urbanistyka(1), WSEiZ, Architektura i Urbanistyka, urbanistyka

1. Planowanie przestrzenne to całokształt działań zmierzających do zapewnienia prawidłowego rozwoju poszczególnych obszarów kraju, sztuka organizowania przestrzeni na potrzeby człowieka, przy jednoczesnym uwzględnieniu wzajemnych powiązań poszczególnych regionów, a nawet nadrzędnych interesów ogólnokrajowych.

Gospodarka przestrzenna - to całokształt działań biernych i czynnych dotyczących i związanych z organizacją użytkowania . Celem gospodarki przestrzennej jest zarówno ochrona określonych wartości przestrzeni, jak i racjonalne kształtowanie przestrzeni przez stymulowanie gospodarczych. Działania ochronne obejmują dążenie do zachowania równowagi pomiędzy elementami naturalnymi , a wytworami działalności ludzkiej. Natomiast kształtowanie przestrzeni to działanie przekształceniowe związane z nowymi kierunkami społeczno-gospodarczego.

6. Linia zabudowy - w projektowaniu linia określająca obszar dopuszczalnego lub wymaganego położenia . Niegdyś zwana była linią regulacyjną. W Polsce w wyróżnia się następujące rodzaje linii zabudowy: #obowiązująca linia zabudowy - linia, na której musi stanąć oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów naziemnych nie będących i sieciami uzbrojenia terenu; #nieprzekraczalna linia zabudowy - linia ograniczająca obszar, na którym dopuszcza się wznoszenie budynków oraz określonych w ustaleniach planu rodzajów budowli naziemnych nie będących liniami przesyłowymi i sieciami uzbrojenia terenu. W przeciwieństwie do obowiązującej linii zabudowy obiekty budowlane nie muszą do niej przylegać, lecz mogą być dowolnie rozmieszczone w obrębie ograniczonego przez nią obszaru, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z innych ustaleń planu.

3. Standardy urbanistyczne - miary jakości zurbanizowanego środowiska, ustalane na podstawie lokalnych warunków, dostępnych środków i umiejętności ich twórców tworzenia systemu racjonalnego porządkowania tego środowiska i zrównoważonej struktury osadnictwa w środowisku przyrodniczym; standardy traktuje się jako normę techniczno-prawną, określającą wymagania jakościowe lub ilościowe odniesione do przestrzeni urbanizowanej, a w zakresie nowych inwestycji i działań rewaloryzacyjnych - również zurbanizowanej. Za główne cele standaryzacji osadnictwa można uznać stałą poprawę jakości życia i ochrony środowiska. Standaryzacja urbanistyczna powinna wspierać planowanie przestrzenne i być spójna z koncepcją zrównoważonego rozwoju, która wymaga systemu współzależnych standardów dla jej wdrożenia w rzeczywistą przestrzeń miast i osiedli.

