ustawa o lasach, Studia, A, Achitektura Krajobrazu, Ochrona środowiska

©Kancelaria Sejmu s. 1/31

04-07-01

Dz.U. 1991 Nr 101 poz. 444

USTAWA

z dnia 28 września 1991 r.

o lasach

Art. 1.

Ustawa określa zasady zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz

zasady gospodarki leśnej w powiązaniu z innymi elementami środowiska i z gospodarką

narodową.

Art. 2.

Przepisy ustawy stosuje się do lasów, bez względu na formę ich własności.

Art. 3.

Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt:

1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną

(uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo

jej pozbawiony:

a) przeznaczony do produkcji leśnej lub

b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego

albo

c) wpisany do rejestru zabytków,

2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki

leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie

podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi,

szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany

na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Art. 4.

1. Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo

Leśne Lasy Państwowe, zwane dalej „Lasami Państwowymi”.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do lasów:

1) będących w zarządzie parków narodowych,

2) wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,

3) będących w użytkowaniu wieczystym na mocy odrębnych przepisów.

Opracowano na podstawie:

tj. Dz.U. z

2000 r. Nr 56, poz.

679, Nr 86, poz. 958,

Nr 120, poz. 1268, z

2001 r. Nr 110, poz.

1189, Nr 145, poz.

1623, z 2002 r. Nr 25,

poz. 253, Nr 113, poz.

984, Nr 200, poz.

1682, z 2003 r. Nr 80,

poz. 717 i 721, Nr

162, poz. 1568, Nr

203, poz. 1966, Nr

229, poz. 2273, z 2004

r. Nr 92, poz. 880, Nr

93, poz. 894, Nr 141,

poz. 1492.

©Kancelaria Sejmu s. 2/31

04-07-01

3. W ramach sprawowanego zarządu Lasy Państwowe prowadzą gospodarkę leśną,

gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi

z gospodarką leśną, a także prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa

oraz ustalają jego wartość.

4. Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.

Art. 5.

1. Nadzór nad gospodarką leśną sprawują:

1) minister właściwy do spraw środowiska – w lasach stanowiących własność

Skarbu Państwa,

2) starosta oraz w zakresie określonym w ustawie wojewoda – w lasach nie

stanowiących własności Skarbu Państwa.

2. Wojewoda może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie w jego imieniu

spraw z zakresu nadzoru, o którym mowa w ust. 1, w tym wydawanie decyzji

administracyjnych w pierwszej instancji, dyrektorowi regionalnej dyrekcji

Lasów Państwowych.

3. Starosta może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie w jego imieniu

spraw z zakresu nadzoru, o którym mowa w ust. 1, w tym wydawanie decyzji

administracyjnych w pierwszej instancji, nadleśniczemu Lasów Państwowych,

zwanemu dalej „nadleśniczym”.

3a. W przypadku powierzenia zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, starosta przekazuje

środki na realizację tego zadania.

4. Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych i nadleśniczy prowadzą powierzone

przez wojewodę lub starostę sprawy, o których mowa w ust. 2 i 3, po

zapewnieniu przez powierzającego środków finansowych na te cele.

Art. 5a.

Minister właściwy do spraw środowiska może powierzyć, w drodze decyzji administracyjnej,

dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych wykonywanie zadań

poza terenami jego działania w zakresie związanym z funkcjonowaniem i ochroną

obszarów Natura 2000.

Art. 6.

1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) gospodarka leśna - działalność leśną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania

lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych,

gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna,

żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego,

a także sprzedaż tych produktów oraz realizację pozaprodukcyjnych

funkcji lasu,

1a) trwale zrównoważona gospodarka leśna - działalność zmierzającą do

ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym

trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej

produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do

ust. 1a w art. 5

uchylony

©Kancelaria Sejmu s. 3/31

04-07-01

wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych

i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym,

bez szkody dla innych ekosystemów,

2) klasa bonitacji drzewostanu - wskaźnik możliwości produkcyjnej siedliska

leśnego i drzewostanu,

3) właściciel lasu - osobę fizyczną lub prawną będącą właścicielem albo użytkownikiem

