ustroj francji, Bezpieczeństwo Narodowe, Współczesne systemy polityczne

FRANCJA

Francja jest republiką. Władzę sprawuje tu prezydent, rząd i Zgromadzenie Narodowe. Prezydent jest wybierany bezpośrednio przez obywateli na okres siedmiu lat Francja jest republiką o systemie semiprezydenckim. Konstytucja przyjęta została w referendum w 1958 roku. Modyfikowana była w latach 1962 oraz 1995. Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego Zgromadzenia Narodowego. Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy1.

Prezydent François Nicolas Hollande – francuski polityk, prezydent Republiki Francuskiej i z urzędu współksiążę Andory od 15 maja 2012, I sekretarz Partii Socjalistycznej w latach 1997–2008, poseł i były eurodeputowany.Francji wybierany jest w wyborach powszechnych bezwzględną większością głosów. Swój urząd sprawuje przez 5 lat z prawem jednej reelekcji. Pięcioletnia kadencja istnieje od 2000 roku, kiedy to przeprowadzono referendum w tej sprawie. Wcześniej kadencja głowy państwa wynosiła 7 lat. Zwycięstwo wyborcze rzadko odnoszone jest w pierwszej turze, dlatego też, kiedy żaden z kandydatów nie otrzyma bezwzględnej większości głosów, organizowana jest druga tura, w której uczestniczy już tylko 2 kandydatów.

Od kandydata nie jest wymagana apolityczność. Przykładem jest współczesny prezydent Francji Nicolas Sarkozy, który jednoznacznie identyfikuje się z prawicą.

Głowa państwa nie jest odpowiedzialna przed parlamentem. Uprawnienia prezydenta to:

możliwość rozwiązania Zgromadzenia Narodowego;

mianowanie i odwoływanie premiera, a na jego wniosek - członków rządu;

prawo weta zawieszającego w stosunku do ustaw uchwalonych przez parlament;

naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi;

możliwość zarządzenia referendum;

ratyfikowanie umów międzynarodowych;

podejmowanie decyzji w sprawach obrony narodowej i polityki zagranicznej;

powoływanie 1/3 składu Rady Konstytucyjnej.

Ze strony parlamentu może zostać wysunięte wobec prezydenta oskarżenie. Wtedy jest on sądzony przez Najwyższy Trybunał Sprawiedliwości5..

Władza ustawodawcza we Francji Obecny system parlamentarny jest  i dzieli się na:

Izbę wyższą (Chambre haute) -  posiadający 348  Od tego czasu liczba senatorów ulega jednak stopniowemu rozszerzeniu, aż w  osiągnie 348. Ponadto kadencja została skrócona do 6 lat, a połowa składu wymieniana będzie co 3 lata, do tej pory zaś, co 3 lata wymieniano jedną trzecią składu izby Przewodniczacy  

·                     Izbę niższą (Chambre basse) -  posiadające 577 miejsc miejsc wybierane jest na 5 lat w dwóch turach wyborów powszechnych, bezpośrednich i większościowych. Drugą izbą jest , wybierany przez kolegium elektorów.

Senat reprezentuje opinię departamentów i terytoriów zamorskich. Dlatego też wybory przeprowadzane są tylko w departamentach, a wyborcami są deputowani z danego departamentu, radcowie generalni, merowie i przewodniczący Rad Municyjnych. W jego skład wchodzi 321 senatorów (w tym 12 z poza Francji), wybieranych na 9 letnią kadencję, w trakcie, której co 3 lata następuje zmiana 1/3 składu.

Zgromadzenie Narodowe to izba niższa. Jej kadencja wynosi 5 lat, a złożona jest z 577 deputowanych. Prawo wyboru swych przedstawicieli do władz posiadają obywatele francuscy z ukończonym 23 rokiem życia. Wybory do Zgromadzenia przeprowadza się w okręgach jednomandatowych - systemem większościowym, w II turach.

