ustawa, Politologia, Ochrona własności intelektualnej

Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83

                                 USTAWA

                        z dnia 4 lutego 1994 r.

                o prawie autorskim i prawach pokrewnych

                               Rozdział 1

                      Przedmiot prawa autorskiego

                                Art. 1.

1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o

  indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od

  wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

   1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,

     publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

   2) plastyczne,

   3) fotograficzne,

   4) lutnicze,

   5) wzornictwa przemysłowego,

   6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

   7) muzyczne i słowno-muzyczne,

   8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

   9) audiowizualne (w tym wizualne i audialne).

3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby

  miał postać nie ukończoną.

4. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.

                                Art. 2.

1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka,

  adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa

  do utworu pierwotnego.

2. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy

  utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe

  do utworu pierwotnego wygasły.

3. Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu

  lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone

  twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.

4. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji

  cudzym utworem.

5. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.

                                Art. 3.

Zbiory, antologie, wybory, bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego,

nawet jeżeli zawierają nie chronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór,

układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych

utworów.

                                Art. 4.

Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:

   1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty,

   2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,

   3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne,

   4) proste informacje prasowe.

                                Art. 5.

Przepisy ustawy stosuje się do utworów:

   1) których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub

   2) które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej

     Polskiej albo równocześnie na tym terytorium i za granicą, lub

   3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim, lub

   4) których ochrona wynika z umów międzynarodowych.

                                Art. 6.

W rozumieniu ustawy:

   1) utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został

     zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie,

   2) opublikowaniem równoczesnym utworu jest opublikowanie utworu na

     terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą w okresie trzydziestu

     dni od jego pierwszej publikacji,

   3) utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy

     został udostępniony publicznie.

                                Art. 7.

Jeżeli umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną,

przewidują dalej idącą ochronę, niż to wynika z ustawy, do nie opublikowanych

utworów obywateli polskich albo do utworów opublikowanych po raz pierwszy

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub równocześnie na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej albo opublikowanych po raz pierwszy w języku polskim

- stosuje się postanowienia tych umów.

                               Rozdział 2

                       Podmiot prawa autorskiego

                                Art. 8.

1. Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

2. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze

  uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do

  publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem

  utworu.

3. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego

  zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa

  organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

                                Art. 9.

1. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że

  wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia

  wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.

2. Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części

  utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych

  współtwórców.

3. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda

  wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców

  może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając

  interesy wszystkich współtwórców.

4. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa

  autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim

  współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów.

5. Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się

  odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach

  ułamkowych.

                                Art. 10.

Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania,

każdy z nich może żądać od pozostałych twórców udzielenia zezwolenia

na rozpowszechnianie tak powstałej całości, chyba że istnieje słuszna podstawa

odmowy, a umowa nie stanowi inaczej. Przepisy art. 9 ust. 2-4 stosuje

się odpowiednio.

                                Art. 11.

Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii

lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a

do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom.

Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.

                                Art. 12.

1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego

  pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku

  pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach

  wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi

  do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do

  rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni

  termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego

  bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością

  przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że

  umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie

  do rozpowszechniania utworu.

3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca

  nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.

                                Art. 13.

Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia

utworu o jego przyjęciu, nie przyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od

dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie,

uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić

inny termin.

                                Art. 14.

1. Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej

  przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika,

  który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku

  pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania

  wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie

  zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat

  od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany.

2. Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału

  naukowego zawartego w utworze, o którym mowa w ust. 1, oraz udostępniać

  ten materiał osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego

  przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.

                                Art. 15.

Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko

lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których

utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób

w związku z rozpowszechnianiem utworu.

                               Rozdział 3

                        Treść prawa autorskiego

                               Oddział 1

                        Autorskie prawa osobiste

                                Art. 16.

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną

w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem,

a w szczególności prawo do:

   1) autorstwa utworu,

   2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania

     go anonimowo,

   3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,

   4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,

   5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

                                Oddział 2

                       Autorskie prawa majątkowe

                                Art. 17.

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania

z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji

oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

                                Art. 18.

1. Autorskie prawa majątkowe nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy.

  Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności.

2. Po śmierci twórcy, spadkobiercy mogą sprzeciwić się egzekucji z prawa autorskiego

  do utworu nie opublikowanego, chyba że sprzeciw byłby niezgodny

  z ujawnioną wolą twórcy co do rozpowszechniania utworu.

3. Prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2, art. 30 ust. 2

  oraz w art. 70 ust. 3, nie podlega zrzeczeniu się, zbyciu ani egzekucji. Nie

  dotyczy to wymagalnych wierzytelności.