wieczystym lasu oraz osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę

organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej będącą posiadaczem

samoistnym, użytkownikiem, zarządcą lub dzierżawcą lasu,

4) zagrożenie trwałości - stan lasu wywołany czynnikami zewnętrznymi lub

nieprawidłową gospodarką leśną, wymagający zabiegów zwalczających i

ochronnych albo jego przebudowy,

6) plan urządzenia lasu - podstawowy dokument gospodarki leśnej opracowywany

dla określonego obiektu, zawierający opis i ocenę stanu lasu oraz cele,

zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej,

7) uproszczony plan urządzenia lasu - plan opracowywany dla lasu o obszarze

co najmniej 10 ha, stanowiącego zwarty kompleks leśny, zawierający skrócony

opis lasu i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz podstawowe

zadania dotyczące gospodarki leśnej,

8) drogi leśne - drogi położone w lasach nie będące drogami publicznymi w

rozumieniu przepisów o drogach publicznych,

9) etat cięć - ilość drewna do pozyskania określoną w planie urządzenia lasu

lub uproszczonym planie urządzenia lasu, wynikającą z potrzeb odnowienia,

pielęgnowania i ochrony lasu oraz zasady trwałości i ciągłości użytkowania,

10) rozmiar pozyskania drewna - wielkość (miąższość) drewna do pozyskania

wynikającą z planów gospodarczo-finansowych,

11) program ochrony przyrody - część planu urządzenia lasu zawierającą kompleksowy

opis stanu przyrody, zadania z zakresu jej ochrony i metody ich

realizacji, obejmującą zasięg terytorialny nadleśnictwa.

3. W lasach, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 2, będących w użytkowaniu wieczystym,

określone w ustawie prawa i obowiązki Agencji Własności Rolnej

Skarbu Państwa wykonuje użytkownik wieczysty.

Art. 7.

1. Trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia

lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu, z uwzględnieniem w szczególności

następujących celów:

1) zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę,

glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą,

pkt 5 w ust. 1 w art. 6

skreślony

ust. 2 w art. 6 skreślony

©Kancelaria Sejmu s. 4/31

04-07-01

2) ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne

fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze

względu na:

a) zachowanie różnorodności przyrodniczej,

b) zachowanie leśnych zasobów genetycznych,

c) walory krajobrazowe,

d) potrzeby nauki,

3) ochrony gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub

uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym,

4) ochrony wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności

na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników

wód podziemnych,

5) produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i

produktów ubocznego użytkowania lasu.

2. Gospodarka leśna w lasach stanowiących rezerwaty przyrody oraz wchodzących

w skład parków narodowych uwzględnia zasady określone w przepisach o

ochronie przyrody.

3. Gospodarka leśna w lasach wpisanych do rejestru zabytków i w lasach, na terenie

których znajdują się zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków,

prowadzona jest w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, z

uwzględnieniem przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Art. 8.

Gospodarkę leśną prowadzi się według następujących zasad:

1) powszechnej ochrony lasów,

2) trwałości utrzymania lasów,

3) ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,

4) powiększania zasobów leśnych.

Art. 9.

1. W celu zapewnienia powszechnej ochrony lasów właściciele lasów są obowiązani

do kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej

odporności drzewostanów, a w szczególności do:

1) wykonywania zabiegów profilaktycznych i ochronnych zapobiegających

powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów,

2) zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiających i rozprzestrzeniających

się organizmów szkodliwych,

3) ochrony gleby i wód leśnych.

2. W przypadku niewykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, w lasach nie

stanowiących własności Skarbu Państwa zadania właścicieli lasów określa, w

drodze decyzji, starosta.

3. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym

do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe

zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.

©Kancelaria Sejmu s. 5/31

04-07-01

Art. 10.