24. Warunki uiszczenia opłaty planistycznej – Stawka opłaty planistycznej wyrażana jest jako procentowa wielkość udziału gminy w zwyżce wartości nieruchomości na skutek uchwalenia nowego planu miejscowego lub zmiany dotychczasowego planu. Wysokość tej stawki nie może przekroczyć 30% liczonych od różnicy, o jaką wzrosła wartość nieruchomości. Określenie w planie miejscowym stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości, stanowiącej podstawę do naliczenia wysokości opłaty planistyczne Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera opłatę planistyczną ustaloną w planie miejscowym, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości, jednakże wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Z literalnej treści powołanego przepisu wynika, iż opłata planistyczna ustalana jest w planie miejscowym, w stawce procentowej nie przekraczającej 30% wzrostu wartości nieruchomości. Wysokość opłaty planistycznej wyrażona w stawce procentowej stanowi przy tym obowiązkowy element tekstowej treści planu miejscowego. Samo więc ustalenie wysokości opłaty planistycznej zastrzeżone jest do treści planu miejscowego dla rady gminy, która ten plan uchwala. Natomiast wójt, burmistrz albo prezydent miasta, pobierając opłatę planistyczną na podstawie planu miejscowego, wykonuje jedynie dyrektywę zawartą w tym planie, będącym wyrazem woli rady gminy, stwierdzając uprzednio spełnienie się pozostałych przesłanek do pobrania tej opłaty. Stawka opłaty planistycznej, jako wyznacznik wysokości możliwej do pobrania opłaty planistycznej, nie może być ustalana indywidualnie dla każdej nieruchomości, jeżeli przeznaczenie wynikające z nowego planu miejscowego lub zmiany dotychczasowego planu obejmuje więcej niż jedną nieruchomość. Skoro bowiem przeznaczenie nieruchomości stanowi jeden z istotnych elementów wartościotwórczych dla nieruchomości, to każdy z właścicieli nieruchomości o takim samym przeznaczeniu ma prawo oczekiwać ewentualnego uiszczenia opłaty planistycznej w takiej samej stawce procentowej. Wartościowa równość przyczynienia się gminy do wzrostu wartości nieruchomości o takim samym przeznaczeniu legitymuje ją a zarazem i zobowiązuje do równego udziału we wzroście wartości nieruchomości poprzez pobranie opłaty planistycznej.

18. Zadania strategii rozwoju województwa: Do samorządu województwa należy określenie strategii rozwoju województwa, która uwzględnia następujące cele:

1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej,

obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie

tożsamości lokalnej,

2) pobudzanie aktywności gospodarczej,

3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy

uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

12. Co oznacza prawo pierwokupu. Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy w razie, gdyby rzecz takowa miała być komukolwiek innemu sprzedana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy. Przedmiotem prawa pierwokupu jest rzecz. W stosunku natomiast do nieruchomości prawo pierwokupu może zostać ustanowione na określonej jej części.
Rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona.
Prawidłowy mechanizm funkcjonowania tej zasady wymaga, by zobowiązany pierwokupem sprzedawca w razie zawarcia umowy sprzedaży z osobą trzecią zawiadomił o tym niezwłocznie uprawnionego, któremu pierwokup obiecał. Uprawnionemu z tytułu pierwokupu przysługuje jako pierwszemu prawo do wykupienia rzeczy w terminie przewidzianym umową. W przypadku nie ustalenia takiego terminu pomiędzy kupującym a sprzedającym, klient może swoje prawo pierwokupu wykonać w terminie ustawowym. W przypadku nieruchomości jest to okres jednego miesiąca, natomiast w przypadku rzeczy ruchomych - tygodnia. Jeżeli zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu sprzedał rzecz osobie trzeciej bezwarunkowo albo jeżeli zawiadomił uprawnionego o sprzedaży lub podał mu do wiadomości istotne postanowienia umowy sprzedaży niezgodnie z rzeczywistością, ponosi on odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Prawo pierwokupu ma charakter niezbywalny i niepodzielny.

10. INSTRUMENTY POLITYKI PRZESTRZENNEJ
1. bezpośrednie
2. pośrednie

ad.1.
To nakazy lub zakazy. Podmioty mogą nakazywać coś albo zakazywać.
konsekwencja naruszenia zakazów lub nakazów są sankcje prawne np. kara pieniężna, rozbiórka inwestycji
Regulacje bezpośrednie to:
v PRZEPISY
• przepisy wskazujące na sposób korzystania z przestrzeni
• przepisy gospodarki gruntami
• przepisy prawa budowlanego
• przepisy gospodarki nieruchomościami budowlanymi
MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIAv PRZESTRZENNEGO
NORMY URBANISTYCZNEv
NORMYv
PRZEPISY OCHRONNE PARKÓWv KRAJOBRAZOWYCH