                                Art. 19.

1. Twórcy i jego spadkobiercom przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości

  5% ceny dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy

  utworu plastycznego oraz rękopisów utworów literackich i muzycznych.

  Do zapłaty tego wynagrodzenia jest obowiązany sprzedawca, a gdy działa

  na rzecz osoby trzeciej, odpowiada z nią solidarnie.

2. Sprzedawca jest obowiązany do ujawnienia osoby trzeciej, o której mowa w

  ust. 1. Z obowiązku tego może się zwolnić płacąc należne wynagrodzenie.

3. Zrzeczenie się wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, jest nieważne, chyba

  że dotyczy wymagalnej wierzytelności.

                                Art. 20.

1. Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych

  urządzeń, czystych nośników służących do utrwalania przy użyciu tych urządzeń

  utworów w zakresie własnego użytku osobistego oraz urządzeń reprograficznych

  są obowiązani do opłat na rzecz twórców, artystów wykonawców

  oraz producentów fonogramów i wideogramów, w wysokości nie wyższej niż

  3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

2. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat, o których mowa w ust. 1, przypada:

   1) 50% - twórcom,

   2) 25% - artystom wykonawcom,

   3) 25% - producentom fonogramów i wideogramów,

       z tym, że w przypadku urządzeń reprograficznych kwota ta przypada

       w 100% twórcom.

3. Minister Kultury i Sztuki po zasięgnięciu opinii właściwych organizacji zbiorowego

  zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń

twórców, artystów wykonawców oraz organizacji producentów lub

  importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1 określa, w

  drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, szczegółowe

  zasady ich pobierania i odprowadzania oraz wskazuje organizację

  zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi właściwą

  do ich pobierania.

                                Art. 21.

1. Publicznym organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno nadawać opublikowane

  utwory nie będące filmami fabularnymi, w tym serialami fabularnymi.

  Uprawnionym do utworów przysługuje prawo do wynagrodzenia.

2. Organizacjom radiowym i telewizyjnym innym niż wymienione w ust. 1 wolno

  nadawać opublikowane drobne utwory słowne, muzyczne i słowno-muzyczne

  na podstawie umowy zawartej za pośrednictwem właściwej organizacji

  zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

  Twórca może jednak oświadczyć takiej organizacji, z zachowaniem formy

  pisemnej pod rygorem nieważności, że o nadaniu swoich opublikowanych

  utworów będzie decydować osobiście.

                                Art. 22.

1. Organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno dla własnych celów nadawczych

  utrwalać utwory, na których nadanie uprzednio uzyskały zezwolenie.

2. Utrwalenia, o których mowa w ust. 1, powinny być zniszczone w ciągu miesiąca

  od nadania utworu.

3. Postanowienia ust. 2 nie stosuje się do utrwaleń dokonanych dla celów nadawczych

  mających wyjątkowy charakter dokumentalny, o ile zostają umieszczone

  w archiwum. Twórca powinien zostać niezwłocznie powiadomiony o

  umieszczeniu utrwalenia jego utworu w takim archiwum.

                               Oddział 3

                  Dozwolony użytek chronionych utworów

                                Art. 23.

1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego

  utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia

  do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego.

2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje krąg osób pozostających w

  związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku

  towarzyskiego.

                                Art. 24.

1. Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej

  utwory nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną

  albo naziemną, jeżeli następuje to w ramach równoczesnego, integralnego

  i nieodpłatnego rozpowszechniania programów radiowych lub telewizyjnych

  i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców znajdujących

  się w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących

  do 50 gospodarstw domowych.

2. Posiadacze urządzeń służących do odbioru dźwięku lub dźwięku i obrazu

  mogą za ich pomocą odbierać nadawane utwory, choćby urządzenia te były

  umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie

  korzyści majątkowych.

3. Z zastrzeżeniem przepisu ust. 1, operatorom sieci kablowych wolno rozpowszechniać

  utwory nadawane przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne

  dostępne na danym obszarze, jeżeli rozpowszechnianie w sieciach kablowych

  ma charakter równoczesny i integralny z nadaniem pierwotnym.

  Uprawnionym do utworów przysługuje prawo do wynagrodzenia.

                                Art. 25.

1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:

   1) już rozpowszechnione:

       a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,

       b) aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze

         i społeczne,

       c) aktualne zdjęcia reporterskie,

   2) krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi, o których mowa

     w pkt 1 lit. a) i b),

   3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,

   4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia

     to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,

   5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.

2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy

  przysługuje prawo do wynagrodzenia.

3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w

  oryginale, jak i w tłumaczeniu.

                                Art. 26.

...