1. W razie wystąpienia organizmów szkodliwych w stopniu zagrażającym trwałości

lasów:

1) nadleśniczy, z zastrzeżeniem pkt 2, wykonuje zabiegi zwalczające i ochronne,

2) starosta, z urzędu lub na wniosek nadleśniczego, zarządza wykonanie zabiegów

zwalczających i ochronnych w lasach zagrożonych, nie stanowiących

własności Skarbu Państwa, na koszt właściwych nadleśnictw.

3. W razie konieczności wykonania zabiegów zwalczających i ochronnych na obszarze

dwóch lub więcej nadleśnictw - wykonanie zabiegów, o których mowa w

ust. 1 pkt. 1, zarządza dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.

Art. 11.

Jednostka organizacyjna, osoba fizyczna lub prawna odpowiedzialna za powstanie

szkody w lasach jest obowiązana do jej naprawienia według zasad określonych w

Kodeksie cywilnym.

Art. 12.

1. W przypadku braku możliwości ustalenia sprawcy szkody w lasach, powstałej w

wyniku oddziaływania gazów i pyłów przemysłowych, oraz w przypadku pożarów

lub innych klęsk żywiołowych spowodowanych czynnikami biotycznymi

albo abiotycznymi, zagrażających trwałości lasów, koszty zagospodarowania

i ochrony związane z odnowieniem lub przebudową drzewostanu finansowane

są z budżetu państwa.

2. Decyzje w sprawie przyznania środków na pokrycie kosztów, o których mowa w

ust. 1, wydają:

1) minister właściwy do spraw środowiska, na wniosek Dyrektora Generalnego

Lasów Państwowych, zwanego dalej „Dyrektorem Generalnym” - w odniesieniu

do lasów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych, będących

w użytkowaniu wieczystym oraz lasów przekazanych w użytkowanie

na mocy art. 40,

2) starosta, na wniosek właściciela lasu, po zaopiniowaniu przez nadleśniczego

- w odniesieniu do pozostałych lasów, wykonujący zadanie z zakresu administracji

rządowej.

Art. 13.

1. Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia

ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do:

1) zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych

bagien i torfowisk,

2) ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w

okresie do 2 lat od usunięcia drzewostanu, a w razie szkód wywołanych

przez pożary i inne klęski żywiołowe - w okresie do 5 lat,

3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej,

ust. 2 w art. 10 skreślony

©Kancelaria Sejmu s. 6/31

04-07-01

4) przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki

leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszczonym planie urządzenia

lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3,

5) racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację

wszystkich jego funkcji przez:

a) pozyskiwanie drewna w granicach nie przekraczających możliwości

produkcyjnych lasu,

b) pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w

sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także

ochronę runa leśnego.

2. Zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna w przypadkach szczególnie uzasadnionych

potrzeb właścicieli lasów.

3. W sprawach, o których mowa w ust. 2:

1) w stosunku do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa decyzję wydaje

dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, na wniosek nadleśniczego,

2) w stosunku do lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa decyzję

wydaje wojewoda na wniosek właściciela lasu.

Art. 13a.

1. W celu realizacji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Lasy Państwowe

obowiązane są w szczególności do:

1) inicjowania, koordynowania i prowadzenia okresowej oceny stanu lasów i

zasobów leśnych oraz prognozowania zmian w ekosystemach leśnych,

2) sporządzania okresowych wielkoobszarowych inwentaryzacji stanu lasów

oraz aktualizacji stanu zasobów leśnych,

3) prowadzenia banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów.

2. Zadania określone w ust. 1 pkt 2 i 3 realizowane są bez względu na formę własności

lasów.

Art. 13b.

1. W celu promocji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz ochrony zasobów

przyrody w lasach Dyrektor Generalny może, w drodze zarządzenia, ustanawiać

leśne kompleksy promocyjne.

2. W skład leśnych kompleksów promocyjnych wchodzą lasy będące w zarządzie

Lasów Państwowych. Do leśnych kompleksów promocyjnych mogą być włączane

lasy innych właścicieli, na ich wniosek.

