolny – czas, który pozostaje do dyspozycji po odjęciu czasu pracy, dojazdów do i z pracy, czasu snu oraz czasu niezbędnych czynności osobistych i domowych.

Względność pojęcia „czas wolny” (czas wolny od czego?)       czas wolny ≠ rekreacja

Rekreacja:

·         łac. „recreatio” – odpoczynek

·         „recreo” – na nowo tworzę, ożywiam, odtwarzam

·        

odpoczynek = przerwa w pracy             odtworzenie sił

·         rekreacja to nie odpoczynek, ale odnowa sił; rekreacja jest skutkiem odpoczynku

Funkcje rekreacji:

·         odprężenie

·         rozrywka

·         rozwój

Rekreacja może odbywać się

                               przez czynność                                                         przez brak czynności

                                                              turystyka jest formą rekreacji

Turystyka:

·         „całość zjawisk i stosunków dotyczących podróży i krótkotrwałych pobytów poza miejscem stałego zamieszkania, podejmowanych nie w celach zysku” (Hunziker, 1951)

·         w znaczeniu tradycyjnym – odbywanie wycieczek poza miejsce stałego zamieszkania dla rozrywki i odpoczynku, połączone zwykle ze zwiedzaniem

·        

turystyka               zachowania turystyczno-rekreacyjne

Turyzm – całokształt zagadnień teoretycznych, gospodarczych, geograficznych, statystycznych, prawnych, kulturowych i społecznych, związanych z ruchem turystycznym.

Zachowania turystyczno-rekreacyjne jako zachowania czasowo-przestrzenne:

·         czasowo:

a)      są realizowane w czasie wolnym

b)     są realizowane w sezonie rekreacyjnym

·         przestrzenne – w tzw. przestrzeni rekreacyjnej (krajobrazie rekreacyjnym, środowisku rekreacyjnym)

- ok. 34% typów zachowań            zachowania całoroczne (np. spacer)

- ok. 55%              zachowania w sezonie letnim

- ok. 11%             zachowania w sezonie zimowym

czyli

66% typów zachowań          zachowania sezonowe

Podłoże zachowań (co nas skłania do podjęcia zachowań):

·         zoogeniczne - wynikające ze zwierzęcej natury

·         psychofizyczne (fizjologiczne) – wymuszone przez fizjologię

·         kulturogeniczne – zależne od kultury, w której żyjemy

·         socjogeniczne – wynikają z życia w określonej grupie ludzi

·         alogeniczne – pozostałe (pielgrzymki)

Cel zachowań:

·         leczniczy

·         wypoczynkowo-restytucyjny

·         wypoczynkowo-kondycyjny

·         wypoczynkowo-ludyczny (zabawowy)

·         wypoczynkowo-technomanipulacyjny

·         sportowo-wyczynowy

·         poznawczo-kształceniowy

·         utylitarny

Organizacja zachowań:

·         zachowania samotnicze

·         zachowania mikrogrupowe (10-15 osób)

·         zachowania mezogrupowe (ok. 40 osób)

·         zachowania makrogrupowe (pow. 100 osób)

Parametry przestrzenno-czasowej lokalizacji cyklów rekreacyjnych:

Cykl                      Czas (doby)                          Przestrzeń (km)

dobowy                     0,1-0,2                                (0,5-1)×10

tygodniowy               1,0-2,0                                (1-2)×102

roczny                     20,0-30,0                              (2-3)×103

Turystyka alternatywna (zrównoważona) – ekologiczna, prosta, łagodna, agrarna, miękka, dyskretna, zielona, delikatna, wiejska, farmerska.

W 2. połowie XIX wieku turystyka stała się masowa (turystyka masowa).

Porównanie „twardego” i „łagodnego” podróżowania:

turystyka masowa → turystyka alternatywna

                                                             mało czasu → dużo czasu

szybkie środki lokomocji → odpowiednie środki lokomocji

sztywny program → spontaniczne decyzje

z przewodnikiem → sam sobie przewodnikiem

osobliwości → przeżycia

wygodnie i pasywnie → męcząco i aktywnie

brak przygotowania → uprzednie przygotowanie

nieznajomość języków → nauka języków

poczucie wyższości → radość z nauki

zakupy → kupno prezentów

Charakterystyczne cechy turystyki alternatywnej:

·         ścisła i z reguły wąska specjalizacja celów i potrzeb jej uczestników

·         położenie nacisku na wzbogacenie własnej wiedzy i osobowości

·         ? ograniczoność ingerencji w odwiedzane układy, wynikająca z poszanowania ich odmienności

Najważniejsze formy turystyki alternatywnej:

·        

turystyka ekologiczna                              założenie: obie formy w początkach XXI wieku → 30%

·         turystyka kulturowo-poznawcza              całego ruchu turystycznego i ok. 50% całkowitych

·         agroturystyka                                            dochodów z turystyki

Zależność między wielkością powierzchni i liczbą uczestników a intensywnością użytkowania i zabiegów ochronnych dla turystyki masowej, agroturystyki i ekoturystyki.

                                Intensywność                    EKOTURYSTYKA         1.                     Intensywność                              

                                 użytkowania                                                                              zabiegów

                                rekreacyjnego                   AGROTURYSTYKA      2.                       ochronnych

                                                                                                                             i pielęgnacyjnych 

                                                           WYPOCZYNEK MASOWY    3.

wielkość powierzchni,

liczba uczestników

1.      – obszary cenne przyrodniczo

2.      – ekstensywne tereny rolne

3.      – tradycyjne rejony turystyczne

Zagospodarowanie turystyczne – „działalność mająca na celu przystosowanie środowiska geograficznego dla potrzeb ruchu turystycznego, zapewnienie dojazdów do regionów i miejscowości turystycznych → dostępność komunikacyjna oraz wyposażenie ich w odpowiednią bazę podstawową i towarzyszącą → zapewnienie turyście właściwych warunków.”

Baza materialna turystyki:

·         baza podstawowa

a)      baza komunikacyjna

b)     baza żywieniowa (urządzenia gastronomiczne, urządzenia handlowe, ...