Ad.2.
To przede wszystkim instrumenty ekonomiczne, nazwane rynkowymi. Zaliczmy tutaj:
podatki w obrocie gruntami i nieruchomościamiØ
opłatyØ za użytkowanie wieczyste,
dzierżawę nieruchomości,Ø
informacje oØ wolnych gruntach,
zasady wyceny gruntów miejskich,Ø
system informacji oØ rynku nieruchomości w gminie,
zachęty, ulgi podatkowe,Ø
zwolnienia zØ podatku od nieruchomości,
tworzenie SSEØ

19. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, najczęściej określane w skrócie jako studium uwarunkowań lub studium - określający w sposób ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium , zawierający informacje o położeniu obszarów przeznaczonych pod zabudowę i inne funkcje, o przebiegu głównych , terenów chronionych itp. Studium przyjmowane jest jako , nie posiada jednak rangi przepisu , stanowiąc jedynie podstawę do opracowania . Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem poprzedzającym wykonanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W studium formułuje się zasady polityki przestrzennej miasta, wsi, jednostki osadniczej oraz integruje dokumenty programowe i wizje związane z rozwojem gospodarczym i społecznym jednostki osadniczej. Formy zapisu graficznego, tekstowego i tabelarycznego studium mają służyć technikom promocji walorów jednostki osadniczej kraju i za granicą. Studium nie jest prawem, ale zobowiązaniem władzy lokalnej do działań zgodnie z wyznaczonymi kierunkami. Stanowi więc zespół zapisów, ustalonych i uzgodnionych jako nienaruszalne uwarunkowania i kierunki zagospodarowania, przyjęte jako podstawa do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jednostki osadniczej. Dokument ten zawiera bardzo szeroki zakres informacji na temat środowiska naturalnego gminy, jej społeczności i gospodarki.

Przedmiot studium są treści:

·         związane ze stanem istniejącym, czyli diagnoza aktualnej sytuacji społeczno–gospodarczej jednostki osadniczej i uwarunkowań jej rozwoju dająca rozpoznanie obiektywnych okoliczności rozwoju

·         określające kierunki rozwoju przestrzennego i zasady polityki przestrzennej, czyli podstawowe reguły działania w przestrzeni przyjęte przez samorządy lokalne.

1.      uchwała rady gminy o przystąpieniu do sporządzania studium;

2.      działalność właściwego dla obszaru gminy wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

o        ogłoszenie o uchwale (w prasie, w obwieszczeniu, w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze)

o        ustanowienie co najmniej 21-dniowego terminu na składanie wniosków dotyczących studium

o        pisemne zawiadomienie organów doradczo-opiniodawczych

o        rozpatrzenie w/w wniosków

o        sporządzenie projektu

o        zaopiniowanie projektu przez właściwą komisję architektoniczno-urbanistyczną

o        uzgodnienie projektu z zarządem województwa

o        uzgodnienie projektu z wojewodą

o        zaopiniowanie przez:

§         starostę

§         gminy sąsiadujące

§         wojewódzkiego konserwatora zabytków

§         inne właściwe organy

o        wniesienie ewentualnych poprawek

o        ogłoszenie o wyłożeniu projektu (co najmniej 14 dni przed wyłożeniem)

o        wyłożenie projektu (na co najmniej 30 dni) i dyskusja publiczna o projekcie

o        ustanowienie co najmniej 21-dniowego terminu do wnoszenia uwag

3.      uchwała rady gminy w przedmiocie przyjęcia studium

4.      wójt (burmistrz, prezydent miasta) przekazuje uchwałę z załącznikami i dokumentami do oceny zgodności z przepisami prawa właściwemu wojewodzie

   Miejscowy plan zagospodarowania p. jest głównym instrumentem lokalnej polityki przestrzennej. Trzy cechy planu zagospodarowania przestrzennego maja decydujące znaczenie dla lokalnej polityki gospodarczej:

·         elastyczność  przyjętych rozwiązań w planie,

·         odpowiedzialność finansowa gminy,

·         kompleksowość

Plan rozwoju musi być na tyle elastyczny aby nie był hamulcem rozwoju lokalnego, a zwłaszcza rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Jednak należy pamiętać o przestrzeganiu zasad ładu przestrzennego i norm ekologicznych. Wymóg elastyczności stawia coraz wyższe wymagania dla jakości samego planu.

