|
Nie obrażaj więc mojej inteligencji poprzez czynione na pokaz zaniżanie własnej.
T. ROŚLINY PRZEMYSŁOWE OLEISTE:
- W swoich częściach (owocach, nasionach, pędach) zawierają więcej niż 15% tłuszczu, który da się z nich wydobyć np. rzepak, rzepik, gorczyca, mak, słonecznik, len, konopie, w owocach – Oliwka europejska, Palma olejowa, w bulwach pochodzenia pędowego – orzeszki arachaidowe.
/ Znaczenie gospodarcze roślin oleistych:
– Służą do otrzymywania tłuszczy jadalnych bądź technicznych. - jadalne – do spożycia – wszystkie oprócz lnu, bo szybko się psuje - techniczne – przemysł motoryzacyjny, przemysł chemiczny do produkcji lakierów, farb, środków ochrony roślin - przemysł farmaceutyczny – olejek rycynowy, siemię lniane. – Makuchy i śruty poekstrakcyjne – białko – Produkty odpadowe – słoma, papier, płyty izolacyjne, budowlane, kompost – Poplony ozime i ścierniskowe: gatunki ozime – rzepak, rzepik działają na glebę ochronnie, wzbogacają glebę w składniki odżywcze – Uprawiane na nasiona – plon główny – Gatunki jare – poplony letnie – gorczyca biała – Dobre stanowisko dla roślin następczych – działają melioracyjnie na glebę – Nasiona roślin wykorzystuje się do produkcji musztardy, przypraw, konserwacji, do produkcji wina i piwa.
/Skład chemiczny nasion roślin oleistych:
- Tłuszcze – od 20 – 50. Najwięcej jest u rzepaka i rzepika, najmniej u gorczycy białej. - Białko – jako pasza treściwa – ok. 30% mak, słonecznik – 23 – 30% - Związki niekorzystne występujące w roślinach: glukozynolady – działają szkodliwie na układ rozrodczy zwierząt alkanoidy – w soku mlecznym, wykorzystuje się do produkcji leków uśmierzających ból
/ Wzrost i rozwój roślin oleistych:
I – kiełkowanie i wschody II – formowanie rozety (skrócony pęd) III – formowanie pędu IV – kwitnienie – kwiaty obcopylne V – dojrzewanie
/Budowa morfologiczna:
- System korzeniowy – palowy, rozłogowy, najgłębiej sięga u rzepaku - Łodyga – rozgałęziona pod szerokim kątem - Liście – jasnozielone u rzepaka
/Znaczenie gospodarcze:
Największe znaczenie gospodarcze ma rzepak.
SŁONECZNIK ZWYCZAJNY
Podział ze względu na sposób użytkowania: – jadalny – duże koszyczki o średnicy ok. Ø50 cm, a owoce (niełupki) duże i nie zawsze wypełnione nasieniem – oleisty – koszyczki o średnicy Ø20 -30 cm występujące licznie na roślinie, zawiera 20 -30% tłuszczu, niełupki małe wypełnione nasieniem. – pastewny – koszyczki o średnicy Ø20 cm, zawiera 40 -63% tłuszczu w nasionach.
MAK UPRAWNY
Roślina jednoroczna jara.
- opiumowy - bezopiumowy
/ Budowa morfologiczna: - korzeń – palowy 150 cm - łodyga – 100 – 150 cm, sztywna, rozgałęziona - liście – dolne są okrągło-owalne, krótkoogonkowe, górne są siedzące ząbkowano-piłkowane - kwiaty – pojedyncze, barwne, samopylne - owoc – torebka - nasiona – bardzo drobne, bielmowe
T. ROŚLINY OLEISTE I WLUKNOWE
LEN UPRAWNY
Ze względu na cechy morfologiczne i sposób użytkowania len dzielimy na:
– Drobnonasienny i lny włókniste – Oleisto-włókniste (przejściowe) – Grubonasienne lny oleiste
/ Budowa morfologiczna:
- korzeń – palowy system korzeniowy – dl. 65 cm - łodyga – zależna od typu - liście – lancetowate, małe, naprzemianległe - kwiatostan – baldachogrono, kwiaty samopylne - owoc – trzykomorowa torebka - nasiona – zwane siemieniem lnianym
KONOPIE
/ Konopie dzielimy na:
- zwyczajne - dzikie - indyjskie
/ Budowa morfologiczna:
- korzeń – palowy system korzeniowy dł. 2 m - łodyga – sztywna, prosta, nierozgałęziona - kwiatostan – wiecha, roślina 2-pienna (lub 1-pienna), rozdzielnopłciowa – plaskanie(męskie) i głowacze (żeńskie) - owoc – orzeszek
/ RÓZNICE MIĘDZY WŁÓKNAMI:
Konopie Len Nitki są cienkie Lewoskrętne Krótsze 20 cm Wydobywa się na sucho Odporne na wilgoć Łodygi są wyższe Mają przyrost wtórny Nitki są grubsze Prawoskrętne Dłuższe niż 20 cm Wydobywa się na mokro
Łodygi niższe Brak przyrostu wtórnego
/ Wymagania klimatyczno-glebowe roślin oleistych i włóknistych:
Gatunek Temp. kiełkowania Odporność na niskie temp. Wymagania wodne Rzepak ozimy Rzepik ozimy Krzyżowe jare 10C 30C 10C (80C) -150C (-250C)
-40C - -60C Duże – faza tworzenia pąków, kwitnienia, dojrzewania. Jare – bardziej odporne na suszę Mak Słonecznik Len Konopie 20C 4 – 60C 40C 10C -50C średnia -40C duża -3 - -80C mała -50C duża Nadmiar wody szkodzi Dość odporne na suszę Duże Dość duże
/ Glebowe:
Gatunek Wymagania Gleby odpowiednie Gleby nieodpowiednie Rzepak ozimy Rzepik Rzepak jary Gorczyca biała Gorczyca Duże Duże Duże Duże Średnie Czarnoziemy, lessy, czarne ziemie Jw. Cięższe Jak rzepak ozimy + torfy niskie Jak rzepak jary Piaszczyste, żwirowate, kwaśne Torfowe, murszowe, suche Jak wyżej bez torfowych Mak Konopie Len Słonecznik Duże Duże Średnie Małe Czarnoziemy, lessy, czarne ziemie + brunatne, torfy, bielice Mniej żyzne różne gleby Ciężkie, podmokłe, suche piaski Kwaśne Za żyzne, organiczne, podmokłe Suche, ciężkie, nieprzewiewne.
- 1 -
|
Menu
|