ustawa2, 4 ROK, PSYCHIATRIA

W polsce dopiero uchwalona w 1994 roku. Do tamtej pory nie było w Polsce regulacji leczenia wbrew woli. Rozdziały:

1.     przepisy ogólne

2.     badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i pomoc.

3.     postępowanie lecznicze.

4.     przyjęcie do domu pomocy społecznej.

5.     Postępowanie przed sądem opiekuńczym.

6.     ochrona tajemnicy.

7.     przepisy karne, zmiany w przepisach obowiązujących orazprzepisy przejściowe i końcowe.

Przepisy ustawowe można podzielić na 3 grupy:

1.     promocja zdrowia psychicznego i kształtowanie postaw społecznych

2.     opieka zdrowotna i pomoc w środowisku rodzinnym społecznym.

3.     ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

Ad 1. promocja zdrowia – utrzymanie, wzmacnianie i rozwijanie prawidłowych psychologicznych umiejętności człowieka lub zwiększanie kontroli nad własnym zdrowiem, zapobieganie zaburzeniom psychicznym i kształtowanie właściwych potaw społecznych – przeciwdziałanie dyskryminacji. Art. 4 – podejmowanie dzilań profilaktycznych gł wobec dzieci, młodzieży, starszych, osoby kórych zagrożenie zdrowia psychicznego. Praktycznie działa rada do spraw promocji zdrowia psychicznego i wprowadzono promocji zdrowia psychicznego do programów dydaktycznych i wychowawczych. W żadnym z województw nie powstał ośrodek poradnictwa i pomocy psychospołecznej.

Ad 2. zapewnienie osobom wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej i innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym. Model opieki – doraźnej, ambulatoryjnej, dziennej, środowiskowej, szpitalnej oraz DPS. Samorząd ma tworzyć takie ośrodki zgodnie z potrzebami regionu. ………

Ad 3. ochrona praw obywatelskich przez wzmocnienie przestrzegania praw określonych w dotychczasowych przepisach oraz zapewnienie praw obywatelskich pacjentom poddawanym przymusowemu leczeniu.

Podkreślono że:

Przed wydaniem zaświadczenia, orzeczeń opinii czy skierowań lekarz musi osobiści zbadać pacjenta. Osoba ma nieograniczone prawo do kontaktowania się z osobami z zewnątrz.

Nowe normy kształtujące relację lekarz-pacjent specyficzne dla psychiatrii: „osoba z zaburzeniami psychicznymi”

·        chora psychicznie tzn wykazująca zaburzenia psychotyczne

·        upośledzona umysłowo

·        inne zakłócenia czynności psychicznych które zaliczane do zaburzeń psychicznych a osoba wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy by żyć w środowisku

nie ma w ustawie definicji tych pojęć gdyż nie należy to do funkcji aktu normatywnego jak również jest uzależnione od aktualnego stanu wiedzy stąd o ile niektóre z przepisów odnoszą się do poszczególnych kategorii to lekarz może orzec o przynależności.

Zasada świadomej zgody: swobodny wybór lub decyzja osoby z zaburzeniami psychicznymi, która jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w przystępny sposób informacji o celu przyjęcia do szpitala, stanie , zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych orazdających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechania. Zasadnicza kwestia kwestionowania autonomii i możliwości samodzielnego świadomego decydowania o sobie. Wiąże się to również, jakoże nie tylko fakt prawny, z poprawą współpracy z pacjentem może on aktywnie współpracować współdziałać w wyborze postępowanie porwadzonego wobec niego, poprawia relację z pacjentam. To czy pacjent może świadomie to ocenia lekarz i Ew przedstawia wątpliwość sędziemu. Konsekwencją tego jest prawo do odmowy świadczeń(art.19 ustawy o ZOZ). Naruszone może tylko gdy w stanie nagłości lub gdy możena przymus zastosować lub gdy można bez zgody przyjąć.

Zgoda na przyjęcie ale nie leczenie(art.22 o.z.p), jeśli jest małoletni lub niemoże zgody wyrazić tojego przedstawiciel ustawowy lub zgoda sądu opiekuńczego.

Art.12 – zasada najmniejszej uciążliwości – ma prawo być leczony w środowisku najmniej ograniczającym sfobodę, stosownie do potrzeb leczony, środki lecznicze jak najmniej szkodliwe i intruzyjne

Art.14 – zezwolenie na pobyt okresowy poza szpitalem – teraz jest to już usankcjonowane prawnie osoba jeśli nie zagraża sobie lub innym to może wyjść na przepustkę.

Art.15 – nie korzyści gospodarcze z zajęć rehabilitacyjnych - ?????

Tajemnica zawodowa precyzyjnie określa ustawa o zawodzie lekarza czy pielęgniarki.

Art.51 – nie odnotowujemy w dokumentacji medycznej przyznania się do winy pacjenta, tak samo jeśli zleca badanie uprawniony organ.

Art.51 – nie wolno przesłuchiwać osoby objętaj tajemnicą na okoliczność wypowiedzi czy przyznania się do popełnienia czynu zabronionego, to odnosi się do bigłych chyba tylko.