3. Leśne kompleksy promocyjne są obszarami funkcjonalnymi o znaczeniu ekologicznym,

edukacyjnym i społecznym, dla których działalność określa jednolity

program gospodarczo-ochronny, opracowywany przez właściwego dyrektora regionalnej

dyrekcji Lasów Państwowych.

4. Dla każdego leśnego kompleksu promocyjnego Dyrektor Generalny powołuje

radę naukowo-społeczną, do której należy inicjowanie oraz ocena realizacji

działań podejmowanych w leśnym kompleksie promocyjnym.

©Kancelaria Sejmu s. 7/31

04-07-01

Art. 14.

1. Powiększanie zasobów leśnych następuje w wyniku zalesienia gruntów oraz

podwyższania produkcyjności lasu w sposób określony w planie urządzenia lasu.

2. Do zalesienia mogą być przeznaczone nieużytki, grunty rolne nieprzydatne do

produkcji rolnej i grunty rolne nieużytkowane rolniczo oraz inne grunty nadające

się do zalesienia, a w szczególności:

1) grunty położone przy źródliskach rzek lub potoków, na wododziałach,

wzdłuż brzegów rzek oraz na obrzeżach jezior i zbiorników wodnych,

2) lotne piaski i wydmy piaszczyste,

3) strome stoki, zbocza, urwiska i zapadliska,

4) hałdy i tereny po wyeksploatowanym piasku, żwirze, torfie i glinie.

2a. Wielkość zalesień, ich rozmieszczenie oraz sposób realizacji określa krajowy

program zwiększania lesistości opracowany przez ministra właściwego do spraw

środowiska, zatwierdzony przez Radę Ministrów.

3. Grunty przeznaczone do zalesienia określa miejscowy plan zagospodarowania

przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. Obowiązek zalesiania gruntów ciąży na nadleśniczych, w odniesieniu do gruntów

w zarządzie Lasów Państwowych oraz na właścicielach lub użytkownikach

wieczystych pozostałych gruntów.

5. Właściciele lub użytkownicy wieczyści gruntów mogą otrzymywać dotacje z budżetu

państwa przeznaczone na całkowite lub częściowe pokrycie kosztów zalesienia

gruntów, o których mowa w ust. 3. Decyzję w sprawie przyznania środków

na pokrycie tych kosztów wydaje starosta na wniosek właściciela lub użytkownika

wieczystego, po zaopiniowaniu przez wójta (burmistrza, prezydenta

miasta).

7. Starosta właściwy ze względu na położenie gruntu objętego zalesieniem dokonuje

oceny udatności upraw w czwartym lub piątym roku od zalesienia gruntu

rolnego oraz przekwalifikuje z urzędu grunt rolny na grunt leśny, jeżeli zalesienia

gruntu dokonano na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów

wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu

Orientacji i Gwarancji Rolnej.

8. Starosta może powierzyć, w drodze porozumienia, dokonanie oceny udatności

upraw nadleśniczemu.

Art. 14a.

1. Drewno pozyskane w lasach podlega ocechowaniu.

2. Obowiązek cechowania drewna spoczywa na właścicielach lasów, z zastrzeżeniem

ust. 3.

3. Drewno pozyskane w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa cechuje

starosta, który wystawia właścicielowi lasu dokument stwierdzający legalność

pozyskania drewna.

4. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,

szczegółowe zasady cechowania drewna, wzory urządzeń do cechowania i zasaust.

6 w art. 14 skreślony

©Kancelaria Sejmu s. 8/31

04-07-01

dy ich stosowania oraz wzór dokumentu stwierdzającego legalność pozyskania

drewna.

Art. 15.

Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej „lasami ochronnymi”, mogą być uznane

lasy, które:

1) chronią glebę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymują usuwanie

się ziemi, obrywanie się skał lub lawin,

2) chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki

hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów,

3) ograniczają powstawanie lub rozprzestrzenianie się lotnych piasków,

4) są trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu,

5) stanowią drzewostany nasienne lub ostoje zwierząt i stanowiska roślin podlegających

ochronie gatunkowej,

...