URAZY WYW PRZEZ ZW, 1. ROLNICTWO, ochrona zdrowia zwierząt

URAZY WYWOŁYWANE PRZEZ ZWIERZĘTA

LEK MED. ANDRZEJ OCHAL

Czy urazy spowodowane przez zwierzęta są częste?

·         Ok. 60% obrażeń to lekkie uszkodzenia ciała, z którymi pacjenci nie zgłaszają się do lekarza.

·         Zdecydowana większość pacjentów wymaga jedynie zaopatrzenia doraźnego w SOR

W ciągu 4 lat

Chirurgia urazowa

SOR

Razem

Chorzy z urazami

4678

67200

71878

Chorzy z urazami odzwierzęcymi

51

(1,09%)

1821

(2,71%)

1872

(2,60%)

Zwierzę

Mechanizm

Hospitalizacja (% hospit.)

Leczenie ambulatoryjne (% lecz.amb.)

Pies

Ugryzienie, przewrócenie

11 (21,57%)

273 (14,99%)

Koń

Upadek z konia, kopnięcie, ugryzienie

9 (17,65%)

36 (1,98%)

Kot

Ugryzienie, zadrapanie

-

254 (13,95%)

Bydło domowe

Uderzenie rogiem, poturbowanie

28 (54,9%)

70 (3,84%)

Świnia

Ugryzienie, poturbowanie

3 (5,88%)

93 (5,11%)

Owady

Ugryzienie

-

894 (49,09%)

Inne

Ugryzienie, dziobnięcie

-

201 (11,04%)

Jakich urazów jest najwięcej?

·         Najczęstsze obrażenia są powodowane przez owady i pajęczaki

ü      Pszczoły

ü      Osy

ü      Kleszcze – pajęczaki

·         Wśród pacjentów przyjmowanych celem leczenia szpitalnego największą grupę stanowią poszkodowani w wyniku kontaktu z krową i koniem.

Rodzaje operacji, których wymagali pacjenci zaatakowani przez zwierzęta

ü      Trepanacja czaszki

ü      Drenaż jamy opłucnowej

ü      Torakotomia

ü      Laparotomia

ü      Operacyjna stabilizacja złamań

ü      Zabiegi rekonstrukcyjne i plastyczne powłok ciała

ü      Opracowanie chirurgiczne ran i usunięcie tkanek martwiczych

Kto jest najbardziej narażony na uraz spowodowany przez zwierzę?

·         Wszystkie czynności wykonywane przy zwierzętach są potencjalnie niebezpieczne

·         Szczególnie narażone są osoby związane zawodowo z wykonywaniem pracy przy zwierzętach:

ü      Rolnicy, a także

ü      Weterynarze

ü      Pracownicy ubojni

ü      Pracownicy ogrodów zoologicznych

ü      Pracownicy cyrków i inni.

Pogryzienia przez ssaki:

·         Psy – 80%

·         Koty – 10%

·         Inne (konie, nietoperze, szczury, lisy i inne) – 10%

Objawy:

·         Rany gryzione mogą mieć postać:

ü      Ran szarpanych,

ü      Kłutych,

ü      Miażdżonych,

ü      Zadrapań lub

ü      Rozerwań tkanki.

Umiejscowienie:

·         Pogryzienia przez psy:

ü      Rany rąk (68%)

ü      Rany twarzy (do 29%)

ü      Rany kończyn dolnych (10%)

·         Pogryzienia przez koty:

ü      Najczęściej obejmują ręce, w następnej kolejności kończyny dolne, twarz i tułów.

Przyczyny:

·         Większość ran gryzionych jest zadawana przez domowe zwierzęta, znane ofierze, najczęściej duże psy.

·         Rany dłoni mogące wskazywać na pogryzienie przez człowieka często są wynikiem uderzenia zaciśniętą pięścią w usta.

Czynniki ryzyka:

·         Pogryzienia przez psy spotykane są częściej wczesnym popołudniem i przy ciepłej pogodzie,

·         Pogryzienia przez koty zdarzają się częściej rano.

·         Rany dłoni będące wynikiem uderzenia zaciśniętą pięścią w usta są często związane z nadużyciem alkoholu.

Powikłania:

·         Septyczne zapalenie stawów,

·         Zapalenie kości i szpiku

·         Rozległe uszkodzenia tkanek miękkich ze zbliznowaceniem

·         Posocznica

·         Krwotok

·         Śmierć

·         Zgorzel gazowa – może przebiegać piorunująco i powinna być leczona bardzo intensywnie.

Zakażenia przyranne:

·         Rany kąsane KOTY – do 30%

·         Rany kąsane PSY – do 20%

·         Rany kąsane INNE – ok. 4%

Rokowanie:

·         Rany niepowikłane zamykają się po 7 – 10 dniach

·         Zakażone znacznie dłużej

Pierwsza pomoc:

·         Jeśli pacjent nieprzytomny i nie oddycha normalnie –  CPR (ABC)

·         Unieruchomienie złamań

·         Tamowanie krwawień – opatrunek uciskowy, nie opaska uciskowa!!!

·         Przemycie rany (sól fizjologiczna, woda)

·         Dezynfekcja skóry wokół rany (alkohol)

·         Jałowy opatrunek

·         Kontakt z lekarzem

ü      Opracowanie rany (płukanie, usunięcie martwych tkanek, zbliżenie dużych ran, antybiotyk)

ü      Profilaktyka przeciwtężcowa

ü      Profilaktyka wścieklizny

Jak unikać urazu?

·         Nie rozdzielaj walczących zwierząt

·         Nie baw się agresywnie ze zwierzętami

·         Unikaj chorych i dziwnie się zachowujących zwierząt

·         Nie przeszkadzaj zwierzętom podczas jedzenia, snu, karmienia potomstwa

·         Pozostań nieruchomo, nie uciekaj i nie krzycz gry zbliży się obcy pies

·         ...