Ochrona praw pacjentów poddawanych przymusowemu postępowaniu

Odstępstwa od zasady zgody i zastosowanie przymusu bezp, przyjęcia,  badania.

Na obserwację gdy ma zaburzenia psychiczne (art.24), lub na leczenie gdy ma chorobę psychiczną (art.23) w sytuacji gdy ma miejsce zagrożenie cennych dóbr i trzeba podporządkować pacjenta. W trybie wnioskowym – art.29 – najpierw orzeczenie sądu.

Przymus bezpośredni – przytrzymanie, leki, unieruchomienie, i izolacja – z zaburzeniami psychicznymi – życie, lub zdrowie, bezpieczeństwo publiczne, gwałtownie niszczy przedmioty(może też z tego powodu być wypisany ze szpitala dyscyplinarnie jeśli nie ma to charakteru psychotycznego) oraz gdy ustawa do tego upoważnia. W każdym miejscu nie tylko w psychiatrycznym ale też w zwykłym szpitalu, DPS. Oznacza to że nie wolno karać w ten sposób czy robić dal wygody personelu. Do nieprawidłowości w zakresie stosowania ustawy należy pozostawienie osoby bez nadzoru po zastosowaniu przymusu – może dojść do trwałego kalectwa. Osoba wymaga opieki i systematycznego nadzoru. Nie jest dopuszczalne stosowanie innych środków niż wymienione w ustawie. Każdy przypadek przymusu odnotowywuje się w dokumentacji medycznej. Lekarz uzasadnia zastosowanie lub przedłużenie określa rodzaj i czas trwania a pielęgniarka co 15 minut zamieszcza adnotację w karcie unieruchomienia.

Badanie bez zgody – gdy może ona zagrażać własnemu lub innych życiu bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb (art.21)jeśli chce usunąć niebezpieczeństwo to może przymus, konieczność przeprowadzenia badania stwierdza psychiatra lub zwykły lekarz. W razie potrzeby lekarz zarządza skierowanie pacjenta do szpitala.

Art. 23 - Przyjęcie do szpitala bez zgody w trybie nagłym – gdy zagraża sobie (życie) lub życiu i zdrowiu innych. Ogranicza się tylko do chorych psychicznie (wyjątek art. 24) - przesłanki świadczące na rzecz rzeczywistego zagrożenia – akty świadczące o tym, zachowania, werbalne groźby, stany psychotyczne w których pacjent w sposób niezamierzony może skrzywdzić. Określenie potencjalnych skutków zachowań – na ile są one zagrażające. Bezpośredniość zagrażającego zachowanie. Prawdopodobieństwo powtórzenia się zachowania.

Lekarz powinien w miarę możliwości zasięgnąć pinii innego lekarza psychiatry. Powinien wytłumaczyć pacjentowi przyczyny przyjęcia bez zgody i poinformowania o prawach. Przyjęcie powinno być zatwierdzone przez ordynatora w ciągu 48 h. kierownik szpitala zawiadamia sąd opiekuńczy w ciągu 72 h. Na tej podstawie sąd wszczyna postępowanie w związku z przyjęciem do szpitala (art.25). gdy osoba później wyrazi zgodę na pobyt w szpitalu sąd umarza postępowanie jeśli zadecyduje że osoba zrobila to świadomie (art.26).

Art. 24 – przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi na obserwację w szpitalu w trybie nagłym – również gdy zachowanie wskazuje że zagraża jak w 23, a zachodzą wątpliwości czy jest ona chora psychicznie. Obserwacja nie dłuższa niż 10 dni. Czy jest chora psychicznie czy nie.

Art. 28 – gdy osoba wyraziła zgodę na pobyt w szpitalu a zachodzą okoliczności jak w art. 23, i osoba nie wyraża zgodny na dalszy pobyt w szpiatlu wówczas zmiana kwalifikacji.

Art. 29 – bez zgody w trybie wnioskowym – gdy dotychczasowe zachowanie osoby wskazuje że nie przyjęcie jej do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu zdrowia psychicznego lub gdy osoba nie jest w stanie zaspokajać swoich potrzeb. Decyduje sąd opiekuńczy na wniosek oób uprawnionych z dołączoną opinią psychiatry POZ.

Art.. 33 - Należy wykonać podstawowe czynności lecznicze które mogę zlikwidować stan prowadzący do przyjęcia bez zgody.

Art. 35 – o wypisaniu ze szpitala gdy bez zgody decyduje ordynator a kierownik szpitala powiadamia o tym sąd opiekuńczy.

Art. 39 - można przyjąć gdy osoba chora psychicznie lub upośledzona nie może zaspokajać potrzeb i nie jest konieczna hospitalizacja gdy brak opieki zagraża życiu tej osoby.

Sad jednoosobowy po rozprawie w terminie do 14 dni od wpłynięcia wniosku lub zawiadomienia (25, 29, 36, 39). Gdy z art. 23, 24, 28 to sąd musi nie później niż 48 h od otrzymania zawiadomienia – 5 dni od chwili przyjęcia.

Przyjęcia bez zgody do szpitali to około 9,6 % wszystkich przyjęć.