ustawa o finansach publicznych -tekst, Administracja- wykłady

Dz.U.2009.157.1240 

2012.01.01                                                                           zm.                            Dz.U.2011.185.1092              art. 70

                                                                                             zm.                            Dz.U.2011.234.1386              art. 22

                                                                                             zm.                            Dz.U.2011.291.1707              art. 13

Istnieją późniejsze wersje tekstu

USTAWA

z dnia 27 sierpnia 2009 r.

o finansach publicznych

(Dz. U. z dnia 24 września 2009 r.)

DZIAŁ I 

Zasady finansów publicznych

Rozdział 1 

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa:

              1)              zakres i zasady działania oraz organizację jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

              2)              zakres i zasady działania agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej i państwowych funduszy celowych;

              3)              zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej;

              4)              zasady i tryb kontroli procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowywaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem;

              5)              zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnościowe i sanacyjne;

              6)              zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa;

              7)              zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego;

              8)              zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym;

              9)              zakres i szczegółowość oraz zasady i tryb planowania, uchwalania i wykonywania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

              10)              szczególne zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości obowiązujące w sektorze finansów publicznych;

              11)              zasady gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz z innych źródeł zagranicznych;

              12)              zasady kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego oraz koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych.

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

              1)              Ministrze Finansów - rozumie się przez to odpowiednio ministra właściwego do spraw budżetu, ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz ministra właściwego do spraw instytucji finansowych;

              2)              zarządzie jednostki samorządu terytorialnego - rozumie się przez to również wójta, burmistrza lub prezydenta miasta;

              3)              układzie zadaniowym - rozumie się przez to zestawienie odpowiednio wydatków budżetu państwa lub kosztów jednostki sektora finansów publicznych sporządzone według funkcji państwa, oznaczających poszczególne obszary działań państwa, oraz:

a)              zadań budżetowych grupujących wydatki według celów,

b)              podzadań budżetowych grupujących działania umożliwiające realizację celów zadania, w ramach którego podzadania te zostały wyodrębnione

- wraz z opisem celów tych zadań i podzadań, a także z bazowymi i docelowymi miernikami stopnia realizacji celów działalności państwa, oznaczającymi wartościowe, ilościowe lub opisowe określenie bazowego i docelowego poziomu efektów z poniesionych nakładów;

              4)              odrębnych ustawach - rozumie się przez to ustawy inne niż niniejsza ustawa oraz ustawa budżetowa;

              5)              środkach europejskich - rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4;

              6)              organizacjach pozarządowych - rozumie się przez to organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.1));

              7)              jednostce w dziale - rozumie się przez to jednostkę sektora finansów publicznych podległą ministrowi kierującemu określonym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowaną lub jednostkę sektora finansów publicznych obsługującą organ podległy ministrowi kierującemu określonym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowany;

              8)              dysponencie części budżetowej - rozumie się przez to kierowników jednostek oraz organy wymienione w art. 139 ust. 2, właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz kierowników państwowych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 114 ust. 3 pkt 2, dysponujących częściami budżetu państwa.

Art. 3. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:

              1)              gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

              2)              wydatkowanie środków publicznych;

              3)              finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

              4)              zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

              5)              zarządzanie środkami publicznymi;

              6)              zarządzanie długiem publicznym;

              7)              rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Art. 4. 1. Przepisy ustawy stosuje się do:

              1)              jednostek sektora finansów publicznych;

              2)              innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.

2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków gmin i powiatów.

Rozdział 2 

Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych

Art. 5. 1. Środkami publicznymi są:

              1)              dochody publiczne;

              2)              środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);

              3)              środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;

              4)              przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:

a)              ze sprzedaży papierów wartościowych,

b)              z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,

c)              ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,

d)              z otrzymanych pożyczek i kredytów,

e)              z innych operacji finansowych;

              5)              przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

2. Dochodami publicznymi są:

              1)              daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw;

              2)              inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych;

              3)              wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych;

              4)              dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zalicza się w szczególności:

a)              wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,

b)              odsetki od środków na rachunkach bankowych,

c)              odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościowych,

d)              dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;

              5)              spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych;

              6)              odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;

              7)              kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;

              8)              dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w rozumieniu ust. 1 pkt 4 lit. a i b.

3. Do środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się:

              1)              środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. a i b;

              2)              niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. c i d:

a)              Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014,

b)              Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014,

c)              Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy;

              3)              środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Programu Środki Przejściowe;

              4)              środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej:

a)              Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej "Sekcja Gwarancji",

b)              (1) Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji na wydatki, o których mowa w:

–              art. 3 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz. Urz. UE L 209 z 11.08.2005, str. 1),

-              art. 3 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej,

c)              Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich;

              5)              środki przeznaczone na realizację:

a)              programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna, o których mowa w rozdziale III rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006, str. 1),

b)              programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z dnia 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz. Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1),

c)              Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009,

d)              Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2004-2009;

              6)              inne środki.

4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, środki publiczne niezaliczane do środków, o których mowa w ust. 3 pkt 6, oraz termin, w którym środki te powinny być wydatkowane, uwzględniając źródło ich pochodzenia, przeznaczenie oraz beneficjentów tych środków.

5. (2) Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, środki publiczne niezaliczane do środków, o których mowa w ust. 3 pkt 4 lit. b tiret drugie, oraz tryb i termin, w którym środki te powinny być wydatkowane, uwzględniając źródło ich pochodzenia, przeznaczenie oraz beneficjentów tych środków.

Art. 6. 1. Środki publiczne przeznacza się na:

              1)              wydatki publiczne;

              2)              rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

2. Rozchodami publicznymi są:

              1)              spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;

              2)              wykup papierów wartościowych;

              3)              udzielone pożyczki i kredyty;

              4)              płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;

              5)              inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i płynnością;

              6)              płatności związane z udziałami Skarbu Państwa w międzynarodowych instytucjach finansowych.

Art. 7. 1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.

2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych między jednostkami tego sektora.

Rozdział 3 

Jednostki sektora finansów publicznych

Art. 8. 1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych w niniejszym rozdziale.

2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie niniejszej ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw.

Art. 9. Sektor finansów publicznych tworzą:

              1)              organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;

              ...