Można powiedzieć, że plan jest elastyczny gdy:

·         są zachowane odpowiednie proporcje miedzy elementami określonymi jako nieprzekraczalne a  elementami, które można uznać za elastyczne,

·         ustalenia planu tworzą płaszczyznę  - pole manewru – adekwatną do spodziewanych scenariuszy,

·         ustalenia w planie powinny antycypować skutki przestrzenne i inne w okresie realizacji planu,

·         ma miejsce godzenie interesów publicznych z prywatnymi. Jest rzeczą zrozumiała, ze plan musi zapewnić możliwość realizacji zadań publicznych , a jednocześnie gwarantować realizację tam gdzie jest to dopuszczalne prywatnych celów, które dość często mają doraźny, krótkookresowy charakter. W tym miejscu należy pamiętać również  o sprzecznościach między społecznością lokalną jako całością a interesem publicznym ponadlokalnym. Mają one zupełnie inny charakter.

   Tok opracowywania planów powinien przebiegać przy zachowaniu następujących  faz prac nad planem:

·         pierwsza to  zgromadzenie niezbędnych materiałów wyjściowych i wypracowanie diagnozy stanu istniejącego, która określać będzie możliwości i bariery rozwoju,

·         druga to sporządzenie wariantowych koncepcji i strategi rozwoju przestrzennego jednostki terytorialnej,

·         trzecia to sformułowanie projektu końcowego planu, głównych kierunków lokalnej polityki i instrumentów za pomocą których wyznaczone cele będą osiągane.

Plan zagospodarowania przestrzennego powinien być kompleksowy tj. obejmować cały obszar jednostki terytorialnej, a także całościowe ujęcie zagadnień rozwoju i zagospodarowania terenu. Zakres i problematyka planu powinny być dostosowane do potrzeb które wynikają ze specyfiki obszaru objętego planem. Plan powinien obejmować następujące zagadnienia:

·         uwarunkowania geograficzne,

·         demograficzne i socjologiczne,

·         ekologiczne,

·         możliwości i warunki rozwoju infrastruktury technicznej,

·         możliwości i warunki kształtowania infrastruktury społecznej,

·         rozwój mieszkalnictwa

·         rozwój gospodarki rolnej i leśnej,

·         podstawy ekonomiczne rozwoju jednostki terytorialnej,

Kryterium wyodrębniania najbardziej istotnych problemów należy ujmować w szerszym kontekście uwarunkowań zewnętrznych w tym zwłaszcza zaawansowania procesu transformacji systemowej niespodziewanej intensywności zmian transformacyjnych i globalizacji. Dotyczy to zwłaszcza trzech podstawowych problemów: wielofunkcyjnego rozwoju wsi, restrukturyzacji miast i powstrzymania degradacji środowiska przyrodniczego.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pełni następujące funkcje :

·         regulacyjną ,

·         koordynacyjną

·         stymulacyjną

·         promocyjną

·         informacyjną

Funkcja regulacyjna określa warunki na jakich może nastąpić zagospodarowanie terenu lub zmiana funkcji terenu już zagospodarowanego. Funkcja ta ma charakter formy prawnej obowiązującej na danym terenie którą muszą respektować wszystkie podmioty. Istotą funkcji regulacyjnej jest ochrona środowiska przyrodniczego i dóbr kultury materialnej oraz kształtowanie zagospodarowania przestrzennego tereny zgodnie z zasadami gospodarki przestrzennej.

Funkcja koordynacyjna może mieć w wielu sytuacjach charakter obligatoryjny...