Zgromadzenie może zostać rozwiązane przed upływem swojej kadencji przez prezydenta, samo zaś uchwalając wotum nieufności może doprowadzić rząd do dymisji. Wyższość Zgromadzenia Narodowego nad Senatem ujawnia się na płaszczyźnie legislacyjnej. Projekt ustawy wnoszony jest do dowolnej izby z wyjątkiem ustaw finansowych, które rozpatrywane są tylko w Zgromadzeniu Narodowym. Przyjęty projekt ustawy przez pierwszą izbę kierowany jest do drugiej. Jeśli nie ma zgody pomiędzy izbami, projekt przesyłany jest między nimi aż do uzgodnienia stanowiska. Jeżeli nie dochodzi do kompromisu premier powołuje komisję mieszaną do wypracowania jednolitego tekstu.

Jeśli komisja nie przyjmie wspólnego tekstu lub uzgodniony tekst nie zostanie przyjęty przez izby, to rząd może zażądać ostatecznego rozstrzygnięcia od Zgromadzenia. Samo zaś prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje premierowi w ramach tzw. projektów i członkom obu izb jako tzw. wnioski ustawodawcze. Prezydent stoi na czele władzy wykonawczej, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych, negocjuje i ratyfikuje traktaty oraz gwarantuje niezawisłość sądownictwa poprzez przewodniczenie Najwyższej Radzie Sądownictwa.

Przewodniczy Radzie Ministrów, ukierunkowuje jej prace, wpływa na treść merytoryczną podejmowanych decyzji.

Do jego kompetencji własnych, czyli nie wymagających kontrasygnaty premiera lub odpowiedniego ministra należy:

- ogłaszanie referendum;

- rozwiązywanie Zgromadzenia Narodowego;

- mianowanie i odwoływanie premiera;

- zwracanie się z orędziem do obydwu izb;

- nominowanie 3 członków Rady Konstytucyjnej.

Rząd, premier i rada ministrów we Francji

Rząd we Francji to organ kolegialny powoływany przez prezydenta w celu określenia i prowadzenia polityki narodu. Prezydent powołuje premiera, a na jego wniosek ministrów.

Rada gabinetowa i rada ministrów we Francji

Rząd francuski odbywa dwa rodzaje posiedzeń:

Rada Ministrów - to konstytucyjna forma posiedzeń rządu pod przewodnictwem prezydenta;

Rada Gabinetowa - to organ przygotowujący posiedzenia Rady Ministrów kierowany przez premiera.

Rada Ministrów działa na zasadzie solidarności kolektywnej, ponosząc odpowiedzialność polityczną za całość realizowanej przez siebie polityki zarówno przed prezydentem jak i parlamentem. Wotum nieufności dla rządu uchwala absolutną większością głosów Zgromadzenie Narodowe na wniosek 1/10 członków. Obowiązującą ustawą zasadniczą we Francji jest Konstytucja z 28 września 1958 r. W celu zmiany konstytucji prezydent zwołuje Zgromadzenie Narodowe i Senat jako konstytucyjnie odrębny organ tzw. Kongres. Inicjatywa zmiany konstytucji wychodzi od prezydenta na wniosek premiera lub członków parlamentu, zmianie nie podlega republikańska forma rządów.

1848-1852

Konstytucja Francji z roku 1848

1852-1870

Konstytucja Francji z roku 1852

Korpus Legislacyjny

1871-1875

1875-1940

Konstytucja Francji z roku 1875

Izba Deputowanych

1940-1944

Konstytucja Francji z roku 1940

1944-1946

1946-1958

Konstytucja Francji z roku 1946

Konsul Republiki

Parlament

od 1958

Konstytucja Francji z roku 1958

Największe partie Francji:                 Zgromadzenie narodowe/Parlament europejski

  204 (wraz z sojusznikami) / 31

320 (wraz z sojusznikami) / 17

23 / 3

20 (wraz z sojusznikami) / 3

17 / 1